PZL Jak-12, 1965

Samolot wielozadaniowy (szkolny, pasażerski, łącznikowy, sanitarny, rolniczy). Polska.
Samolot wielozadaniowy PZL Jak-12M, nr rejestracyjny SP-AWG, zdjęcie wykonane w 2008 r. (Źródło: Andrzej Szewczyk- ”szewo.com”).
W 1956 r. wytwórnia WSK-Okęcie otrzymała zamówienie na produkcję licencyjną samolotów wielozadaniowych Jak-12M na eksport do Związku Radzieckiego. W latach 1956-1960 wyprodukowano w WSK-Okęcie 1054 egz., w tym ponad połowę w wersji szkolnej o podwójnych sterownicach, a resztę w wersjach łącznikowej, pasażerskiej i sanitarnej. Wersje te tylko nieznacznie różniły się od siebie wyposażeniem, co pozwalało na szybką zmianę wersji samolotu.

W Polsce Jaki-12M były stosowane jako samoloty łącznikowe w lotnictwie wojskowym, oraz w aeroklubach. Dwa egzemplarze używało lotnictwo sanitarne, a trzy były przystosowane do celów rolniczych. W 1958 r. został oblatany samolot wielozadaniowy PZL-101 ”Gawron” będący dalszym rozwojem licencyjnego samolotu PZL Jak-12M.

W 1959 r. wytwórnia WSK-Okęcie otrzymała zamówienie na produkcję licencyjną samolotów wielozadaniowych Jak-12A na zamówienie Związku Radzieckiego. WSK-Okęcie wyprodukowała w latach 1959-1960 137 samolotów Jak-12A, głównie na eksport.

W Polsce Jak-12A służyły jako samoloty łącznikowe w lotnictwie wojskowym, oraz w lotnictwie sanitarnym, zaś kilka egzemplarzy w aeroklubach. W wersji szkolnej samolot ten ma podwójny układ sterowania, natomiast wersje: pasażerska, łącznikowa i sanitarna różnią się tylko nieznacznie wyposażeniem, co pozwala na szybką zmianę wersji samolotu. W Związku Radzieckim samolot Jak-12A był używany również w wersji rolniczej.

Konstrukcja PZL Jak-12M:
Czteromiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji metalowej.
Skrzydła duralowe, pokryte płótnem.
Kadłub spawany z rur stalowych, pokrycie płócienne. Kabina zakryta. W wersji sanitarnej samolot zabierał jedne nosze.
Podwozie klasyczne stałe.

Silnik- gwiazdowy AI-14R o mocy 191 k W (260 KM).

Dane techniczne PZL Jak-12M (wg [1]):
Rozpiętość- 12,6 m, długość- 9,0 m, wysokość- 3,1 m, powierzchnia nośna- 23,9 m2.
Masa własna- 1026 kg, masa użyteczna- 424 kg, masa całkowita- 1450 kg.
Prędkość max- 182 km/h, prędkość przelotowa- 160 km/h, prędkość min.- 73 km/h, wznoszenie- 4,1 m/s, pułap- 4160 m, zasięg- 765 km.

Dane techniczne PZL Jak-12A (wg [1]):
Rozpiętość- 12,6 m, długość- 9,0 m, wysokość- 3,1 m, powierzchnia nośna- 22,7 m2.
Masa własna- 1060 kg, masa użyteczna- 530 kg, masa całkowita- 1590 kg.
Prędkość max- 215 km/h, prędkość przelotowa- 170 km/h, prędkość min.- 90 km/h, wznoszenie- 3,6 m/s, pułap- 4000 m, zasięg- 1070 km.

Galeria

  • Samolot wielozadaniowy PZL Jak-12A (SP-AAO) Aeroklubu Elbląskiego. (Źródło: Andrzej Szewczyk- "szewo.com").

Źródło:

[1] Glass A. ”Samoloty PZL 1928-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[2] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006.”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[3] Kłosiński P. ”42 Eskadra Lotnicza- 20 lat służby”. Nowa Technika Wojskowa nr 5/1995.
[4] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1945-1980”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1980.
blog comments powered by Disqus