De Havilland DH-98 "Mosquito", 1940

Samolot myśliwski, bombowy, rozpoznawczy. Wielka Brytania.
Pierwszy prototyp samolotu De Havilland DH-98 "Mosquito". (Źródło: archiwum).

Koncepcja zbudowania lekkiego bombowca, którego podstawowym czynnikiem obronnym byłaby znaczna prędkość lotu, od dawna nurtowała umysły konstruktorów lotniczych. Szybka maszyna, która mogłaby z łatwością oderwać się od myśliwców nieprzyjaciela, nie wymagała uzbrojenia strzeleckiego. W konsekwencji zyskiwano na ciężarze , użytecznym oraz upraszczano problemy wyposażenia i konstrukcji. W latach 1930- tych zbudowano wiele samolotów tej klasy, ale żaden z nich nie odpowiadał w pełni wymaganiom stawianym w założeniach technicznych. Dopiero w 1938 r. inżynierowie R. E. Bishop i C. L. Walker opracowali w biurze konstrukcyjnym firmy De Havilland Aircraft Company Ltd. projekt lekkiej maszyny dwusilnikowej o konstrukcji drewnianej. Propozycja zbudowania prototypu spotkała się z obojętnością władz i dopiero na początku 1940 r. podpisano umowę nr B.1/40, pozwalającą na realizację zamierzenia.

Zapotrzebowanie B.1/40 przewidywało zbudowanie bombowca z napę­dem w postaci dwóch silników Rolls-Royce "Mer­lin", o prędkości max 640 km/h na wyso­kości 7200 m, prędkości przelotowej 525 km/h na wysokości 8500 m i zasięgu 2400 km na wy­sokości 8500 m. Pułap operacyjny miał sięgać 9700 m. 1.03.1940 r., potwierdzono zamówienie na prototyp i złożono za­mówienie na 50 samolotów (łącznie z owym prototypem) De Havilland DH-98, które otrzymały nazwę RAF "Mosquito". Ministerstwo Lotnictwa nie określiło jednak w jakich wersjach mają być wykonane samoloty seryjne.

W dniu 25.11.1940 r. oblatano pierwszy prototyp, odpowiadający ściśle założeniom szybkiego bombowca. 16.01.1941 r. zorganizowano pokaz prędkości samolotu Supermarine ”Spitfire” oraz prototypu ”Mosquito”, który prześcignął swego konkurenta i w efekcie okazał się szybszy o ok. 30 km/h. Prymat wśród maszyn seryjnych w zakresie prędkości maksymalnej ”Mosquito” utrzymał do 1944 r. W lutym 1941 r. pierwszy prototyp został przekazany na próby wojskowe do bazy Boscombe Down, gdzie mieścił się ośrodek badawczy Aeroplane and Armament Experimental Establishment (A&AEE). W czasie prób samolot okazał się być po­prawny w pilotażu. Start i lądowanie miały prawidłowy przebieg, samolot był natomiast bar­dzo czuły na stery. Samolot osiągnął pułap 10 300 m i prędkość 630 km/h; po zmianie w układzie wydechowym udało się ją podnieść do 640 km/h.

W dniu 16.11.1940 r. zostały wydane założenia taktyczno- techniczne F.21/40 na wersję myśliwską. Głównym przeznaczeniem dwusilni­kowego samolotu myśliwskiego dalekiego zasię­gu miała być obrona powietrzna Wielkiej Brytanii, ze szczególnym zwróceniem uwagi na działania w warunkach nocnych. Samolot miał być wyposażony w celownik radiolokacyjny oraz mieć dwuosobową załogę (pilot i obserwator- operator radaru). Miał on rozwijać prędkość maksymalną nie mniejsza niż 587 km/h na wyso­kości 6092 m. Uzbrojenie mia­ły stanowić 4 działka kal. 20 mm i 4 karabiny maszynowe kal. 7,7 mm.

