ITS-7 "Drozd", 1939
W 1937 r., z inicjatywy Instytutu Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa (ITSM) we Lwowie, podjęta została akcja popularyzacji samolotów słabosilnikowych dla potrzeb polskiego lotnictwa sportowego. Szereg wypowiedzi oraz szczegółowe analizy w tym zakresie podane zostały w latach 1937- 1938 na łamach pism Skrzydlata Polska, Lot Polski i w Biuletynach Lwowskiego Czasopisma Lotniczego. Zagadnieniem masowego szkolenia pilotów na motoszybowcach i samolotach słabosilnikowych, ze względu na niskie koszty produkcji prostego sprzętu i jego użytkowania, zainteresowała się Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP), która wyasygnowała fundusz pieniężny na rozpoczęcie prac doświadczalnych.
Analiza przeprowadzona przez Instytut Techniki Szybownictwa, dała lwowskim konstruktorom wytyczne do opracowania projektów samolotów napędzanych silnikami małej mocy w zakresie 14,7- 44 kW (20- 60 KM):
- dwumiejscowego samolotu szkolnego o znacznej prędkości, małym obciążeniu płata i małej prędkości lądowania- łatwego w obsłudze i pilotażu dla pilotów szybowcowych przechodzących szkolenie silnikowe,
- samolotu dwumiejscowego do popularnej turystyki, o własnościach lotnych zbliżonych do poprzedniego,
- szybkiego samolotu turystyczno-sportowego o starannej aerodynamice, małej mocy silnika, przystosowanego do lądowań w trudnym terenie,
- dwumiejscowego samolotu akrobacyjnego,
- samolotu jednomiejscowego o prędkości max ok. 200 km/h do akrobacji i szkolenia w strzelaniach powietrznych z fotokarabinu (ITS "Wróbel").
ITSM otrzymał w 1938 r. od ówczesnej LOPP niewielki fundusz pieniężny na prowadzenie prac doświadczalnych w tym zakresie. Pieniądze te pozwoliły Instytutowi podjąć dalsze prace przy projektowaniu kolejnego (po ITS "Wróbel") słabosilnikowego samolotu, w myśl opracowanych wytycznych w zakresie budowy szybkiego samolotu turystyczno- sportowego o starannej aerodynamice (przy minimalnej mocy silnika), przystosowanego do lądowań w trudnym terenie.
Projekt wstępny ITS-7, opracowany przez zespół studentów Politechniki Lwowskiej, przewidywał początkowo samolot turystyczny, przystosowany do lądowania na płozie. Samolot ten miał posiadać szczątkowe podwozie do startu i wypuszczaną płozę do lądowania. Jako napęd planowano silnik Ava o mocy 22 kW (30 KM). Później do napędu wybrano silnik Train o mocy 29 kW. Dolnopłat ten miał zabierać dwie osoby i początkowo klasyfikowany był jako motoszybowiec. W miarę dalszego postępu prac i przeprowadzonych badań przeszedł on ostatecznie do kategorii samolotów słabosilnikowych. Starannie opracowany model tunelowy ITS-7 przeszedł szereg badań, ze szczególnym naciskiem na zmniejszenie oporów, co w pełni osiągnięto.
W maju 1938 r. model ten wystawiony był na Ogólnopolskiej Wystawie Lotniczej we Lwowie.
Budowę 3 prototypów rozpoczęto w początku 1939 r. pod oznaczeniem ITS-7 "Drozd". Jeden z nich przeszedł pomyślnie pełny program prób statycznych. W budowie prototypów zrezygnowano z płozy i szczątkowego podwozia, wprowadzając lekkie zespoły o amortyzacji olejowo- powietrznej, wciągane w skrzydła. Z bliżej nieznanych przyczyn, budowę bardzo zaawansowanych prototypów ITS-7 przerwano w połowie 1939 r. Samoloty te, niewykończone do dnia wybuchu wojny (1.09.1939 r.), zniszczone zostały w czasie działań wojennych przez studentów Politechniki Lwowskiej.
Konstrukcja.
Dwu miejscowy wolnonośny dolnopłat o konstrukcji mieszanej.
Płat dzielony. Skrzydła drewniane, dwudźwigarowe, usztywnione cięgnami. Keson kryty sklejką, całość- płótnem.
Kadłub półskorupowy, drewniany, wręgowy, kryty cienką sklejką brzozową. Wręgi sklejkowe wzmocnione duralowymi kształtowymi, cienkościennymi wspornikami. Kabina zakryta, oprofilowana wiatrochronem ze szkła organicznego. Miejsca usytuowane jedno za drugim (tandem).
Usterzenie drewniane. Stateczniki kryte sklejką, stery płótnem.
Podwozie klasyczne, chowane w locie. Podwozie główne z amortyzacją olejowo- powietrzną.
Silnik chłodzony powietrzem dwucylindrowy Mengin o mocy 45 KM przy 2250 obr/min, na drugim prototypie czterocylindrowy Train 4T o mocy 40 KM przy 2300 obr/min.
Silnik:
- pierwszy prototyp- chłodzony powietrzem, dwucylindrowy Mengin o mocy 33 kW (45 KM),
- drugi prototyp- przewidywano chłodzony powietrzem, czterocylindrowy silnik Train 4T o mocy 29 kW (40 KM).
Śmigło drewniane, stałe.
Zakres prób przewidywał zbadanie prototypów z belgijskim sinikiem Sarolea "Albatros" o mocy 22 kW (30 KM).
Dane techniczne ITS-7 (wg [4]):
Rozpiętość- ok. 10,0 m, długość- ok. 6,3 m, wysokość- ok. 1,6 m, powierzchnia nośna- ok. 12,0 m2.
Prędkość samolotu z silnikiem Train 4T i Mengin przewidywana była obliczeniowo na 150 km/h.
Galeria
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2007.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Kaczkowski R. "Samolot turystyczno- sportowy ITS-7 Drozd". Skrzydlata Polska nr 10/1964.
[4] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.