Historia powstania samolotu bombowego "Canberra" rozpoczyna się w 1944 r., kiedy to brytyjskie Air Ministry ogłosiło wymagania taktyczno-techniczne dla następcy samolotu bombowego De Havilland DH-98 "Mosquito". Miał to być samolot rozwijający dużą prędkość lotu na dużej wysokości, pozbawiony uzbrojenia obronnego. Kilka brytyjskich firm lotniczych przedstawiło swoje projekty, wśród nich była firma English Electric. Zgłoszeniu projektu przez firmę English Electric było dużym zaskoczeniem, ponieważ nie posiadała ona praktycznie żadnego doświadczenia w konstrukcji samolotów. W czasie II wojny światowej zajmowała się tylko licencyjną produkcją bombowców Handley Page HP.52 "Hampden" i Handley Page HP.57 "Halifax".

W 1944 r. dyrektor techniczny firmy Westland Aircraft i jej główny konstruktor William E. W. "Teddy" Petter opracował założenia projektowe samolotu myśliwsko-bombowego P. 1056, który miał być napędzany przez dwa silniki turboodrzutowe Metropolitan-Vickers F.2/4 "Beryl" umieszczone w kadłubie. Władze miały wątpliwości co do możliwości operowania tego samolotu na małych wysokościach i z nieprzygotowanych lotnisk. Zwróciły jednak uwagę na projekt, proponując opracowanie na jego bazie wysokościowego samolotu bombowego. W grudniu 1944 r. W. E. W. Petter opuścił zakłady Westland i przeniósł się do firmy English Electric, która przyjęła propozycję realizacji tego projektu.

Jednak zanim powstała konstrukcja, której nadano oznaczenie EE.A1, Petter był zmuszony do wprowa­dzenia poważnych zmian do pierwotnych założeń konstrukcyjnych. Jednym z kluczowych elementów, który przyczynił się do sukcesu samolotu jest przyjęty w pro­jekcie obrys skrzydeł. Zaniechano użycia skośnego skrzydła z przywiązanym do tej konstrukcji dużym obciążeniem powierzch­ni. W to miejsce zastosowano prostokątny płat między gondolami silników a kadłubem i krótkie zewnętrzne części skrzydła o du­żej zbieżności na zewnątrz od gondol silni­kowych. Gondole mieszczące silniki Rolls-Royce "Avon" częściowo wnikały w skrzydło na połączeniu centropłata i sekcji zewnętrznych. Połączenie nowych silników o dużym ciągu ze słabo obciążo­nym skrzydłem o małym wydłużeniu, za­owocowało wysoką manewrowością sa­molotu na dużych wysokościach, dobrymi parametrami w locie z małymi prędkościa­mi oraz tanią eksploatacją.

Początkowo planowano, że załoga samo­lotu będzie się składała z dwóch osób- pilota i nawigatora, siedzących obok siebie na fotelach katapultowych w hermetycznej kabinie, wysuniętej daleko do przodu sa­molotu. W takiej formie prototyp wystartował do pierwszego lotu 13.05.1949 r. napędzany dwoma silnikami turbood­rzutowymi "Avon" R.A.2 o ciągu 26,67 kN każdy. Ten pierwszy, trwający prawie pól godziny lot odbył się praktycznie beż żadnych niespodzianek, identycznie jak miało  to miejsce w czasie długotrwałej produkcji tego typu.