Prototyp wersji myśliwskiej wy­startował 15.05.1941 r. Wprowadzono na nim zmiany w konstrukcji kad­łuba typowe dla wersji myśliwskich, a później także myśliwsko- bombowych. Zniknął oszklony nos kadłuba, a na jego miejsce wprowadzono 4 karabiny maszynowe Browning kal. 7,7 mm, natomiast pod nimi zamontowano 4 działka Hispano- Suiza HS.404 kal. 20 mm. Zwiększono również zapas paliwa z 2500 do 3182 l. Samolot był napędzany silnikami Rolls- Royce "Merlin 21". Ponadto w wersjach myśliwskich i myśliwsko- bombowych, by poprawić sterowność samolotu, zwiększono rozpiętość usterzenia poziomego. Po kilku ty­godniach od oblotu na prototypie zamontowano celownik radiolokacyjny Airborne Interception (AI) Mark IV.

W dniu 30.12.1940 r. zamówiono kolejne 150 samolotów, ale znów nie sprecyzowano wersji! Dopiero 21.06.1941 r. zdecydowano, jakie wersje mają być wykonane w ramach złożonego zamówienia, łącznie na 200 samolotów. Poza trzema zbudowanymi dotąd prototypami miały powstać jeszcze dwa w wersji myśliwskiej, a z pozostałych maszyn seryjnych 19 miało być zbudowanych w wersji roz­poznawczej, 176 zaś w wersji myśliwca nocnego z radarem. Powodem była niemiecka nocna ofensywa bombowa na brytyjskie miasta. Nie zamówio­no ani jednego bombowca! Po kilkunastu dniach wystosowano aneks do zamówienia, w ramach którego dziesięć z 19 zamówionych samolotów rozpoznawczych miało zostać wykonanych w wersji bombowej. Dziesiąty stał się prototypem wersji B.V, nie produkowanej seryjnie. Ponadto Ministerstwo zamówiło kolejnych 50 samolotów w nie­uzbrojonej wersji bombowej. Seryjne samoloty: Mk.I przeznaczono do rozpoznania, Mk.II były myśliwcami, Mk.III maszynami przejściowymi, a dopiero Mk.IV nieuzbrojonymi szybkimi bombowcami, odpowiadającymi wspomnianej na wstępie koncepcji.

Opracowano wiele wersji i wariantów tego bardzo udanego samolotu:
- PR.I- samolot w wersji rozpoznania fotograficznego, oblatany 10.06.1941 r. Konstrukcyjnie był oparty na wersji bombowej. Miały długą komorę bombową, oszkloną nosową część kadłuba oraz wiatrochron w kształcie litery V. Samolot nie miał stałego uzbrojenia. W tylnej części komory bombowej montowano zestaw trzech lub czterech aparatów fotograficznych Williamson F24 lub Williamson F52. Napęd stanowiły silniki ”Merlin 21” o mocy max 1090 kW (1460 KM) każdy. Siódmy i ósmy samolot otrzymały w komorze bombowej dodatkowy zbiornik paliwa 682 l, co zwiększyło wzrost zasięgu z 3510 km do 4100 km. Do­datkowe zbiorniki paliwa montowane w komo­rze bombowej stały się odtąd charakterystyczną cechą wersji rozpoznawczych. Zbudowano 10 egz.,
- NF.II- nocny samolot myśliwski, wyposażony w radar AI Mk.IV lub AI Mk.V. Od jesieni 1941 r. do jesieni 1942 r. zakłady De Havilland w Hatfield, a później także w Leavesden zbudowały odpowiednio 284 i 210 egz. NF.II, razem powstało więc 494 samolotów tej wersji (wg [2]- zbudowano 392 egz. NF.II). Pierwsze samoloty skierowano do 157. Dywizjonu w styczniu 1942 r. Znaczną część ”Mosquito” NF.II przebudowano później na NF.XII i NF.XIII,
