Fairey "Albacore", 1938

Samolot bombowo-torpedowy, pokładowy. Wielka Brytania.
Samolot bombowo-torpedowy Fairey ”Albacore” w locie. (Źródło: archiwum).

Samolot Fairey ”Albacore” miał być następcą samolotu bombowo-torpedowego Fairey ”Swordfish”. Prace projektowe zakłady Fairey rozpoczęły w 1936 r., czyli w dwa lata po wcieleniu do służby ”Swordfisha”. Samolot powstał w oparciu o wymagania taktyczno-techniczne S. 41/36 i został zamówiony wprost z deski kreślarskiej bez przeprowadzenia prób. W maju 1937 r. brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa podpisało kontrakt na dostawę dwóch prototypów i 98 maszyn seryjnych. Płatowiec ukończono w przewidzianym terminie, lecz opóźniła się dostawa przewidywanego do napędu silnika ”Taurus”. Po otrzymaniu silnika, prototyp został oblatany 12.12.1938 r. w dziewięć miesięcy po planowanym terminie.

Samolot w locie zachowywał się poprawnie szczególnie na małych wysokościach, ujawniły się również jego wady. Stery i lotki bardzo opornie reagowały, wymagając od pilota użycia dużej siły. Powyższych wad nie udało się usunąć i samolot był bardzo nielubiany przez pilotów, którzy woleli latać na starszych, lecz przyjemniejszych w pilotażu ”Swordfishach”. W 1939 r. ukończono drugi prototyp i po przeprowadzeniu prób państwowych uruchomiono produkcję seryjną. Pierwszy seryjny ”Albacore” w 1940 r. testowany był z pływakami. Jednak ze względu na niepomyślne wyniki próby przerwano. Produkcja seryjna trwała do 1943 r. Łącznie wyprodukowano 800 egz. W trakcie produkcji seryjnej wprowadzono kilka niewielkich zmian konstrukcyjnych, z których najważniejszą było zastąpienie silnika ”Taurus II” jego nowszą odmianą ”Taurus XII” o nieco większej mocy.

Pierwsze ”Albacore” trafiły do jednostek bojowych na początku 1940 r. do 826 dywizjon FAA. Jednostkę skierowano do brytyjskiego korpusu ekspedycyjnego we Francji. Dywizjon walczył w obronie Francji, a po jej upadku został wycofany na Wyspy Brytyjskie i przydzielony do Coastal Command. Do końca 1940 r. sformowano trzy kolejne dywizjony. W szczytowym okresie (listopad 1942 r.) aż 16 dywizjonów uzbrojonych było w ten typ samolotu. Czternaście z nich należało do lotnictwa marynarki wojennej Fleet Air Arm (FAA), natomiast dwa pozostałe były jednostkami RAF- 119 dywizjon i 415 dywizjon RCAF. Dywizjony operowały z baz lądowych oraz z pokładów lotniskowców.

Samoloty ”Albacore” z lotniskowca HMS Formidable uczestniczyły w bitwie koło przylądka Matapan (marzec 1941 r.) i przeprowadziły skuteczny atak torpedowy na włoski pancernik Vittorio Veneto. Jedna ze zrzuconych torped trafiła włoski okręt w rufę. Cios ten zadecydował o dalszym przebiegu bitwy. Była to pierwsza akcja bojowa, w której samoloty ”Albacore” użyły torped. W lipcu 1941 r. startując z lotniskowca HMS Furious wykonały nieudany nalot na porty Kirkenes i Petsamo, podczas którego poniosły dotkliwe straty. W marcu 1942 r. ”Albacore” z lotniskowca HMS Victorious bezskutecznie atakowały pancernik niemiecki Tirpitz. Część samolotów typu trafiła do jednostek RAF bazujących na Dalekim Wschodzie. Miedzy innymi otrzymał je 36 dywizjon na lotnisku Seletar. Jednostka zdziesiątkowana została 26.01.1942 r. podczas ataku na japońską flotę inwazyjną pod Endau. W kwietniu 1942 r. ”Albacore” były na wyposażeniu lotniskowców HMS Indomitable i HMS Formidable operujących na Oceanie Indyjskim. Samoloty poszukiwały japońskiego zespołu operacyjnego, który wykonał naloty na brytyjskie bazy na Cejlonie.