W miarę postępu prac nad prototypem zaczęto przystosowywać samolot do spełnienia wymagań zawartych w specyfikacji B.3/45. Zbudowa­no dalsze trzy prototypy. Drugi był napę­dzany dwoma silnikami Rolls-Royce "Nene" R.Ne.2 o ciągu 22,23 kN każdy, które były pomyślane jako napęd przejściowy do cza­su dopracowania silników "Avon". Następne samoloty otrzymały już silniki "Avon". Wszystkim cztery egzemplarze prototypowe otrzymały oznaczenie English Electric "Canberra" B. Mk 1. Planowane było użycie w samolocie radarowego celownika bombardierskiego. Jednak opóźnienia wynikłe w jego konstrukcji spowodowały zamówienie pierwszej serii samolotów jako taktycz­nych bombowców dziennych odpowiadają­cych specyfikacji B.5/47. Prototyp w wersji "Canberra" B. Mk 2 został oblatany 23.04.1950 r. z zespołem napędowym składającym się z dwóch silników "Avon 101" R.A.3 o ciągu po 28,89 kN. Pierwszy samolot seryjny wystartował 8.10.1950 r., dostawy rozpoczęły się w maj 1951 r. Pierwszy samoloty otrzymał 101 Dywizjon RAF stacjonujący w Binbrook (Lincolnshire). Jednostka ta stała się pierwszym dywizjonem Bomber Command wyposażonym w bombowce z napędem odrzutowym. W czterech firmach, English Electric, Short, Avro i Handley Page, wyprodukowano łącznie 430 (wg innych źródeł- 415) egz. B. Mk 2.

Ponieważ Canberra" została zapro­jektowana wykonywania lotów z dużą prędkością na dużej wysokości, po za zasiegiem obrony przeciwlotni­czej. Takie możliwości oznaczały również, że "Canberra" w sposób oczywisty była w stanie ustanawiać liczne rekordy szcze­gólnie wykonano wiele rekordowych przelotów:
- 1951 r.- przelot Aldergrove (Irlandia Północna)- Gender (Nowa Funlandia), odległość 3315 km, czas przelotu 4 h 18 min.,
- 1952 r.- przelot Londyn- Castel Benito (Trypolitania)- odległość 2336 km, czas przelotu 2 h 41 min.,
- 1952 r.- pierwszy podwójny przelot przez Północny Atlantyk na trasie Aldergrove (Irlandia Północna)- Gender (Nowa Funlandia)- Aldergrove, odległość 6630 km, czas przelotu 10 h 3 min.,
- 1952 r.- przelot Londyn- Nairobi (Kenia), odległość 6793 km, czas przelotu 9 h 55 min.,
- 1953 r.- przelot Londyn- Port Darwin (północna Australia), odległość 13 772 km, czas przelotu 22 h,
- 1953 r.- przelot Londyn- Christchurch (Nowa Zelandia), odległość 18 867 km, czas przelotu 23 h 50 min.,
- 1955 r.- pierwszy podwójny przelot przez Północny Atlantyk na trasie Londyn- Nowy Jork- Londyn, odległość 11 065 km, czas przelotu 14 h 21 min.,
- 1956- przelot Londyn- Kair, czas przelotu 3 h 58 min.

Na samolocie "Canberra" ustanowiono również kilka światowych rekordów wysokości. W 1953 r. pilot W. F. Gibb ustanowił światowy rekord wysokości wynikiem 19 418 m. Samolot posiadał napęd złożony z silników turboodrzutowych Bristol "Olympus". W dniu 29.08.1955 r. na samolocie wyposażonym również w silniki "Olympus" ustanowiony został światowy rekord wysokości- 20 079 (wg [5]- 20 154) m. Wynik ten został popra­wiony 28.081957 r. na samolocie wyposażonym w dwa silniki "Avon" i dodatkowy silnik rakietowy Napier "Double Scorpion". Z takim zestawem "Canberra" osiągnęła wy­sokość 21 336 m.

Powstało wiele wersji i wariantów rozwojowych samolotu "Canberra":