- F.II- samolot myśliwski przeznaczony do działań dziennych. Uzbrojony w 4 karabiny maszynowe Browning kal. 7,7 mm w dziobie i 4 działka Hispano Mk II kal. 20 mm pod kadłubem. Napęd stanowiły silniki ”Merlin 21”, ”Merlin 22” lub ”Merlin 23”. Maszyny te operowały od 1943 r. nad Morzem Śródziemnym i w Północnej Afryce. Nieliczne "Mosquito" F.II otrzymały podwójny układ sterowani i służyły jako maszyny treningowe,
- NF.II (Special)- 25 egz. myśliwca nocnego NF.II ze zdemontowaną instalacją radarową i zwiększonymi zbiornikami paliwa przystosowane do działania nad terytorium wroga, zwłaszcza w pobliżu lotnisk, i atakowania lądujących samolotów,
- NF.II Turbinlite- jeden samolot NF.II został pozbawiony uzbrojenia, a w jego miejsce zabudowano reflektor o dużej mocy do oświetlenia celu wykrytego radiolokacyjnie dla ułatwienia ataku innym myśliwcom,
- PR.II- w 1942 r. 4 samoloty NF.II zostały przebudowane na samo­loty rozpoznawcze PR.II poprzez zamontowanie aparatów fotograficznych. Były to jedyne uzbrojone rozpo­znawcze samoloty "Mosquito",
- T.III- samolot szkolno-treningowy. Pierwszym egzemplarzem był czwarty zbudowany "Mosquito", oblatany w styczniu 1942 r. Później zbudowano od pod­staw 352 egz. Ich płatowiec był oparty na wersji bombowej B.IV, ale w miejsce oszklonego nosa wprowadzono pełny, wzorem myśliwsko- bombowych FB.VI. Samolot nie miał żadne­go uzbrojenia i, choć pozostała w nim długa komora bombowa, zwykłe była ona niewykorzystana. Samoloty szkolne produkowano do 1947 r. w zakładach De Havilland w Hatfteld (54 egz.) i w Leavesden (298 egz.). Dalsze 6 "Mosquito" T.III powstało z przebudowy NF.II. Napęd stanowiły silniki "Merlin 21", a później "Merlin 23",
- B.IV Series I- pierwsza wersja bombowa zbudowana na podstawie samolotu rozpoznawczego PR.I. Charakteryzowała się krótkimi gondolami silnikowymi, co nakładało pewne ograni­czenia eksploatacyjne związane z możliwością buffetingu. Udźwig bomb- 900 kg. Nie posiadał uzbrojenia strzeleckiego. Napęd stanowiły silniki ”Merlin 21” o mocy max 1090 kW (1460 KM) każdy. Zbudowano 9 egz. Osiem samolotów trafiło do 105. Dywizjonu Dowódz­twa Lotnictwa Bombowego ze stosowano je w działaniach bojowych. Pierwszy z nich dostarczono 15.11.941 r.
- B.IV Series II - wersja bombowa, zdolna przenosić cztery 113 kg bomby a od końca 1941 r. cztery 226 kg bomby. Maszyna nie posiadała uzbrojenia strzeleckiego. Napęd samolotu stanowiły silniki "Merlin 21" lub "Merlin 23" o mocy startowej 1022 kW (1390 KM) i mocy max 1055 kW (1435 KM). Samoloty miały wy­dłużone gondole silnikowe, co zapobiegało drganiom usterzenia. Najważniejszą zmianą było wprowadzenie od wiosny 1942 r. nowego, bardzo precyzyjnego celownika bombowego Mark XIV Computing Bomb Sight opracowanego w Royal Aircraft Establishment w Farborough. 60 samolotów B.IV zmodyfikowano do przenoszenia sferycznej przeciwokrętowej bomby skaczącej Highball. Zbudowano 265 egz. (wg innych źródeł: 263 lub 299 egz. natomiast wg [7]- łącznie powstało 255 egz. B.IV Series I i Series II), spośród których 27 jeszcze na linii produkcyjnej przebudowano na rozpoznawcze PR.IV (niektóre źródła poda­ją inne liczby, np. 29 albo 31). W późniejszym okresie jeszcze kilka samolotów przebudowa­no na inne wersje, np. w grudniu 1942 r. dostarczono 2 bombowce B.IV (DZ411 i DZ419) zostały przebudowane na samo­loty rozpoznawcze poprzez zamontowanie aparatów fotograficznych, dalsze cztery maszyny przebudowano na wysokościowe B.XV,
