Lebied L-8, 1914
Witold Jarkowski, główny konstruktor firmy (później dyrektor) Towarzystwo Akcyjne Żeglugi Powietrznej W. A. Lebiediew, z uwagą śledził rozwój techniki lotniczej Niemiec. W latach 1913- 1914 konstruktorzy niemieccy odnotowali poważne osiągnięcia w rozwoju samolotów. Najbardziej rozpowszechnionym w Niemczech samolotem był dwumiejscowy dwupłat z silnikiem ciągnącym. Odkrytą kabinę pilota usytuowano z tyłu, za siedzeniem pasażera. Samoloty niemieckie wyróżniały się również typem silnika. Na większości z nich instalowano rzędowe, sześciocylindrowe silniki chłodzone wodą. W porównaniu z francuskimi silnikami rotacyjnymi chłodzonymi powietrzem, charakteryzowały się o wiele większym obciążeniem jednostkowym mocy, ale osiągały zdecydowanie większe moce, były ekonomiczniejsze w eksploatacji, łatwiejsze w obsłudze i dysponowały większym resursem pracy.
Po wybuchu I wojny światowej pracę w firmie W. A. Lebiediewa rozpoczął Wasilij Jakowlewicz Michajłow, który przekazał “Towarzystwu Akcyjnemu Żeglugi Powietrznej W. A. Lebiediew należący do niego samolot LVG B-I. Ponieważ w warunkach wojny można było kopiować samoloty nie przejmując się prawami licencyjnymi, W. A. Lebiediew postanowił skopiować ten samolot i podjąć jego produkcję seryjną. Witold Jarkowski i Leopold Szkulnik podjęli się adaptacji konstrukcji samolotu do rosyjskich materiałów i technologii. Kopiowanie konstrukcji było trudne, ponieważ nie mogli korzystać z pomocy konstruktora i producenta tego samolotu. Niemal wszystko trzeba było zmieniać i obliczać na nowo. Tak powstała w istocie rzeczy nowa konstrukcja. Otrzymała oznaczenie Lebied L-8 (albo L-8). W lipcu 1914 r. pierwszy egzemplarz doświadczalny był gotowy. Ogólny jego widok i rozmiary odpowiadały LVG B-I. Budowa wielu urządzeń była inna, np. ciepłe powietrze od silnika wykorzystano dla ogrzewania zbiornika paliwa i kabiny. Kabiny zostały opancerzone. Samolot przystosowano do zamontowania wyrzutników bomb systemu Oranowskiego, a także karabinów maszynowych Madsen. Ponieważ nie posiadano oryginalnego silnika Mercedes, w jego miejsce zamontowano niemiecki silnik Argus As II o mocy 74 kW (100 KM) sprowadzony z odesskiej wytwórni lotniczej Artura Anatry na początku września 1914 r.
W ślad za prototypem zbudowało z początkiem września jeszcze 2 podobne samoloty i zderzono się z problemem pozyskania dla nich odpowiednich silników. W 1914 r. w Rosji produkowane były silniki rotacyjne Gnôme- Rhône oraz gwiazdowe, chłodzone wodą typu Salmson. L-8 zaprojektowano jednak pod silnik rządowy, a takiego w Rosji wówczas nie produkowano. Witold Jarkowski zwrócił się do firm angielskich i francuskich z prośbą o sprzedaż kilku egzemplarzy silników Renault, Sunbeam, Green oraz Lorraine-Dietrich. Dostarczenie silników do Rosji wymagało jednak czasu z powodu wydłużonych tras komunikacyjnych omijających wojująca Europą. By nic tracić czasu Główny Zarząd Wojenno- Techniczny (GWTU) Ministerstwa Wojny zwrócił się do frontowych oddziałów lotniczych o przekazywanie do firmy Lebiediewa wszystkich silników ze strąconych samolotów niemieckich w celu ich instalacji w samolotach. Drugi egzemplarz otrzymał silnik Mercedes, trzeci egzemplarz otrzymał początkowo silnik NAG o mocy 74 kW (100 KM), który jednak okazał się nieefektywnym. Ostatecznie zamontowano w nim również silnik Mercedes.
GWTU odebrało wszystkie trzy samoloty 20.10.1914 r. Dwa pierwsze L-8 skierowano na front na początku 1915 r. do 18 Oddziału w Iwangorodzie (Dęblinie), a trzeci do Szkoły Lotniczej w Gatczynie.
Witold Jarkowski kontynuował jesienią 1914 r. produkcję L-8 opracowując krótką, nową serię, której jednak nie udało mu się zakończyć. Dowództwo armii zmieniło bowiem swój stosunek do samolotów typu LVG. Z frontu docierały znakomite oceny samolotu typu Albatros (Albatros B-I). Jesienią 1914 r. dowodzący siłami lotniczymi Rosji Wielki Książę Aleksander Michajłowicz, oficjalnie polecił Towarzystwu Akcyjnemu Żeglugi Powietrznej W. A. Liebiediew opracowanie rosyjskiej kopii samolotu Albatros (Lebied "Rosyjski Albatros").
W Polsce.
Konstruktorami samolotu Lebied L-8 byli Polacy: dyrektor firmy Witold Jarkowski oraz kierownik biura konstrukcyjnego Leopold Szkulnik.
Konstrukcja.
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Kabiny odkryte.
podwozie klasyczne stałe.
Uzbrojenie- karabin maszynowy Madsen. Wyrzutniki bomb systemu Oranowskiego.
Silnik- rzędowy Argus As II o mocy 74 kW (100 KM, NAG o mocy 74 kW (100 KM) lub Mercedes o mocy 74 kW (100 KM).
Dane techniczne L-8 (wg [1]):
Rozpiętość- 14,5 m, długość- 8,57 m, powierzchnia nośna- 44,2 m2.
Masa własna- 747 kg, masa startowa- 1080 kg.
Źródło:
[1] Januszewski S. ”Witold Jarkowski. Inżynier aeronauta- pionier lotnictwa”. Politechnika Wrocławska. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2006.