Extra EA 300 / EA 330, 1988

Samolot akrobacyjny. Niemcy.
Samolot akrobacyjny Extra EA 300S. (Źródło: Copyright Krzysztof Godlewski- ”JetPhotos. Net Photo”).

W 1987 r. w firmie Extra-Flugzeugbau GmbH w Dinslaken (RFN) został opracowany dwumiejscowy samolot akrobacyjny Extra EA 300. Prototyp został oblatany 6.05.1988 r. Choć jego ogólna konfiguracja przypomina wcześniejszy, miejscowy samolot akrobacyj­ny Extra 230 tej firmy, jednak opracowanie to stanowi nową konstrukcję- drewniane skrzydła zastąpiono skrzydłami z kompozytów węglowych, pokrytych włóknem szklanym. Walter Extra, dyrektor zakładu i jednocześnie konstruktor podjął opracowa­nie tego samolotu, wykorzystując własne do­świadczenia z pilotażu akrobacyjnego.

Extra 300 był demonstrowany przez konstruktora na zawodach, gdzie wykazano pełne jego możliwości (w tym dużą prędkość wznoszenia). Jest jednym z najpopularniejszych samolotów akrobacyjnych na świecie, stworzonym do wykonywania akrobacji wyższej - Advanced i wyczynowej - Unlimited, a także jednym z najczęściej używanych samolotów w historii edycji Red Bull Air Race. Napędzany jest zmodyfikowanym silnikiem Lycoming AEIO-540.

Wersje rozwojowe:
- Extra 300- podstawowa oryginalna wersja dwumiejscowa,
- Extra 300S- wersja jednomiejscowa ze zredukowaną o 50 cm rozpiętością skrzydeł i powiększonymi lotkami,
- Extra 330SX- ulepszona wersja 300S z mocniejszym silnikiem Lycoming AEIO-580 o mocy 246 kW (330 KM). Później została zastąpiona przez 330SC,
- Extra 300SP- miała zredukowaną masę w porównaniu do Extra 300S i zmieniony ogon na taki jak w 330SX. Została zastąpiona przez 330SC,
- Extra 300SHP- (od HP - High performance, wysoka wydajność) niecertyfikowana wersja 300SP z silnikiem AEIO-580,
- Extra 300SR- zmodyfikowana wersja samolotu używaną w zawodach Red Bull Air Race, z zastosowanymi elementami mechanizacji skrzydła,
- Extra 300L- jest napędzaną silnikiem Lycoming AEIO-540 dwuosobową wersją samolotu ze skrzydłami zamocowanymi niżej na krótszym niż w pozostałych wersjach kadłubie. Rozpiętość została zredukowana od 8m do 7,39 m, zastosowano ulepszone lotki umożliwiające na osiągnięcie prędkości obrotu na poziomie 400 stopni na sekundę. Jest to najbardziej popularna wersja samolotu i w pełni certyfikowana przez FAA i EJAA,
- Extra 300LP- ("P" - performance) jest lżejszą wersją Extra 300L. Różniła się szeregiem ulepszeń aerodynamicznych i rozwiązań konstrukcyjnych zmniejszających masę własną samolotu. Wszystko to w celu poprawy zachowania samolotu podczas najtrudniejszych figur wyczynowej akrobacji. Zaprezentowany po raz pierwszy w 2006 r.,
- Extra 330SC- napędzana silnikiem Lycoming AEIO-580 jednomiejscowa wersja zaprojektowana by sprostać wyzwaniom akrobacji klasy Unlimited,
- Extra 330LX- wersja dwumiejscowa, napędzana silnikiem Lycoming AEIO-580,
- Extra 330LT- wersja dwumiejscowa, napędzana silnikiem Lycoming AEIO-580, używana jako samolot turystyczny. Zastosowano szklany kokpit oraz zmniejszono prędkość obrotu w porównaniu z wersją Extra 330LX.

Samoloty Extra 300 używane są przez wiele grup akrobacyjnych, między innymi przez Royal Jordanian Falcons[4], The Blades, chilijski Air Force High Acrobatics Squadron i Królewskie Malezyjskie Siły Powietrzne. Także Francuskie Siły Powietrzne posiadały 3 treningowe samoloty tego typu.

W Polsce.

W dniu 1.01.2006 r. w polskim rejestrze statków powietrznych znajdowały się 2 samoloty Extra EA 300L. W 2013 r. Polsce użytkowane były samoloty Extra EA 330LC (SP-TLS i SP-AUP).

Konstrukcja.
Jedno- lub dwumiejscowy wolnonośny średniopłat o konstrukcji mieszanej metalowo- kompozytowej.
Skrzydło o obrysie tra­pezowym bez skosu, z małym dodatnim wznio­sem i z profilem symetrycznym. W skrzydle i usterzeniach zastosowano konstrukcję drewnianą z podstawowymi elementami z włókna węglowego i z pokryciem z kompozytów.
Kadłub o smu­kłym kształcie. Konstrukcję kadłuba wykonano ze spawanych rur stalowych, pokrytych płótnem oraz w części przedniej blachą aluminiową. Kabina zakryta.
Usterzenie wolnonośne o obry­sach trapezowych, bez skosu, ze statecznika­mi i sterami. Ster kierunku ze znacznym odcią­żeniem rogowym.
Podwozie klasyczne stałe.

Silnik- tłokowy bokser Textron Lyco­ming AEIO-540L1 b5 o mocy 224 kW (305 KM).

Dane techniczne Extra EA 300 (wg [3]):
Rozpiętość- 8,0 m, długość- 7,12 m, wysokość- 1,7 m, powierzchnia nośna- 10,22 m2.
Masy dla wersji akrobacyjnej jednomiejscowej: własna- 610 kg, startowa – 820 kg.
Masy dla wersji akrobacyjnej dwumiejscowej: własna- 610 kg, startowa – 879 kg.
Masy dla wersji akrobacyjnej dwumiejscowej normalnej: własna- 610 kg, startowa – 950 kg.
Osiągi dla wersji akrobacyjnej jednomiejscowej: własna- prędkość dopuszczalna- 407 km/h, prędkość manewrowa- 293 km/h,  prędkość przeciągnięcia- 102 km/h, wznoszenie max- 18 m/s,
Osiągi dla wersji akrobacyjnej dwumiejscowej: własna- prędkość dopuszczalna- 407 km/h, prędkość manewrowa- 193 km/h,  prędkość przeciągnięcia- 106 km/h, wznoszenie max- 18 m/s,
Osiągi dla wersji akrobacyjnej dwumiejscowej normalnej: własna- prędkość dopuszczalna- 407 km/h, prędkość manewrowa- 254 km/h,  prędkość przeciągnięcia- 111 km/h, wznoszenie max- 18 m/s.

Galeria

  • Robert Kowalik na samolocie Extra 300L (SP-ACM), Międzynarodowy Piknik Lotniczy Góraszka 2008. (Źródło: www.konflikty.pl).
  • Samolot Extra EA 330LC (SP-AUC) podczas IX Małopolskiego Pikniku Lotniczego w Krakowie. (Źródło: Piotr Drabik via Wikimedia Commons).
  •  Extra 300, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 5-6/1991).

Źródło:

[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[2] ar ”Lżejsza Extra 300”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/2006.
[3] "Samolot akrobacyjny Extra 300". Skrzydlata Polska nr 5-6/1991.
blog comments powered by Disqus