- "Canberra" PR. 3- wysokościowy samolot rozpozna­nia fotograficznego zbudowany dla spełnienia wymagań zawartych w Specyfikacji 31/46. Miał być następcą samolotów De Havilland DH-98 "Mosquito" PR.34 i PR.35. Konstrukcja podobna do wersji B. Mk 2. Prototyp został oblatany 19.04.1950 r. Zbudowano 35 (wg innych źródeł- 37 egz.) samolotów seryjnych. Pierwszy samolot seryjny został oblatany 31.07.1952 r., na wyposażenie dywizjonów zaczęły wchodzić od 1953 r.,
- "Canberra" T. 4- samolot treningowy opracowany wg Specyfikacji T. 2/49. Konstrukcja podobna do wersji B. 2. Prototyp wykonał pierwszy lot 6.06.1952 r. Zbudowano 67 egz. W służbie od 1954 r.,
- "Canberra" B. 5- wersja B. Mk 2 przysto­sowana do oznaczania celów. Posiadała pełny dziób i tylko płaską płytę celownika bombardierskiego. Zbudowano tylko prototyp,
- "Canberra" B. 6- ulepszony samolot podobny do B. Mk 2. Wyposażony w zbiorniki paliwa o więk­szej pojemności i silniki "Avon 109" o ciągu 32,9 kN. Zbudowano 103 egz. Dostawy rozpoczęły się w czerwcu 1954 r. Ostatnie samoloty zostały wycofane z jednostek bojowych w 1970 r.,
- "Canberra" B(I). 6- przejściowa wersja nocnego samolotu uderzeniowego z uzbrojeniem podczepionym pod skrzy­dłami oraz zasobnikiem strzeleckim na węźle pod kadłubem. Zbudowano 22 egz.,
- "Canberra" PR. 7-  wysokościowy samolot rozpozna­nia fotograficznego zbudowany na bazie samolotu B. 6. Wyposażony w silniki "Avon 109" o ciągu 32,9 kN. Prototyp wykonał pierwszy lot 28.10.1953 r. Zbudowano łącznie 75 egz.,
- "Canberra" B(I). 8- samolot wielozadanio­wy (dalekiego zasięgu, nocny samolot uderzeniowy, wysokościowy samolot bombowy oraz do oznaczania ce­lów). Prototyp został oblatany 23.07.1954 r. Zbudowano 74 (wg innych źródeł- 73) egz. seryjne. Pierwszy samolot seryjny wystartował do pierwszego lotu 8.06.1955 r. W służbie od 1956 r. Samoloty RAF przystosowano w 1963 r. do przenoszenia pocisków klasy powietrze-ziemia. Wycofane zostały ze służby w 1972 r.,
- "Canberra" PR. 9- wysokościowy samo­lot rozpoznania fotograficznego ze zwiększoną rozpiętością skrzydeł, zwiększoną cięciwą centropłata, wzmacniaczami w układzie sterowania, stanowiskiem nawi­gatora w dziobie samolotu i silnikami "Avon 206" o ciągu 48,9 kN. Zbudowano jeden prototyp (oblatany 8.07.1955 r.), który powstał z przebudowy samolotu PR. 7 oraz 23 samoloty seryjne, zbudowane od podstaw w firmie Short. Pierwszy z nich został oblatany 27.07.1958 r. W służbie od 1960 r.,
- "Canberra" U. 10- wersja samoloty B. Mk 2, bezzałogowy samolot-cel,
- "Canberra" T. 11- modyfikacja wersji B. Mk 2 z wyposażeniem radarowym AI/17 w dzio­bie samolotu. Załoga złożona z dwóch osób i dwóch uczniów. Zaprojektowana do szkolenia pilotów i na­wigatorów- załóg samolotów myśliwskich działających w każdych warunkach- w zastosowaniu radaru AI. Przebudowano 7 samolotów do tego standardu, pierwszy z nich został oblatany 29.04.1958 r.,
- "Canberra" B(I). 12- wariant samolotu B(I). Mk 8 przystosowana do służby w RNZAF (10 samolo­tów) i SAAF (6 samolotów),
- "Canberra" T. 13- wariant samolotu T. Mk 4 dla RNZAF (2 samoloty),
- "Canberra" U. 14- bezpilotowy samolot-cel. W firmie Short powstało 6 egz. w wyniku modernizacji samolotów wersji B.2. W 1961 r. używane były do prób z przeciwlotniczymi pociskami rakietowymi Short "Seacat",
- "Canberra" B. 15- modyfikacja wersji B. Mk 6 z węzłami podskrzydłowymi dla podwiesze­nia dwóch bomb, każda o masie 454 kg lub zasobników z niekierowanych pocisków rakietowych. Dodatkowo w samolocie zabudowano udoskonalone wyposażenie nawigacyjno-komunikacyjne. Zmodyfikowano do tego standardu 38 egz. Przeznaczone były do służby na Bliskim i Dalekim Wschodzie. Mogły wykonywać taktyczne uderzenia jądrowe, bombardowania bombami konwencjonalnymi albo ataki szturmowe na cele naziemne. Pierwszy samolot został oblatany 4.10.1960 r. Używane do 1969 r.,
- "Canberra" E. 15- wersja przeznaczona do kalibracji radarów,
- "Canberra" B. 16- wersja podobna do B. Mk 15, wyposażona w radar „Blue Shadow". Zmodyfikowano 20 samolotów. Używane do 1969 r.,
- "Canberra" T. 17- treningowy samolot przeciwdziałania elektronicznego, powstał w wyniku modernizacji samolotów wersji B. 2,
- "Canberra" T.T 18- samolot- holownik celów powietrznych. Od 1969 r. 12 egz., przebudowanych z wersji B. 2, używanych było w jednostkach Fleet Requirements Unit Royal Navy,
- "Canberra" T. 19- wersja rozwojowa T.11 z nowszym wyposażeniem,
- "Canberra" B. 20- wersja budowana na licencji w Australii dla RAAF. Taktyczny samolot bombowy. Samoloty otrzymały, produkowane w Australii silniki "Avon 109". Zbudowano 48 egz.,
- "Canberra" T. 21- oznaczenie samolotów treningowych, które powstały w Australii w wyniku modernizacji 5 egz. B Mk 20 oraz 2 egz. B. Mk 2,
- "Canberra" T. 22- samolot treningowy opracowany do szkolenia nawigatorów samolotów Blackburn " Buccaneer". Prototyp został oblatany 28.06.1973 r. W tym samym roku przebudowano 7 samolotów P.R. 7. Używane były w lotnictwie Royal Navy. W późniejszym okresie stosowane do kalibrowania radarów,
- "Canberra" PR. 57- wersja pochodna PR. Mk 7 produkowana dla sił powietrznych Indii. Zbudowano 10 samolotów,
- "Canberra" B(I). 58- wersja pochodna B(I).Mk 8 produkowana dla sił powietrznych Indii. Zbudowano 71 samolotów.

