Drzewiecki Jerzy Jan

Inżynierowie Jerzy Drzewiecki i Jerzy Wędrychowski przy samolocie RWD-7. (Źródło: Romeyko M. ”Polska lotnicza”. Główna Księgarnia Wojskowa. Warszawa 1937).

Jerzy Jan Drzewiecki urodził się 7.08.1902 r. w Warszawie, jako syn Józefa i Jadwigi z Jankowskich. Uczęszczał od 1912 r. do szkoły H. Rygiera w Grodzisku Mazowieckim, od 1914 r. do szkoły W. Górskiego w Warszawie, a od 1915 r. do Gimnazjum im. E. Konopczyńskiego, przemianowanego w 1918 r. na Państwowe Gimnazjum A. Mickiewicza w Warszawie, gdzie zdał maturę w 1921 r. Jako ochotnik wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, służąc od 12.07. do 4.12.1920 r. w 1 baterii 8 pułku artylerii polowej, walcząc na froncie od Nieszawy do Sierpca i od Stanisławowa po Słucz.

W dniu 1.10.1921 r. rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. W 1923 r. został wiceprezesem Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej i od jesieni 1923 r. koordynował jej prace warsztatowe. W 1924 r. zaprojektował i wraz z członkami Sekcji zbudował szybowiec SL-2 ”Czarny Kot” (JD-1), który zajął 5 miejsce w II Konkursie Szybowców na Oksywiu k. Gdyni w czerwcu 1925 r.

W 1925 r. w drodze wyjątku jako cywil został przeszkolony w pilotażu w Centralnej Eskadrze Treningowej przy 1 pułku lotniczym w Warszawie i uzyskał dyplom pilota wojskowego. Od 16.05.1925 r. do 07.1926 r. pracował w Wojskowej Centrali Badań Lotniczych w Warszawie, jako zastępca, kierownika biura konstrukcyjnego inż. Władysława Zalewskiego, projektując skrzydła do samolotu Zalewski WZ-X, oblatanego w sierpniu 1926 r. W latach 1924-1925 zaprojektował mały samolot sportowy JD-2 zbudowany pod kierunkiem Antoniego Kocjana w Warsztatach Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej i oblatany 5.10.1926 r. Zbudowany w 1927 r. następny JD-2 zajął I miejsce w I Krajowym Konkursie Awionetek w październiku 1927 r. W latach 1929-1930 zbudował dalsze 4 samoloty tego typu w wersji JD-2bis.

W latach 1927-1928 Jerzy Drzewiecki zaprojektował wraz z Stanisławem Rogalskim i Stanisławem Wigurą samolot sportowy RWD-1, który został zbudowany w warsztatach Warsztatach Sekcji Lotniczej i oblatany październiku 1928 r. Samolot ten w II Krajowym Konkursie Awionetek w 1928 r. został wyróżniony za oryginalną konstrukcję. RWD-1 zapoczątkował wieloletnią współpracę zespołu RWD. Podczas praktyki studenckiej w holenderskiej wytwórni Fokker Drzewiecki zapoznał się ze spawaniem acetylenowym konstrukcji lotniczych i przeniósł tę umiejętność do Warsztatów Sekcji. W latach 1928-1929 zespół RWD zaprojektował samolot sportowy RWD-2, oblatany w lipcu 1929 r. Samolot ten był pierwszym dużym sukcesem RWD.

W dniu 9.12.1929 r. Jerzy Drzewiecki uzyskał dyplom inż. na Wydziale Lotniczym Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej. Drzewiecki od 1929 r. był członkiem Aeroklubu Akademickiego w Warszawskiego, przekształconego w Aeroklub Warszawski oraz członkiem Związku Polskich Inżynierów Lotniczych.

Warsztaty Sekcji Lotniczej Koła Mechanicznego Studentów Politechniki Warszawskiej, produkujące samoloty RWD w 1930 przeniosły się z Politechniki Warszawskiej na Okęcie, a w 1933 r. przekształciły się w spółkę Doświadczalne Warsztaty Lotnicze (DWL). Jerzy Drzewiecki był w DWL jednym z głównym konstruktorem. Był współkonstruktorem samolotów RWD-3, RWD-4, RWD-5, RWD-5bis, RWD-6, RWD-7, RWD-8, RWD-9, RWD-11. RWD-13, RWD-14 ”Czapla”, RWD-18 i RWD-25 oraz konstruktorem RWD-10 i RWD-19. Do 1933 r. był pilotem doświadczalnym DWL i oblatał prototypy samolotów. Na RWD-6 Drzewiecki miał wypadek, urwały się w locie skrzydła lecz wyszedł z niego tylko lekko ranny. Na RWD-7 Drzewiecki z Jerzym Wędrychowskim ustanowił międzynarodowy rekord prędkości w II klasie samolotów turystycznych uzyskując 12.08.1931 r. prędkość 178 km/h, zaś z Kocjanem rekord wysokości 30.11.1931 r. uzyskując 6023 m.

