DKD-IV / DKD-V, 1928

Samolot sportowy. Polska.
Amatorski samolot sportowy DKD-IV w locie. (Źródło: Praca zbiorowa ”Album Dziesięciolecia Lotnictwa Polskiego”. Nakładem Wydawnictwa Lotnik. Poznań 1930).
W drugiej połowie 1928 r. Stanisław Działowski opracował projekt samolotu sportowego DKD-IV. Koszty materiałów pokryła LOPP, natomiast silnik zakupiony został dzięki zbiórce pieniędzy. Materiały zostały zakupione w wytwórniach PZL, PWS oraz Plage i Laśkiewicz. Zbudowane zostały jednocześnie dwa egzemplarze samolotu DKD-IV: jeden (nr fabr. 1) z silnikiem Siemens, oznaczony DKD-IV bis, a początkowo nazwany DKD-V, dla LOPP, i drugi (nr fabr. 2), nazwany DKD-IV dla Aeroklubu Akademickiego w Krakowie. DKD-IV bis ponadto różnił się od DKD-IV ściętymi końcami lotek.Oba egzemplarze zostały zbudowane w Parku 2 Pułku Lotniczego w Krakowie i oblatane we wrześniu 1928 r. Oba wzięły udział w II Krajowym Konkursie Awionetek. Na DKD-IV brali udział J. Bargiel i Iwaszkiewiczówna, a na DKD-IV bis- por. pil. Kaczmarczyk i M. Działowski. Podczas lotu z Krakowa do Warszawy na Konkurs oba samoloty zostały uszkodzone, jednak dzięki pomocy pracowników Polskiej Linii Lotniczej ”Aerolot” zdążono je na czas wyremontować. W Konkursie DKD-IV zajął 1. miejsce, a DKD-IV bis 3. miejsce. Jesienią 1928 r. dowódca 2 Pułku Lotniczego chciał zamówić dla lotnictwa wojskowego 25 sztuk DKD-IV, lecz Departament Aeronautyki nie akceptował zamówienia. Pierwszy samolot z serii dla wojska był już w budowie. Na przełomie 1928 i 1929 r. S. Działowski zakończył budowę tego egzemplarza (nr fabr. 3), z silnikiem Anzani dla Akademickiego Aeroklubu Krakowskiego. W 1929 r. samoloty otrzymały nowe znaki rejestracyjne: DKD-IV bis nr fabr. 1- SP-ABA, później zmienione na SP-ABX, DKD-IV nr fabr. 2- SP-ABL i nr fabr. 3 SP-ABY.

SP-ABL był znany z powodu trzykrotnego przelotu pil. J. Sołtykowskiego pod mostem Dębnickim w Krakowie 28.01.1930 r. Samolot SP-ABA był w 1929 r. wystawiony na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu. W maju 1930 r. K. Piotrowski wykonał na DKD-IV lot do Ołomuńca i Brna. Samoloty służyły do lotów treningowych oraz propagandowych (np. w czasie zawodów narciarskich w Zakopanem). Ponadto brały udział w Locie Południowo-Zachodniej Polski w 1929 r. (Działowski na SP-ABY zdobył 3. nagrodę) i w Podhalańskim Zlocie Awionetek w Nowym Targu 3.08.1930 r. W III Krajowym Konkursie Awionetek w 1930 r. DKD-IV bis zajął 11. miejsce. DKD-IV nr 2 SP-ABL został w 1934 r. wyremontowany i przerobiony na jednomiejscowy, a kadłub pokryto płótnem bezpośrednio na kratownicy, w wyniku czego boki jego stały się płaskie. Samolot po remoncie był używany przez Aeroklub Krakowski od maja 1934 r. do lipca 1935 r.

Konstrukcja.
Dwumiejscowy (lub jednomiejscowy) górnopłat (parasol) o konstrukcji mieszanej.
Płat trapezowy, dwudzielny, dwudźwigarowy, drewniany, kryty płótnem z wyjątkiem noska krytego sklejką. Zamocowany na kadłubie na czterech rurach stalowych i podparty dwiema parami zastrzałów z rur stalowych, wykrzyżowanych drutami. Napęd lotek popychaczami, idącymi skośnie od boków kadłuba do płata i linkami w płacie.
Kadłub kratownicowy spawany z rur stalowych, wykrzyżowanych drutami, kryty płótnem naciągniętym na listwach drewnianych. Zbiornik na 60 kg paliwa w górnej części przodu kadłuba. Przód i góra kadłuba pod płatem pokryte blachą. Kabiny odkryte, osłonięte wiatrochronami. Sterownice w obu kabi­nach.
Usterzenie o płaskim profilu, spawane z rur stalowych, kryte płótnem. Stateczniki usztyw­nione drutem względem siebie i kadłuba. Napęd sterów- linkami.
Podwozie stałe, dwukołowe, osiowe, z oprofilowaną osią, spawane z rur stalowych, amortyzowane liną gumową. Koła szprychowe. Płoza ogonowa amortyzowana.

Silnik:
- DKD-IV- chłodzony powietrzem, 6- cylindrowy, gwiaz­dowy Anzani o mocy 33 kW (45 KM),
- DKD-IV bis- chłodzony powietrzem, gwiazdowy 5- cylindrowy Siemens-Halske Sh-4 o mocy 40,4 kW (55 KM).
Śmigło dwułopatowe, drew­niane stałe.

Dane techniczne DKD-IV (wg [1]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 5,5 m, wysokość- 2,28 m, powierzchnia nośna- 13,5 m2.
Masa własna- 264-318 kg, masa użyteczna- 230 kg, masa całkowita- 548 kg.
Prędkość max- 135 km/h, prędkość przelotowa- 126 km/h, prędkość min.- 75 km/h, wznoszenie- 1,5 m/s, pułap- 2270 m, zasięg- km.

Dane techniczne DKD-IV bis (wg [2]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 5,6 m, wysokość- 2,2 m, powierzchnia nośna- 13,5 m2.
Masa własna- 344-374 kg, masa użyteczna- 242-294 kg, masa całkowita- 616-637 kg.
Prędkość max- 140 km/h, prędkość przelotowa- 126 km/h, prędkość min.- 80 km/h, wznoszenie- 1,4 m/s, pułap- 2236 m, zasięg- km.

Galeria

  • Samolot DKD-IV. (Źródło: archiwum).
  • Samolot DKD-IV (SP-ABY). (Źródło: ze zbiorów CardPlane).
  • DKD-IV (nr fabr. 2) SP-ABL z Akademickiego Aeroklubu Krakowskiego. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • Samoloty DKD-III (z lewej) i DKD-IV (z prawej). Pierwszy z lewej stoi Stanisław Działowski, pierwszy z prawej Mieczysław Działowski. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • Samolot DKD-IV (SP-ABY) Akademickiego Aeroklubu Krakowskiego. Z lewej stoi Stanisław Działowski, z prawej Mieczysław Działowski, 1929 r. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • Samolot DKD-IVbis z ilnikiem Siemens-Halske Sh-4. Pole Mokotowskie, 1928 / 1929 r. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • Samolot DKD-IVbis na lotnisku Rakowice w Krakowie. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • DKD-IV SP-ABL z Akademickiego Aeroklubu Krakowskiego. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • DKD-IV rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
blog comments powered by Disqus