ICA IS-29 / IS-31 / IS-33, 1970

Szybowiec klasy klub, standard lub otwartej. Rumunia.
Szybowiec ICA IS-29. (Źródło: Aleksandr Markin via ”Wikimedia Commons”).

W wytwórni ICA (Întreprinderea de Construcţii Aeronautice) w Brasow prof. inż. Josif Silimon zaprojektował szybowiec IS-29. Prototyp oznaczony IS-29B, o me­talowym kadłubie i drewnianym płacie, został oblatany w kwietniu 1970 r. Płat jego był prostokątno- trapezowy z czę­ścią środkową bez wzniosu i częściami zewnętrznymi ze wzniosem. Rozpiętość szybowca wynosiła 15 m, powierzchnia nośna 11,92 m2, a doskonałość 36.

W li­stopadzie 1970 r. został oblatany całko­wicie metalowy prototyp IS-29D z pła­tem trapezowym o zmniejszonej powierzchni nośnej. Szybowiec ten w 1972 r. był prezentowany w kilku krajach Eu­ropy Zachodniej. Po zebraniu wniosków z prób prototypu uruchomiono pro­dukcję zmodyfikowanej odmiany IS-29D2. Szybowiec uzyskał rumuński certyfikat. Dostawy rozpoczęto na prze­łomie lat 1973 / 1974. Ponad 60 egz. wyeksportowano, m.in. do Australii i USA, Szwaj­carii, RFN i W. Brytanii. Opracowano również wariant szybowca w klasie klubowej IS-29D3 (lub IS-29D2 Club), który otrzymał stałe podwozie i chromowe wykończenie powierzchni. Szybowiec klasy 15-metrowej IS-29D4, zbudowany w 1977 r., otrzymał zbiorniki na balast wodny, klapy wychylane do 80° oraz hamulce aerodynamiczne.

Wersja IS-29E, oblatana w sierpniu 1971 r., była szybowcem klasy otwartej. Rozpiętość została zwiększona do 17,6, zamontowano klapy, hamulce aerodynamiczne Schempp-Hirth oraz zbiorniki balastu wodnego. Wariant IS-29E2, opracowany w 1977 r., posiadał rozpiętość 19,0 m. Wariant IS-29E3 (oznaczony również jako IS-31, opracowany w 1979 r.) otrzymał skrzydła o rozpiętości 20m, natomiast IS-29E4 o rozpiętości 24 m.

Szybowiec klasy klubowej IS-29F o rozpiętości 16,5 m został obla­tany w 1972 r.

Wersja IS-29G, szybowiec klasy klubowej, otrzymała klapy typu Flowlera i hamulce aerodyna­miczne DFS.

Wersja "wyścigowa" IS-33 posiadała rozpiętość 15,0 m oraz powiększone zbiorniki na balast, mieszczące 150 kg wody.

Opracowano również motoszybowce IS-29DM i IS-29EM, napędzane silnikiem Rectimo 4AR-1200 o mocy 29 kW (39 KM). Produkcja seryjna obu wersji została podjęta w połowie lat 1980-tych.

W Polsce.

W maju 2009 r. oferowany był do sprzedaży szybowiec ICA IS-29D. Rok budowy- 1974 r., zarejestrowany był w Wielkiej Brytanii. Brak informacji, czy szybowiec był wówczas w Polsce.

Konstrukcja.
Jednomiejscowy wolnonośny średniopłat o konstrukcji metalowej.
Płat dwudzielny, trapezowy o profilu laminarnym Wortmann FK-61-165 u nasa­dy i FK-61-124 na końcu. Konstrukcja duralowa, nitowana, półskorupowa, jednodźwigarowa. Dźwigar teowy. Na krawędzi spływu- klapy wy­porowe na rozpiętości między lotkami a kadłubem kryte blachą. W prototypie po wychyleniu o 80° służyły jako hamulce aerodynamiczne, lecz były one mało skuteczne. Szybowce seryjne otrzymały płytowe hamulce aerodynamiczne wysuwane na łukowych dźwigniach, umie­szczone w pobliżu klap. Lotki bezszczelinowe, kryte płótnem. Na końcach skrzydeł płaskie kro­plowe końcówki zabezpieczające lotki przed uszkodzeniem przy zetknięciu z ziemią.
Kadłub konstrukcji duralowej, półskorupowej. Przednia część kadłuba, mieszcząca kabinę, o kształcie laminar­nym, zaostrzonym z przodu i o prze­kroju jajowatym. Tylna część o kształ­cie rury stożkowej. Nosek kadłuba z laminatu szklanego, odejmowany. Kabina zakryta.
Usterzenie w układzie T. Usterzenie pionowe duralowe ze statecznikiem dwudźwigarowym o konstrukcji półskorupowej integralnej z kadłubem i sterem krytym płótnem. Usterzenie poziome płytowe, trapezowe, konstrukcji półskorupowej.
Podwozie jednotorowe, główne chowane w locie. Stałe kółko ogonowe.

Wyposażenie- podstawowy zestaw przyrządów pilotażowych. Prze­widziana możliwość zabudowy radiostacji i aparatury tlenowej.

Dane techniczne IS-29D (wg [1]):
Rozpiętość- 15,0 m, długość- 7,03 m, wysokość- 1,68 m, powierzchnia nośna- 10,4 m2.
Masa własna- 220 kg, masa użyteczna- 100 kg, masa całkowita- 320 kg.
Prędkość dopuszczalna- 220 km/h, prędkość dopuszczalna holowani w powietrzu spokojnym- 140 km/h, prędkość dopuszczalna holowani w powietrzu burzliwym- 120 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, doskonałość- 37, opadanie minimalne- 0,58 m/s przy prędkości 78 km/h.

Dane techniczne IS-29E (wg [1]):
Rozpiętość- 17,6 m, długość- 7,03 m, wysokość- 1,68 m, powierzchnia nośna- 12,78 m2.
Masa własna- 275 kg, masa użyteczna- 105 kg, masa całkowita- 380 kg.
Prędkość dopuszczalna- 220 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, doskonałość- 42, opadanie minimalne- 0,5 m/s przy prędkości 76 km/h.

Dane techniczne IS-29G (wg [1]):
Rozpiętość- 16,5 m, długość- 7,03 m, wysokość- 1,68 m, powierzchnia nośna- 11,65 m2.
Masa własna- 230 kg, masa użyteczna- 100 kg, masa całkowita- 330 kg.
Prędkość dopuszczalna- 220 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, doskonałość- 39, opadanie minimalne- 0,56 m/s przy prędkości 72 km/h.

Galeria

  • Szybowiec ICA IS-29D. (Źródło: Technika Lotnicza Astronautyczna nr 12/1974).
  • ICA IS-29D, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Technika Lotnicza Astronautyczna nr 12/1974).

Źródło:

[1] A.G. "IS-29D". Technika Lotnicza Astronautyczna nr 12/1974.
[2] Hardy M. "Gliders and Sailplanes of the world". Wydawnictwo Ian Allan Ltd. London 1982.
[3] Informacja własna.

blog comments powered by Disqus