Samolot English Electric "Canberra" wzbudził również zainteresowanie United States Air Force. Produkcja licencyjna została podjęta w firmie Glenn L. Martin Company pod nazwą Martin B-57 "Canberra". Łącznie zbudowano 403 samolot B-57 we wszystkich wersjach i wariantach. Początkowo produkowano samoloty oparte na wersji brytyjskiej B. Mk 2. W późniejszym okresie firma Martin opracowała szereg własnych wersji, które otrzymały znacznie zmodyfikowaną konstrukcję. Wersje produkowane w USA:
- Martin B-57A- wersja oparta na konstrukcji B. Mk 2, napędzana silni­kami turboodrzutowymi Wright J-65-W-1. Zbudowano 8 egz.,
- Martin RB-57A- samolot rozpoznawczy, podobny do B-57A. Dodat­kowo wyposażony w kamery fotograficzne w przedziale za wnęką bombową. Zbudowano 67 egz.,
-  Martin B-57B- gruntownie zmodyfikowana wersja B-57A. mająca służyć jako taktyczny, nocny samolot bombowy,
- Martin RB-57B- wersja B-57B wyposażona w ka­merę fotograficzną,
- Martin EB-57- samolot walki elektronicznej, zbudowany na bazie B-57B,
- Martin B-57C- wersja treningowa, podob­na do B-57B. Zbudowano 33 egz.,
- Martin B-57E- holownik celów powietrznych, konstrukcja oparta o B-57B,
- Martin   EB-57B- wariant B-57E wyposażony w sprzęt do zakłócania elektronicznego,
- Martin B-57G- modyfikacja wersji B-57B wyposa­żona w specjalne czujniki umożliwiające wykonywanie nocnych uderzeń bombowych,
- Martin RB-57D- wysokościowy samolot rozpoznania stra­tegicznego. Samolot otrzymał skrzydła o zwiększonej rozpiętości, osłony radarów na kadłubie i silniki Pratt & Whitney J57. Zbudowano 20 samolotów,
- Martin EB-57D- wariant RB-57D wyposażony w urządzenia do walki elektro­nicznej,
- Martin RB-57F- wysokościowy samolot rozpoznawczy. Otrzymał skrzydła o zwiększonej rozpiętość do 37,19 m, do napędu użyto dwóch silników turbowentylatorowych Pratt & Whitney TF33-P-11 o ciągu po 80,02 kN (8165 kG) i dwóch turboodrzutowych Pratt & Whitney J60-P-9 o ciągu po 14,67 kN (1497 kG). W firmie General Dynamics zmodernizowano do tej wersji  21 samo­lotów B-57B i RB-57D.

