DFW C-V, 1916

Samolot rozpoznawczy. Niemcy.
Samolot rozpoznawczy DFW C-V w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. (Źródło: Copyright Łukasz Sambor- ”Militarne Podróże”).

Samolot DFW C-V (oznaczenie fabryczne T29)został opracowany w niemieckiej firmie Deutsche Flugzeug-Werke (DFW). Produkcja seryjna została podjęta w sierpniu 1916 r. Samolot odznaczał się bardzo dobrymi właściwościami w locie. Zdolnościami manewrowania nie ustępował myśliwcom. Osiągał wysoki pułap. Produkcja była prowadzona do 1918 r. Prawdopodobnie zbudowano ok. 3250 egz., w tym 2000 egz. w zakładzie macierzystym, a 1250 szt. w ramach licencji w fabrykach Aviatik, Halberstadt i LVG. Największą liczbę w ramach licencji wykonała fabryka Aviatik, przy czym samoloty te otrzymały nietypowe oznaczenie Aviatik C-VI zamiast poprawnego DFW C-V (Av).

DFW C-V był jednym z najpopularniejszych samolotów lotnictwa niemieckiego w I wojnie światowej. Używane były przez lotnictwo Nie­miec, Austro-Węgier, a nawet przez Turków. Służyły do rozpoznania, obserwacji, łączności i rozpoznania fotograficznego na froncie zachodnim, we Włoszech, Macedonii i Palestynie. Szczególnie dużo było ich we Francji w latach 1917-1918 r. W drugiej połowie 1917 r. było ich na frontach prawie tysiąc, zaś wiosną 1918 roku 665 egz. Samoloty cechowała duża wytrzymałość konstrukcji, dlatego wszędzie cieszyły się uznaniem załóg. Pod koniec wojny stosowano je jako samoloty szkolne.

W pierwszej połowie lat 1920-tych samoloty DFW C-V używane były w Finlandii (2 egz.), Holandii (4 egz.), Szwajcarii (2 egz.) oraz Estonii (bliżej nie znana liczba).

Po zakończeniu wojny większość z nich została zlikwidowana przez złomowanie zgodnie z postanowieniami Traktatu Wersalskiego. Zaledwie kilkanaście samolotów ocalało w 1919 r. Ocalałe samoloty po wymontowaniu uzbrojenia przekazano nowo powstałemu przedsiębiorstwu komunikacji lotniczej ”Deutsche-Luft-Rederei” (DLR). Zostały one zarejestrowane jako samoloty cywilne. 17.06.1919 r. ustanowiono na C-V rekord wysokości lotu 9620 m. Jeden samolot DFW C-V po przebudowaniu kabiny obserwatora na dwa miejsca pasażerskie został sprzedany w sierpniu 1919 do Holandii.

Jeden z samolotów eksploatowanych przez DLR po skasowaniu przekazany został do muzeum w Berlinie. Po zbombardowaniu Muzeum w 1943 r. został na początku 1944 r. ewakuowany do Czarnkowa w Wielkopolsce.

W Polsce.

W Polsce znajdowały się 63 (wg [4]- najwyżej 34) samoloty DFW C-V (wg [1], wcześniejsze źródła podają różne, dużo mniejsze liczby, np. w [2]- 24 egz.). Pochodziły zarówno ze zdobyczy w Małopolsce i byłej Kongresówce (11 egz.) i Wielkopolsce (14 egz.), jak i na froncie wschodnim (10 egz.), a ponadto z zakupów dokonywanych w Niemczech (28 egz.). Samoloty znajdowały się w wyposażeniu eskadr: 4 EW, 5 EW, 6 EW, 8 EW, 11 EW, 12 EW (poprzednio 1 Eskadra Wielkopolska), 2 Eskadra Wielkopolska (później 13 EM), 14 EW (poprzednio 3 Eskadra Wielkopolska), 16 EW i Toruńskiej EW. Brały udział w działaniach w 1919 r. na Froncie Południowym przy wyzwoleniu Małopolski Wschodniej, na Froncie Litewsko-Białoruskim i Froncie Wielkopolskim. W 1920 r. w ofensywie wiosennej na Ukrainie, w Bitwie Warszawskiej, w Bitwie nad Niemnem i na Froncie Mazowieckim- od strony Prus Wschodnich.