- B.IV (Special)- pewną część samolotów B.IV Series II dostosowano do przenoszenia jednej bomby o wagomiarze 1815 kg, tzw. Cookie (ciasteczko)- choć oficjal­na nazwa bomby to Blockbuster. Służyła ona głównie do niszczenia obiektów umocnionych (m.in. betonowych schronów na okręty pod­wodne). Najczęściej podawaną liczbą zmodyfi­kowanych maszyn jest 54 (wg innych źródeł- tylko 22). Samoloty po raz pierwszy weszły do akcji w lutym 1944 r.,
- PR.IV- w 1942 r. powstało 29 (wg [7]- 28) maszyn przebudowanych z wersji bombowej B.IV na rozpoznawczą. Samoloty te miały długie gondole silnikowe, wysunięte poza krawędź spływu skrzydeł, po­dobnie jak wszystkie samoloty późniejszych serii produkcyjnych. Początkowo na zmodernizowa­nych PR.IV nie zmieniano zapasu pa­liwa, dopiero później zaczęto na nich montować dodatkowe zbiorniki w komorze bombowej,
- B.V- prototyp wersji bombowej, w której wprowadzono skrzydła o wzmocnionej konstrukcji. Wprowadzono dwa dodatkowe zaczepy podskrzydłowe zwiększające ładunek bojowy do sześciu bomb 227 kg (cztery w komorze bombowej i dwie pod skrzydłami). Samolot oblatano we wrześniu 1941 r. i używano go następnie do różnych prób. Nie weszła do produkcji seryjnej,
- FB.VI - wersja myśliwsko- bombowa. Prace projektowe rozpoczęły się w lipcu 1941 r. Została konstrukcyjnie oparta na wersji myśliwskiej. Uzbrojenie strzeleckie stanowiły: w nosowej czę­ści kadłuba znajdowały się 4 karabiny maszynowe Browning kal. 7,7 mm, poniżej zaś, w przedniej dolnej części kadłuba, umieszczono 4 działka Hispano HS.404 kal. 20 mm. W komorze bombowej możliwe było umieszczenie dwóch 113 kg (później 226 kg) bomb, a pod skrzydłami 2 kolejnych o takiej samej masie. W takiej postaci zbudowano 300 pierw­szych samolotów w ramach Series 1. Wszystkie kolejne powstały w ramach Series 2, z odpo­wiednimi wzmocnieniami- mogły przenosić cztery bomby 227 kg. Od października 1943 r. za­częto dodatkowo montować pod skrzydłami po cztery (razem osiem) zaczepy na niekiero­wane rakiety RP-3. Niektóre egzemplarze tej serii były przystosowane do udźwigu jednej specjalnej bomby 2000 kg, przeznaczonej do niszczenia tam i ujęć wodnych. Prototyp, stanowiący przeróbkę seryjnego B.IV (wg innych źródeł- NF.II), został oblatany 1.06.1942 r. Produkcja seryjna rozpoczęła się w lutym 1943 r., pierwsze samoloty zaczęły docierać do jednostek bojowych w maju 1943 r. Początkowo samoloty były wyposażone w silniki Rolls-Royce "Merlin 21" lub "Merlin 23". W toku później­szej produkcji maszyn Series 2 wprowadzono silniki "Merlin 25" o mocy startowej 1184 kW (1610 KM) i mocy 1110 kW (1510 KM) na wysokości 2820 m. FB Mk.VI produkowany był w największych ilościach spośród poszczególnych odmian tego niezwykle udanego samolotu. Produkcję kontynuowano do grudnia 1945 r. Do tego momentu zbudowano 2289 egz. (wg innych źródeł- 2584 lub 2108). Poło­wa z nich powstała w macierzystych zakładach De Havilland, 1066 zbudowały zakłady Standard Motor Com­pany Ltd, 56 kolejnych zaś opuściło linie produkcyjne należących do De Havillanda zakładów Airspeed Aircraft Ltd.,