Do czasu zakończenia montażu ostat­niej z tych znakomitych samolotów, liczba wyprodukowanych maszyn osiągnęła wiel­kość 1352 egz.

W 1955 r. brytyjskie samoloty "Canberra" B. 6 zostały skierowane na Malaje, gdzie były wspierały działania przeciwpartyzanckie. W okresie październik-listopad 1956 r. bombowce "Canberra" używane były podczas brytyjsko-francuskiej interwencji w Egipcie. Wykonały wówczas bardzo dużo lotów bojowych, bombardując cele na terytorium Egiptu. Samoloty "Canberra" B. 2 startowały z baz położonych na Cyprze, natomiast samoloty w wersji B. 6 operowały z Cypru oraz z Malty. Natomiast od października 1957 r. do czerwca 1960 r. samoloty z 45. Dywizjonu RAF uczestniczyły w zwalczaniu komunistycznej partyzantki na Malajach.

Użytkownicy:
- Argentyna,
- Chile,
- Indie,
- Nowa Zelandia,
- Republika Południowej Afryki,

W Polsce.

W latach 1945-1951 inż. Piotr Kubicki był zatrud­niony w firmie English Electric w Preston, w biurze W. E. W. Pettera, jako główny inżynier kontroli masy przy kon­struowaniu bombowca "Canberra", a później przy projektowaniu myśliwca naddźwiękowego "Lightning".

Po zakończeniu II wojny światowej samolotach English Electric „Canberra” latali również polscy piloci, którzy wstąpili do Royal Air Force, m.in.: Tadeusz Wierzbowski (w 23 MU w Aldergrove w Irlandii Północnej), Józef Tyszko (łączny nalot 71 h).

W 1952 r. Flying Officer (por.) Aleksander Maisner, w czasie II wojny światowej pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, rozpoczął służbę w 50. Bomber Squadron (dywizjonie bombowych). Latał na taktycznych samolotach bombowych English Electric „Canberra”. Stacjonował w bazie RAF Binbrook, niedaleko Grimsby, nad Morzem Północnym. Zdobył duże doświadczenie jako pilot i jako instruktor. Brał udział w operacji wojsk brytyjskich podczas wojny sueskiej w 1956 r. Następnie przeszedł na kolejny typ, tym razem na bombowiec strategiczny Avro 698 ”Vulcan” B.1. Od 1955 do 1959 r. w stopniu Squadron Leadera (mjr) pracował w bazie RAF Waddington, jako szef wyszkolenia naziemnego, współpracując z wyposażonym w samoloty „Vulcan” B.1 83. Squadronem.

Po ukończeniu szkoły sztabowej RAF, w stopniu Wing Commander Flying (ppłk), przebywał w Nowej Zelandii. Był tam dowódcą skrzydła i szkolił Nowozelandczyków z 14. i 75. Squadronu, na samolotach „Canberra” B(I).12 i T.13, zbudowanych specjalnie dla Royal New Zealand Air Force. Do Wielkiej Brytanii powrócił w 1962 r. Dodam tylko, że Aleksander Maisner w 1975 r. objął urząd wiceministra lotnictwa Wielkiej Brytanii. Karierę zakończył w 1977 r. w stopniu Air Vice-Marshal (generał dywizji).

