Percival P-14 "Proctor", 1939
("Preceptor")

Samolot szkolny i dyspozycyjny. Wielka Brytania.
Samolot Samolot szkolny i dyspozycyjny Percival P-14 ”Proctor” w barwach Royal Air Force. (Źródło: archiwum).
Krótko przed wybuchem wojny RAF zamówił serię lekkich samolotów Percival ”Proctor” przeznaczonych do bliskiej komunikacji i dla lotów służbowych. Samolot został zbudowany w 1939 r. w firmie Percival Aircraft Limited i stanowił rozwój samolotu turystycznego Percival ”Vega Gull”. Po rozpoczęciu działań wojennych samoloty ”Proctor” przekwalifikowano przystosowując je do szkolenia radiooperatorów pokładowych. ”Proctory” w nowej roli weszły do wyposażenia różnych ośrodków w Training Command, stanowiąc jeden ze standardowych typów w szkolnictwie lotniczym. W okresie kryzysu w sprzęcie i Bitwy o Anglię przystosowano kilka ”Proctorów” do wykorzystania ich w roli lekkich bombowców, ale do zastosowania tych maszyn w boju nie doszło.

Ogółem dla RAF dostarczono 892 egz. Percival ”Proctor” w wersjach:
- Mk.I- trzymiejscowy, dwuster, do nauki pilotażu. Zbudowano 147 egz,
- Mk.II- czteromiejscowy, pojedynczy układ sterowania, wariant przystosowany do szkolenia radiooperatorów. Zbudowano 50 egz.,
- Mk.III- jak Mk.II, ale z wprowadzonymi zmianami o charakterze użytkowym. Zbudowano 437 egz.,
- Mk.IV (”Preceptor”)- przekonstruowany dłuższy i bardziej przestrzenny kadłub mieszczący bogatszą aparaturę radiową. Niektóre egzemplarze Mk.IV przystosowano do celów komunikacyjnych. Zbudowano 258 egz.

Wersja ”Proctor” V budowana była od 1954 r. przez firmę Hunting Percival.

W Polsce.

Polacy latali na samolotach Percival ”Proctor” w ośrodkach specjalizujących się w szkoleniu radiooperatorów, m.in. w: - N°2 Signal School,
- N°15 Signal School,
- N°1 Radio School Cranwell,
- N°2 Radio School Yatesbury,
- N°4 Radio School Maddley.

Samoloty ”Proctor” były transportowane lotem na terenie Wielkiej Brytanii przez polskich pilotów działających w związkach Ferry: N°4 F.P.P., N°6 F.P.P. i N°9 F.P.P. oraz w Indiach N°9 Ferry Unit of the 229 RAF Group Far East. Maszyny tego typu były wykorzystywane do lotów służbowych w polskich dywizjonach myśliwskich i bombowych. Wiosną 1945 r. kilka ”Proctorów” było do dyspozycji Polskiej Eskadry w Ground Service Unit w Lasham. Jednostka ta zajmowała się odbiorem maszyn bojowych z wytwórni, przystosowaniem ich do potrzeb poszczególnych dywizjonów i dostarczeniem bezpośrednio do odbiorców na lotniskach frontowych we Francji, loty powrotne odbywano na ”Proctorach”. ”Proctory” były używane do lotów służbowych przez polskich oficerów sztabowych i oficerów łącznikowych pomiędzy poszczególnymi jednostkami PSP a dowództwami różnych szczebli.

Konstrukcja:
Trzy- lub czteromiejscowy dolnopłat, o konstrukcji drewnianej.
Kabina zakryta.
Podwozie klasyczne stałe.
Poszczególne wersje samolotu Percival Proctor miały następujące cechy charakterystyczne:

Silnik- De Havilland ”Gipsy Queen II” o mocy 154 kW (210 KM).

Dane techniczne Mk.II (wg [1]):
Rozpiętość- 11,98 m, długość- 8,56 m, wysokość- 2,19 m.
Masa własna- 1080 kg, masa całkowita- 1600 kg.
Prędkość max- 261 km/h , pułap- 5250 m, zasięg- 800 km.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[2] Arct B. ”Samoloty świata”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1959.
blog comments powered by Disqus