- B.VII- nieuzbrojony samolot bombowy. Pierwszy wersja produkowana w Kanadzie w firmie De Havilland Aircraft of Canada. Produkowano na podstawie ry­sunków konstrukcyjnych nie produkowanej w Wielkiej Brytanii wersji B.V. Pierwszy został oblatany 24.09.1942 r. Wszystkie samoloty pozostały w Kanadzie. Sześć dostarczono do Stanów Zjednoczonych jako rozpoznawcze pod oznaczeniem F-8-DH. Napęd stanowi­ły silniki Packard "Merlin 31", będące odpowiedni­kami brytyjskich "Merlin 21". Zbudowano 25 egz.,
- PR.VIII- 5 maszyn przebudowanych z wersji bombowej B.IV na rozpoznawczą, napędzaną nowymi silnikami ”Merlin 61” z dwustopniową turbosprężarką o mocy startowej 949 kW (1290 KM) i mocy doładowanej na wysokości 3450 m-  1151 kW (1565 KM). Pierwszy samolot został oblatany 20.10.1942 r. Dostarczone do jednostek w styczniu 1943 r.,
- B.IX – nieuzbrojona, wysokościowa wersja bombowa, napędzana silnikami ”Merlin 72” (lewoskrętne) i "Merlin 73" (prawoskrętne). Silniki te montowano jednocześ­nie: "Merlin 72" po prawej stronie, a "Merlin 73" po lewej, dzięki czemu momenty reakcyjne od śmigieł wzajemnie się znosiły, ułatwiając pilotowanie samolotu. Silniki te uzyskiwały moc startową 1228 kW (1670 KM) i moc max 1257kW (1710 KM). Wzrosły osiągi samolotu w porównaniu z wersją B.IV: prędkość max wzrosła z 615 km/h na wysokości 4300 m do 655 km/h na wysokości 7900 m, pułap praktyczny zaś wzrósł z 8300 m do 10 300 m. Drugą zmianą było nieznaczne wydłużenie kadłuba. Samolot otrzymał wzmocnione skrzydło, stosowane na myśliwsko- bombowym modelu FB.VI z dodatkowymi zaczepami. Można na nich było podwieszać zbiorniki dodatkowe o pojemności po 227 I każdy lub dwie dodatkowe bomby 227 kg. Całkowity ładunek bomb wynosił 1362 kg. Pierwszy samolot został ob­latany 24.03.1943 r. Tra­fiły one wyłącznie do dywizjonów 8. Grupy Bom­bowej, czyli tzw. Pathfinder Force - jednostek wskazywania celów dla wypraw bombowych. Dlatego wiele maszyn B.IX wyposażono w specjalny układ nawigacyjny znany jako Oboe, umożliwiający dość celny zrzut bomb bez wzrokowej widzialności celu. Kilka samolotów przystosowano do przenoszenia bomby o masie 1800 kg. Zbudowano 54 (wg [7]- 57) egz.,
- PR.IX- pierwsza seryjnie produkowana wersja rozpoznawcza napędzana silnikami ”Merlin 72” (lewoskrętne) i "Merlin 73" (prawoskrętne) z dwustopniową turbosprężarką, podobnie jak wersja B.IX. Wersja PR.IX została wprowadzona równolegle z wersją bombową B.IX. Prototyp wykonał pierwszy lot 6.05.1943 r. Samolot został wyposażony w nowy typ skrzydła umożliwiającego podwieszenie dodatkowych zbiorników z paliwem (na 230,455 lub 910 l), powiększających zasięg do 3950 km. Możliwe było także przenoszenie dwóch bomb o masie 226 kg każda i chociaż PR.IX bardzo rzadko przenosiły bomby burzące, to latem 1943 r. wprowadzono do uzbrojenia wersję amerykańskiej bomby oświetlającej M46 znacząco zwiększającej efektywność nocnych misji rozpoznawczych. Do jesieni 1943 r. zbudowano 90 egz. W ośmiu PR.IX wymieniono silniki na ”Merlin 76/77”, umożliwiające osiągnięcie lepszych parametrów lotu na dużych wysokościach kosztem osiągów na niskim pułapie. Wysokie osią­gi {prędkość lotu, pułap operacyjny) sprawiały, że rozpoznawcze "Mosquito" były trudne do prze­chwycenia, a tym samym były w stanie przenikać daleko w głąb nieprzyjacielskiego terytorium, dostarczając cennych danych rozpoznawczych,
