J-3 "Wróbel", 2003
W latach 1995- 2003 Michał Urbańczyk oraz Marcin Kania podjęli decyzję o budowie samolotu amatorskiego. Nawiązali wówczas kontakt z budowniczymi- amatorami z Bielska- Białej: Wiesławem Płonką, Januszem Karasiewiczem i Eugeniuszem Pieniążkiem. J. Karasiewicz podarował czeską dokumentację jednomiejscowego samolociku Hipp's Superbirds J-3 "Kitten", dołączając do tego kilka metrów kwadratowych powierzchni w swoim nowo otwieranym Serwisie Samolotów Historycznych oraz rurki stalowe i inne niezbędne materiały do rozpoczęcia budowy.
Dzięki temu w 1995 r. udało się rozpocząć realizację pomysłu. Od tego momentu każdą wolną chwilę spędzali w warsztacie. W trakcie roku szkolnego często urywali się ze szkoły, jechali 350 km by móc przez choćby parę dni popracować przy samolocie. Warsztat daleko od domu to było nie najszczęśliwsze rozwiązanie, jednak Bielsko to prawdziwe zagłębie małego lotnictwa. Pod bacznym okiem wysokiej klasy specjalistów powstawały kolejne elementy. W ciągu pięciu lat wytężonej pracy wykonano strukturę kadłuba, usterzeń, podwozia i skrzydeł. Gotowe było oszklenie i skompletowana została większość przyrządów pilotażowych. Samolot otrzymał nazwę J-3 "Wróbel".
Od samego początku budowa samolotu została zgłoszona w Inspektoracie Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych. Bardzo szybko okazało się, że posiadana dokumentacja jest niekompletna a brak wszystkich szczegółowych rysunków wykonawczych był powodem spowolnienia tempa prac ze względu na konieczność często wielokrotnego konstruowania brakujących elementów i ich poprawiania. Wszystko to zwiększyło też koszty budowy.
Owe braki w dokumentacji obudziły w jednak Michale Urbańczyku pasję konstruktorską, która po skończeniu liceum zaowocowała rozpoczęciem studiów na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. W 2000 r. będąc na III roku studiów, otrzymał zgodę na przeniesienie samolotu do hangaru Politechniki Warszawskiej celem kontynuowania na nim prac projektowych wymaganych programem studiów.
Najważniejsze zmiany jakie wprowadził w stosunku do pierwotnej wersji to zastosowanie układu popychaczowo- linkowego do sterowania lotkami, zmiana geometrii steru kierunku i przeniesienie zbiorników paliwa do skrzydeł. Trzeba było też całkowicie zaprojektować podwozie ogonowe wraz z układem jego sterowania.
Gotowy płatowiec 8.10.2000 r. przeszedł pozytywnie państwową próbę statyczną skrzydeł. Samolot został po raz pierwszy publicznie zaprezentowany podczas VII Pikniku Lotniczego w Góraszce (25-26.05.2002 r.) i wzbudził ogromne zainteresowanie. Do szczęśliwego ukończenia budowy brakowało jeszcze jednostki napędowej, której koszt przekraczał możliwości konstruktorów. W 2003 r., dzięki wsparciu życzliwych ludzi i podmiotów, w tym firmy Petrolot Sp. z o.o., udało się nabyć silnik i śmigło (jak również wymaganą przepisami pokładową stację lotniczą), dokończyć strukturę i pokrycie, a także wykonać powłokę lakierniczą. W połowie października 2003 r. odbyła się próba silnika, wykazująca poprawną, pracę całego układu.
Samolot zdobył Grand Prix podczas 10 Stalowowolskiego Zlotu Amatorskich Konstrukcji Lotniczych im. Józefa Gorszczyńskiego (23- 25.07.2004 r.). W 2006 r. samolot ”Wróbel” prezentowany był na Małopolskim Pikniku Lotniczym na Czyżynach w Krakowie.
Konstrukcja:
Jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji mieszanej.
Skrzydło drewniane, kryte płótnem.
Kadłub o konstrukcji kratownicowej, spawany z rur stalowych, kryty płótnem. Osłony silnika oraz grzbiet kadłuba wykonano z blachy duralowej.
Usterzenia o konstrukcji kratownicowej, spawane z rur stalowych, kryte płótnem. Podwozie klasyczne stałe.
Silnik- Rotax 503 o mocy 33 kW (45 KM).
Dane techniczne J-3 ”Kitten” (wg [6]):
Rozpiętość- 9,4 m, długość- 5,2 m, wysokość- 1,8 m, powierzchnia nośna- 10,7 m2.
Masa własna- 205 kg, masa max- 335 kg.
Osiągi obliczeniowe: prędkość dopuszczalna- 180 km/h, prędkość max- 159 km/h, prędkość przelotowa- 120 km/h, prędkość przeciągnięcia- 61 km/h, wznoszenie- 6,3 m/s, doskonałość- 10,5, zasięg- 700 km.
Galeria
Źródło:
[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.[2] Rusiecki M. ”Czyżyny po raz trzeci”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue” nr 8/2006.
[3] goraszka.info.
[4] ”Samolot J-3 Kitten”. Stowarzyszenie Młodych Inżynierów Lotnictwa.
[5] Krawcewicz K. "Stalowa Wola- tam się bywa!". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/2001.
[6] Urbańczyk M. "Lepszy Wróbel w garści…". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/2001.
[7] Peczka R. "Turbia- strzał w dziesiątkę". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 8/2004.