Były również w wyposażeniu szkół lotniczych: WSP w Ławicy, a następnie w Grudziądzu, OSOL w Toruniu, Szkole Obsługi Lotnictwa oraz w Oddziale Służby Lotnictwa w Poznaniu. Po wojnie znajdowały się w wyposażeniu eskadr 8 EW, 12 EW i 16 EW, należących w 1921 r. do 1 PL. Latem 1921 r. trzy DFW C-V włączono do plutonu aerofotogrametrycznego, detaszowanego do delegacji polskiej przy Mieszanej Komisji Granicznej na Wschodzie. W latach 1922-1923 znajdowały się nadal w wyposażeniu szkół lotniczych: OSOL i Obsługi Lotnictwa. Ostatnie przetrwały jako eksponaty: od 1924 r. w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym oraz w 1929 r. jako pomoc naukowa w Oddziale Służby Lotnictwa w Poznaniu.

Po 1945 r. samolot został odnaleziony, niekompletny i zniszczony DFW C-V nr 17077/17, na złomowisku koło Czarnkowa i złożony w pomieszczeniach Okręgowej Składnicy Lotniczej w Gądkach pod Poznaniem. Następnie był przechowywany w magazynach w Pilawie i Wrocławiu, skąd w 1963 r. trafił do Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie. Jest to unikat w skali światowej. Nigdzie się bowiem nie zachował żaden egzemplarz tego typu.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej (wg [2]- mieszanej).
Skrzydła dwudźwigarowe, dwudzielne, pokryte płótnem. Komo­ra płatów dwuprzęsłowa, stojaki z rur stalowych o przekroju eliptycznym. Lotki tylko na górnym płacie. Końców­ki górnych skrzydeł były ścięte trapezowo. Końcówki dolnych skrzydeł miały obrys eliptyczny.
Kadłub kratownicowy pokryty sklejką. Przód pokryty blachą aluminiową. Kabiny odkryte.
Usterzenie- szkielet spawa­ny z rur stalowych. Żebra w statecz­nikach tłoczone z blachy. Profil cien­ki symetryczny. Pokrycie płótnem. Stery miały kompensację rogową. Stateczniki były usztywnione zastrzałami.
Podwozie stałe, główne dwugoleniowe z osią niedzieloną i hamulcem pazu­rowym. Amortyzacja sznurami gu­mowymi.

Uzbrojenie- 1 stały karabin maszynowy pilota Spandau wz. 08/15 kal. 7,92 mm i 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora Parabellum wz. 14 kal. 7,92 mm. Udźwig bomb- 100 kg.

Silnik- rzędowy, 6-cylindrowy, chłodzony wodą Benz Bz-IV o mocy 147 kW (200 KM) i NAG C-III o mocy 136 kW(185 KM). W Polsce stosowano również silnik rzędowy Benz Bz-IVa o mocy 162 kW (220 KM). Chłodnica skrzyniowa przed krawędzią natarcia górnego płata.

Dane techniczne C-V (wg [1] i [2]):
Rozpiętość- 13,27 m, długość- 7,87 m, wysokość- 3,25 m, powierzchnia nośna- 42,5 m2.
Masa własna- 970 kg, masa użyteczna- 460 kg, masa całkowita- 1430 kg.
Prędkość max- 155 km/h, prędkość przelotowa- 140 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 4', pułap- 5000 m, zasięg- 500 km, czas lotu- 3 h 30'.

Galeria

  • Samolot rozpoznawczy DFW C-V z 11 Eskadry Wywiadowczej. (Źródło: Praca zbiorowa "Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa". Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Poległych Lotników. Warszawa 1933).
  • DFW C-V, rysunek w rzutach. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).
  • Seria samolotów DFW C.V na lotnisku fabrycznym, przed dostawą do Polski, 1919 r. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).
  • Samolot DFW C-V nr 7.10 używany w lotnictwie polskim.  (Źródło: Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”).
  • Polski DFW C-V w locie. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).
  • DFW C-V, rysunek w rzutach. (Źródło: Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[3] Praca zbiorowa ”Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa.”. Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Poległych Lotników. Warszawa 1933.
[4] Chołoniewski K., Bączkowski W. "Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939. Tomik 2". Seria "Barwa w lotnictwie polskim" nr 7. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1987.
blog comments powered by Disqus