- NF.XII - samoloty NF.II przebudowane w celu zamontowania nowego radaru AI Mk. VIII, zainstalowanego w charakterystycznej, zmodyfikowanej osłonie dzioba maszyny. Uzbrojenie strzeleckie stanowiły tylko 4 działka Hispano kal. 20 mm. Pierwszy zmodyfikowany "Mosquito" NF.II został oblatany w sierpniu 1942 r. Do końca 1942 r. zmodyfikowano łącznie 97 maszyn. Napęd tych samolotów stanowiły silniki "Merlin 21" o mocy max 1096 kW (1490 KM) lub "Merlin 23" o mocy max 1055 kW (1435 KM),
- NF.XIII- nocny samolot myśliwski. Pierwszy egzem­plarz został oblatany w sierpniu 1943 r. Generalnie samoloty te były bardzo podob­ne do NF.XII, z tym samym radarem AI Mk. VIII. W przeciwieństwie do nich pochodziły jednak z nowej produkcji, a nie z przebudowy istniejących maszyn. Dlatego ich płatowiec oparto na płatowcu samolotu myśliwsko-bombowego FB.VI, ze wzmocnionym skrzydłem pozwalającym na przenoszenie dodatkowych zbiorników paliwa trzech różnych rozmiarów: 230, 455 lub 910 l. Napęd stanowiły silniki "Merlin 21", "Merlin 23" lub "Merlin 25". Łącznie zbudowano 260 (wg [2]- 270) sa­molotów. Ich produkcja trwała od września 1943 r. do maja 1944 r.,
- B.XV- cztery maszyny B.IV Series II przebudowano na wersję wysokościową B.XV,
- NF.XV- nocny samolot myśliwski przystosowany do działania na dużych wysokościach. Zbudowano tylko 5 (wg [2]- 4) egz., przebudowanych z bombow­ców B.IV(wg innych źródeł- z jednego prototypu i czterech maszyn seryjnych NF.II). Modernizacja obej­mowała montaż silników "Merlin 72" / "Merlin 73" z dwu­stopniową sprężarką mechaniczną o mocy max 1235 kW (1680 KM), później na części z nich zamontowano silniki "Merlin 76" / "Merlin 77" o mocy 1257 kW (1710 KM). Ponadto maszyny te miały kabiny ciśnieniowe, a rozpiętość skrzydeł została zwięk­szona do 18,03 m ze 16,51 m. Dla zmniejszenia masy samolotu ograniczono pojem­ność zbiorników paliwa do 1305 l. Uzbrojenie zostało ograniczone do 4 karabinów maszynowych kal. 7,7 mm w podkadłubowej gondoli. Pierwszy egzemplarz oblata­no 8.08.1942 r. W dniu 15.09.1942 r. Geoffrey de Havilland junior osiągnął na tym samolocie wysokość 13100 m. Prędkość maksymalna wyno­siła 663 km/h na wysokości 8500 m, a wznoszenie na pułap trwało 32 minuty. Na sa­molotach zamontowano radar AI Mk VIII. W  marcu 1943 r. samoloty trafiły do 85. Dywizjonu. W sierpniu 1943 r. samoloty wycofano ze służby operacyj­nej, Niemcy bowiem zaprzestali działań z uży­ciem wysokościowych samolotów rozpoznaw­czych i bombowych,
