Flegier sterowiec, 1911
W 1911 r. Tomasz Flegier podjął prace nad sterowcem.
Opracował projekt sterowca systemu półszkieletowego znamienny rozwiązaniami: kratownicowej konstrukcji nośnej w kształcie litery T w przekroju poprzecznym statku powietrznego, gondoli osobowej i silnikowej wewnątrz kratownicy biegnącej wzdłuż osi podłużnej sterowca, trzech autonomicznych balonów otaczających konstrukcję nośną, śmigieł o odwracalnym kierunku ciągu lokalizowanych w osi podłużnej, z przodu i z tyłu sterowca, o napędzie z silnika w gondoli, za pośrednictwem długiego wału napędowego.
Od istniejących współcześnie różniło go wiele szczegółów. Nie miał balonetu dla regulacji wewnętrznego ciśnienia gazu. Elastyczna powłoka gazowa balonu mogła się rozszerzać lub kurczyć w zależności od ciśnienia rozszerzających się gazów lub ciśnienia atmosferycznego. Gondolę załogi umieszczono w ramie biegnącej przez długość sterowca. Umożliwiło to poważną redukcję oporów. Sam balon, o kształcie wrzecionowatym, symetrycznym, składał się z trzech niezależnych zbiorników gazu. Silniki i śmigła oraz zdwojone stery umieszczono w osi podłużnej sterowca. Zwiększając efektywność ich pracy, osiągnięto też możliwość zmiany kierunku lotu przez odwrócenie ciągu śmigieł. Drogą zmian kierunku ciągu śmigieł realizowano też sterowanie lotem w płaszczyźnie pionowej (wznoszenie i opadanie). Wynalazca zakładał, że sterowiec jego systemu osiągnie prędkość rzędu 80- 90 km/h.
Opis sterowca z rysunkami i pozytywną ocenę znajdujemy na łamach Lotnika i Automobilisty, który informuje, że autor projektu przygotował wniosek patentowy. Zrezygnował jednak z jego złożenia. Być może doszedł do wniosku, że nie jest on w pełni oryginalny. Istotnie w rosyjskiej myśli lotniczej już wcześniej znajdujemy analogiczne projekty. Wskażmy na podobieństwa propozycji Flegiera z układem sterowca "Rosja" konstrukcji Ogniesława S. Kostowicza z 1882 r. czy projektem sterowca Januszyna z 1904 r. prezentowanym Ministerstwu Wojny Rosji. W tym kontekście wątpliwą była szansa uzyskania przywileju wynalazczego, a tym bardziej realizacji.
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Sterowce polskie przełomu XIX i XX wieku". Skrzydlata Polska nr 48/1979.
[4] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.