”Albacore” walczyły również nad Afryką. 828 dywizjon miedzy październikiem 1941 r. a lipcem 1943 r. bazował na Malcie skąd prowadził działania przeciw celom w Afryce Północnej, Sycylii i we Włoszech. Zwalczały one również konwoje zaopatrujące wojska Osi walczące w Afryce. Na kontynencie afrykańskim od lipca 1941 r. stacjonował 826 dywizjon FAA. Wykonywał on zadania na rzecz 8 armii, m.in. patrolował wybrzeże, współdziałał z jednostkami floty oraz wspierał działania wojsk lądowych. W Afryce walczyły również dywizjony 815 i 821. Podczas alianckiej inwazji w Afryce Północnej główny ciężar osłony pop spoczywał na samolotach ”Albacore”. Bombardowały one również stanowiska artylerii, forty oraz wspierały działania komandosów. ”Albacore” najdłużej w służbie pozostawały w 820 i 841 dywizjonie FAA. Ostatnią akcją 820 dywizjonu była osłona lądowania na Sycylii. 841 dywizjon bazował na terenie Wielkiej Brytanii. Jego głównym zadaniem było patrolowanie i zwalczanie wrogich jednostek na kanale La Manche. Pod koniec 1943 r. 841 dywizjon został rozwiązany, a jego samoloty przekazano 415 dywizjonowi RCAF, który kontynuował zadania swego poprzednika aż do dnia inwazji na kontynent (6.06.1944 r.).

Począwszy od 1943 r. ”Albacore” zastępowane były przez Fairey ”Barracuda” i kierowane do szkolnictwa. Samolot Fairey ”Albacore” tylko przez krótki okres czasu zastępował w pierwszej linii swego słynnego brata- ”Swordfisha”. Mimo, iż był samolotem nowocześniejszym o lepszych osiągach taktyczno-technicznych oraz zapewniał większy komfort pracy załodze nie był samolotem lubianym przez lotników. To zadecydowało, że był krócej używany w jednostkach pierwszoliniowych od samolotu, którego miał zastąpić.

W Polsce.

Podczas II wojny światowej, polscy piloci Ferry rozprowadzali samoloty Fairey ”Albacore” lotem na terenie Wielkiej Brytanii, działając m.in. w jednostkach ATA N°4, N°8 i N°9 Pilots Ferry Pool.

Konstrukcja:
Trzymiejscowy dwupłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydła składane do hangarowania.
Kabiny zakryte.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie- 1 stały karabin maszynowy Browning kal. 7,7 mm i 1 ruchomy karabin maszynowy Vickers K kal. 7,7 mm. Samolot mógł zabrać następujące warianty uzbrojenia bombowego: 6 x 45,3 kg i 4 x 9,0 kg, 6 x 113,5 kg i 4 x 9,0 kg, 3 x 227 kg lub 1 torpedę 730 kg kalibru 457 mm.

Silnik- w układzie podwójnej gwiazdy Bristol ”Taurus II” o mocy 783 kW (1065 KM), później Bristol ”Taurus XII” o mocy 831 kW (1130 KM).

Dane techniczne Fairey ”Albacore” (wg [1]):
Rozpiętość- 15,2 m, długość- 12,2 m, wysokość- 4,3 m, powierzchnia nośna- 56,4 m2.
Masa własna- 3292 kg, masa całkowita max- 5670 kg.
Prędkość max- 256 km/h, prędkość przelotowa- 183 km/h, czas wznoszenia na 1800 m 8', pułap- 6310 m, zasięg- 1497 km.

Źródło:

[1] Zalewski K. ”Samolot bombowo-torpedowy Fairey Albacore”. Nowa Technika Wojskowa nr 10/1994.
[2] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
blog comments powered by Disqus