Łącznie w Warsztatach Sekcji Lotniczej i DWL zbudowano w latach 1926-1939 ok. 314 egz. samolotów RWD, a ponadto 540 w innych wytwórniach w kraju (w Podlaskiej Wytwórni Samolotów i Lubelskiej Wytwórni Samolotów) a także w Estonii i Jugosławii- razem ok. 850 samolotów. Samoloty RWD-8 były podstawowym sprzętem szkolnym polskiego lotnictwa sportowego i wojskowego w latach 1930-tych. Na nich wyszkoliła się większość pilotów biorących udział w II wojnie światowej. Na samolotach RWD-2 i RWD-4 uczestniczyli nasi piloci w międzynarodowych zawodach Challenge 1930, na RWD-6 F. Żwirko i S. Wigura odnieśli zwycięstwo w zawodach Challenge 1932, a na RWD-9 Jerzy Bajan i Gustaw Pokrzywka w Challenge 1934. Samoloty obserwacyjne RWD-14 ”Czapla” były używane podczas wojny w 1939 r.

We wrześniu 1939 r. wraz z kadrą techniczną i samolotami DWL Jerzy Drzewiecki ewakuował się do Rumunii, a w październiku 1939 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii. W 1940 r. pracował jako kreślarz w biurze prototypowym wytwórni samolotów Westland w Yeovil, gdyż Anglicy nie chcieli zatrudniać u siebie inżynierów konstruktorów. W latach 1941-1945 był pilotem w Air Transport Auxiliary (ATA), jednostce zajmującej się rozprowadzaniem samolotów z wytwórni i warsztatów remontowych do jednostek bojowych, a także odprowadzaniem samolotów do remontu. Wylatał w takich lotach 2000 h, przeprowadzając ponad 1200 samolotów 64 typów, nie licząc ich wersji, od szkolnych i myśliwskich po 4-silnikowe bombowe. Miał dwa ciężkie wypadki lotnicze (ciężkie poparzenie na samolocie Bristol 152 ”Beaufort” i rozbicie samolotu Armstrong Whitworth A.W.38 ”Whitley”) oraz kilka lekkich. W latach 1945-1947 pracował w Anglii w wytwórni samolotów Bristol Aeroplane Co. w Filton jako kreślarz a następnie konstruktor. W 1947 r. wyjechał do Kanady. Mimo kontraktu z wytwórnią De Havilland of Canada, z powodu kryzysu, pracy w niej nie otrzymał.

Podjął pracę w National Research Councii w Ottawie początkowo jako kreślarz, a wkrótce jako inż. konstruktor anten radarowych, które instalował na wielu lotniskach Kanady i dla linii osłony radarowej Dew Line. Następnie instalował radioteleskopy i projektował interferometry. Był czynnym zawodowo do 1972 r. Pasją jego były narty i hodowla kwiatów.

Był dwukrotnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1932 r., 1934 r.), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Member of the Order of British Empire. W 1950 ożenił się z Józefą Śmiałowską, miał trzy córki (Martę, Ewę i Annę). Zmarł 15.05.1990 r. w Ottawie.

Konstrukcje:
SL-2 ”Czarny Kot” (JD-1), 1924, szybowiec.
DK, 1925, projekt samolotu myśliwskiego.
JD-2, 1926, samolot sportowy.
RWD-1, 1928, samolot sportowy, turystyczny.
RWD-2, 1929, samolot sportowy, turystyczny.
RWD-3, 1930, samolot łącznikowy, sportowy.
RWD-4, 1930, samolot sportowy, turystyczny.
RWD-5, 1931, samolot sportowy, turystyczny i rajdowy.
RWD-7, 1931, samolot sportowy, rekordowy.
RWD-6, 1932, samolot sportowy, zawodniczy.
RWD-8, 1933, samolot szkolny, łącznikowy.
RWD-9, 1933, samolot sportowy, zawodniczy.
RWD-10, 1933, samolot akrobacyjny.
RWD-13, 1935, samolot sportowy, turystyczny, sanitarny.
RWD-14 ”Czapla” (LWS ”Czapla”), 1935, samolot obserwacyjny.
RWD-11, 1936, samolot pasażerski.
RWD-17, 1937, samolot szkolno-akrobacyjny oraz wodnosamolot szkolny i akrobacyjny.
RWD-19, 1938, samolot sportowy, rekordowy.
RWD-25, 1939, projekt samolotu myśliwskiego.

Galeria

  • Jerzy Drzewiecki przygotowuje się do lotu. (Źródło: Jan Rychter - Fotografia-  http://photo.rychter.com/).
  • Jerzy Drzewiecki opowiada o lotniczych przygodach. (Źródło: Jan Rychter - Fotografia-  http://photo.rychter.com/).
  • Konstruktorzy lotniczy Jerzy Drzewiecki (z lewej) i Stanisław Rogalski (z prawej). (Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe. Sygnatura: 1-G-553).

Źródło:

[1] Dulęba L., Glass A. ”Samoloty RWD”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[4] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[5] ”Problemy rozwoju polskich samolotów akrobacyjnych”. Polska Technika Lotnicza. Materiały Historyczne nr 30 (3/2007).
blog comments powered by Disqus