Stasiak samolot bezzałogowy, 1913
W memoriale patentowym prezentował bezzałogowy samolot bombowy, z mechanizmem programującym czas i kierunek lotu, zrzut bomby nad celem, zwrot aparatu w kierunku startu, zatrzymanie pracy urządzenia napędowego nad miejscem lądowania.
W osi podłużnej kadłuba przebiega poziomy wał ułożyskowany na jego krańcach, na którym z przodu i w tyle zamontowano śmigła. Z wałem napędowym połączony jest system przekładni zębatych stożkowych i kół pasowych oraz dźwigni. Łączy je pas przewijający się z jednej strony na drugą, którego długość odpowiada zasięgowi lotu do celu. Jego przewinięcie się z jednej rolki na drugą uruchamia spust wyrzutnika bomby, która spada i eksploduje w żądanym punkcie. Równocześnie następuje przełożenie kierunku obrotu silnika, zmiana kierunku ciągu śmigieł o 180 stopni, obrót osi poprzecznej płata, w taki sposób, ze listwa krawędzi natarcia staje się listwą spływu, zaś wspomniany pas zaczyna odwijać się w przeciwnym kierunku. Dzięki tym operacjom urządzenie rozpoczyna lot w kierunku odwrotnym i powraca do punktu wyjścia. Gdy go osiąga położenie przewijającego się pasa sterującego jest takie, że zamontowany na nim palec uruchamia odpowiednią dźwignię, a przez nią mechanizm odcinania dopływu paliwa do silnika napędowego, który przerywa pracę. Tak, aparat latający, ląduje w punkcie wyjścia, korzystając ze swego kołowego podwozia. Oczywiście posiada on usterzenie kierunku, zdwojone- z przodu i z tyłu kadłuba, którego wychylenia także można odpowiednio zaprogramować.
Oceniając tę propozycję zwrócimy uwagę, że w opisie patentowym szczegółowo opisano mechanizm połączenia bomby z samolotem, programowania zasięgu lotu, zrzutu bomby oraz konstrukcję uruchamianego zrzutem bomby mechanizmu odwracania kierunku lotu samolotu drogą przestawienia płata nośnego na jego osi obrotowej oraz kierunku ciągu śmigieł wskutek zmiany kierunku obrotu wału napędowego silnika, a dalej mechanizm odcinania dopływu paliwa do silnika nad miejscem lądowania. Cały ten złożony układ jest z sobą połączony, z góry określoną jest kolejność operacji a napędu dostarcza mu praca silnika napędowego samolotu bezzałogowego, którego trasa lotu jest już z chwilą startu precyzyjnie określona. To wszystko jednak nie sprawia, by realizacja tego projektu przyniosła użyteczne praktycznie wyniki, chociaż z drugiej strony prace prowadzone w tym kierunku doprowadziły w drugiej połowie XX wieku do pojawienia się samolotów bezzałogowych.
Galeria
Źródło:
[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.