- B.XVI- nieuzbrojona wer­sja bombowa, przystosowana do operowania na wysokich pułapach. Płatowiec samolotu identyczny z B.IX z tym wyjątkiem, że zastosowano hermetyzowaną kabinę załogi. Silniki "Merlin 72" / "Merlin 73", później mocniejsze "Mer­lin 76" / "Merlin 77" (w identycznym układzie prawy- lewy). Moc startowa silnika wzrosła do 1257 kW (1710 KM), moc maksymalna zaś wy­nosiła 1316  kW (1790 KM). Poza pierwszymi 12 wszystkie wyprodukowane B.XVI dostosowano do przenoszenia bomb Blockbuster o masie 1815 kg. Prototyp powstał z przebu­dowy "Mosquito" B.IV. Został oblatany 1.01.1944 r. Łącznie do grudnia 1945 r. zbudowano 402 egz., z czego 195 w wy­twórni Percival,
- PR.XVI- wyposażony w silniki "Merlin 76" / "Merlin 77" i ciśnieniową kabinę samolot rozpoznawczy oblatany w lipcu 1943 r. Pod względem technicznym (silniki, płatowiec) był on niemal identyczny z bombową odmianą B.XVI. Wyposażenie rozpoznawcze: 2 pionowe, rozchylone na boki apa­ratami K52, jeden pionowy aparat tego typu i jeden, skierowany w lewą stronę skoś­ny aparat F24. Amerykanie wykony­wali też nocne rozpoznanie na "Mosquito" PR.XVI, wykorzystując bomby oświetlające. Samolot zabierał 12 bomb M-46 o masie po 25 kg, dające 700 kilokandeli światła. Zrzucano je co 8 s, by za­pewnić ciągłe oświetlenie celu (bomba świeciła przez 20 s). Podobną metodę zaczął od 1943 r. stosować brytyjski 544. Dywizjon. Amerykanie ponadto zabudowali dwa dodatkowe aparaty fotograficzne Fairchild K-19B, zamontowane pionowo i rozchy­lone na boki pod kątem 27° w przedniej części komory bombowej. W zakładach De Havilland wyprodukowano 432 (wg [2] i [7]- 435) egz.,
- NF.XVII- nocny samolot myśliwski, pierwszy egzemplarz powstał w marcu 1943 r. W istocie był to "Mosquito" NF.XII, ale z amerykańskim radarem SCR-520. Dostarczono 100 (wg innych źródeł- 99) egz. NF.XVII, które powstały w wyniku modernizacji samolotów "Mosquito" NF.II,
- FB.XVIII- specjalna przeciwokrętowa wersja dla RAF Coastal Command nazywana czasem jako ”Tse-Tse Mosquito”. Od wersji FB.VI różniły się zamianą czterech działek kalibru 20 mm na pojedyncze działo Molins (oficjal­na nazwa działa: QF 6pdr Class M Mark I with Auto Loader Mk III) kal. 57 mm. Było to stan­dardowe brytyjskie przeciwpancerne działo sześciofuntowe, wyposażone w au­tomatyczny mechanizm ładowania systemu Molinsa, dzięki czemu mogło być używane bezobsługowo na pokładzie samolotu. Prototyp FB.XVIII przebudowany z FB.VI został oblatany 8.06.1943 r. Latem tego roku linie produkcyjne zakładów De Havilland w opuściło 18 seryj­nych samolotów tego typu, napędzanych sil­nikami "Merlin 25". Wszystkie 19 maszyn dostar­czono jesienią 1943 r. do jednostek bojowych Coastal Command, gdzie stosowano je do zwal­czania żeglugi niemieckiej,
- NF.XIX- produkcyjny odpowiednik myśliwca NF.XVII (wg [2]- NF.XIII), zoptymalizowany do działań na małych wysokoś­ciach i napędzany silnikami "Merlin 25" o mocy startowej 1184 kW (1610 KM) i mocy max 1110 kW (1510 KM). Samolot wyposażony był w uniwersalną osłonę dziobu umożliwiającą montaż radaru AI Mk.VIII lub AI Mk.X, będący licencyjną wersją amerykań­skiego radary SCR-720. Pierwsze NF.XIX opuściły taśmę produkcyjną w kwietniu 1944 r. i do momentu zakończenia ich wytwarzania po­wstało 280 myśliwców tego typu w zakładach De Havilland, z czego 230 w Hatfield i 50 w Leavesden,