Konstrukcja:
Dwumiejscowy średniopłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydło proste o nie­wielkim wydłużeniu (4,3). Przyjęto sy­metryczny profil szybkościowy, ale stosunkowo gruby (12% w częściach przykadłubowych, w częściach skrajnych zmniejszający się ku końcom na 9%). Skrzydło o obrysie prostokątno- trapezowym miało konstrukcję jednodźwigarową (z dźwigarem pomocniczym z tyłu), z pokryciem pracującym. Dźwigar główny leżał na 40% cięciw. Skrzydło wy­posażone było w lotki, czteroodcinkowe klapy krokodylowe i hamulce aerodynami­czne.
Centralna, cylindryczna część kadłuba mieściła pod skrzydłem komorę bom­bową, nad skrzydłem zbiorniki paliwa. Kabina zakryta.
Usterzenie klasyczne, wolnonośne, usterzenie poziome z niewielkim wzniosem. Część struktury statecznika pionowego drewniana wraz z pokryciem, mieściła ukryte anteny.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, chowane w locie.

Uzbrojenie w wersji bombowej- do 2724 kg bomb w komorze bombowej i do­datkowo 907 kg bomb na zaczepach podskrzydłowych. W wersjach B.15 i B.16- taktyczna bomba jądrowa, bomby konwencjonalne, wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych albo kierowane pociski rakietowe klasy powietrze-ziemia Nord AS.30.

Wyposażenie:
- B. 15- radiostacja HF, radiostacja UHF, aparat fotograficzny F. 95.
- B. 16- radar „Blue Shadow", radiostacja HF, radiostacja UHF, aparat fotograficzny F. 95,
- PR. 7- sześć aparatów fotograficznych F. 52 oraz jeden aparat fotograficzny F. 49 do zdjęć pionowych albo cztery aparaty F. 52 oraz jeden aparat F. 49,

Napęd- 2 silniki turboodrzutowe:
- pierwszy prototyp- Rolls-Royce "Avon" R.A.2 o ciągu 26,67 kN (2722 kG) każdy,
- drugi prototyp- Rolls-Royce "Nene" R.Ne.2 o ciągu 22,23 kN (2268 kG) każdy,
- B. 2- Rolls-Royce "Avon 101" R.A.3 o ciągu 28,89 kN (2948 kG) każdy,
- B. 6- Rolls-Royce "Avon 109" o ciągu 32,9 kN (3357 kG) każdy,
- PR. 9- Rolls-Royce "Avon 206" o ciągu 48,9 kN (4990 kG) każdy.

Dane techniczne "Canberra" B. 2 (wg [6]):
Rozpiętość- 19,49 m, długość-19,96 m. wysokość- 4,75 m. powierzch­nia nośna- 89,28 m².
Masa własna- 10 079 kg, masa startowa max- 20 884 kg.
Prędkość max- 917 km/h, wznoszenie- 1725 m/s, pułap- 21 792 m, zasięg- 4280 km.

Dane techniczne "Canberra" PR. 7 (wg [6]):
Rozpiętość- 19,49 m, długość-20,32 m. wysokość- 4,75 m. powierzch­nia nośna- 89,28 m².
Masa własna- 22 246 kg, masa startowa max- 24 970 kg.
Prędkość max- 933 km/h, wznoszenie- 1128 m/s, pułap- 14 630 m, zasięg max- 6983 km.

Dane techniczne "Canberra" B(I). 8 (wg [6]):
Rozpiętość- 19,49 m, długość-18,96 m. wysokość- 4,75 m. powierzch­nia nośna- 89,28 m².
Masa własna- 12 689 kg, masa startowa- 19 522 kg, masa startowa max- 24 947 kg.
Prędkość max- 870 km/h, wznoszenie- 1097 m/s, pułap- 14 630 m, zasięg max- 1295 km.

Dane techniczne "Canberra" PR. 9 (wg [4]):
Rozpiętość- 20,68 m, długość-20,32 m. wysokość- 4,78 m. powierzch­nia nośna- 97,08 m².
Masa własna- (wg [6]- 22 246) kg, masa startowa max- 24 970 kg.
Prędkość max- 871 km/h, pułap- 14 630 m, zasięg max- 5842 km.