- B.XX- kolejna nieuzbrojona wersja bombowa produkowana w Kanadzie, także oparta o nie zrealizo­waną na Wyspach Brytyjskich wersję B.V. Główną róż­nicą w stosunku do B.VII było zastosowanie amerykańskiego i kanadyjskiego osprzętu i wyposażenia. Napęd samolotu stanowiły początkowo silniki Packard "Merlin 31", a później Packard "Merlin 33", będą­ce odpowiednikami brytyjskich Rolls-Royce "Merlin 23". Począwszy od sierpnia 1943 r. zbudowano 245 samolotów, spośród których wiele trafiło do jedno­stek kanadyjskich w kraju i w Europie, a także brytyjskich poza Europą. 34 samoloty dostarczono Siłom Powietrznym Armii Stanów Zjednoczonych jako F-8-DH,
- FB.21- wersja myśliwsko- bombowa opracowana w Kanadzie, w zakładach De Havilland Aircraft of Canada. Odpowiednik wersji FB.VI. W 1943 r. zbudowano 3 egz., z których dwa były napędzane silnikami Packard "Merlin 31" i jeden silnikami Packard "Merlin 33",
- T.22- wersja szkolna z płatowcem opartym na wersji myśliwsko- bombowej FB.21, ale bez uzbrojenia. Napęd tych samolotów stanowiły silniki Packard "Merlin 33",
- FB.24- kolejna wersja myśliwsko- bombowa opracowana w Kanadzie, w zakładach De Havilland Aircraft of Canada. W 1943 r. zbudowano tylko jeden egzemplarz z silnikami Packard "Merlin 301",
- B.25- nieuzbrojona wersja bombowa produkowana w Kanadzie. Główną różnicą w stosunku do B.XX było zastosowanie silników Packard "Merlin 225", będących odpo­wiednikami silników "Merlin 25", zoptymalizowa­nych dla mniejszych wysokości lotu. Pierwszy samolot został oblatany na początku lipca 1944 r. Produkcja była kontynuowana po zakoń­czeniu wojny, do października 1945 r. Zbudowano 400 egz.,
- FB.26- wersja myśliwsko- bombowa opracowana w Kanadzie. Opracowana pod koniec 1943 r. Do napędu zastosowano silniki Packard "Merlin 225". W zakładach De Havil­land Aircraft of Canada zbudowano łącznie 300 samolotów, ostatnie egzemplarze dostar­czono RAF w maju 1945 r. Poza amerykańskimi silnikami i osprzętem produkcji amerykańskiej maszyny te niczym nie różniły się od brytyj­skiej wersji FB.VI,
- T.27- wersja szkolna z płatowcem opartym na wersji myśliwsko- bombowej FB.26 z silnikami Packard "Merlin 225". Łącznie zbudowano 49 samolotów w tej wersji, a kolejne 37 przebudowano po wojnie z "Mosquito" FB.26 poprzez usunięcie uzbrojenia i wyposażenie w podwójny układ sterowania,
- NF.30 (NF Mk.XXX)- ulepszona, wysokościowa wersja samolotu NF.XIX z silnikami "Merlin 72" / "Merlin 73"  lub "Merlin 76" / "Merlin 77" i radarem AI.X (lub oryginalnym radarem Western Electric SCR-720). Zbudowano 529 (wg innych źródeł- 526 lub 518) egz. w zakładach De Havilland, z czego 202 w Hatfield i 327 w Leavesden. Produk­cja trwała od kwietnia 1944 r. do czerwca 1945 r. Zostały wprowadzone do służby na przełomie lat 1944/1945, początkowo w systemie obrony przeciwlotniczej Anglii, a później do działań bojowych na kontynencie, przeważnie do osłony przed atakami nocnych myśliwców nieprzyjaciela,
- PR.32- samolot rozpoznania fotograficznego działający na dużych pułapach. Maszyna została wyposażona w ciśnieniową kabinę i wydłużone skrzydła z 16,51 m do 18,03 m. Napęd stanowiły zoptymalizowane do pracy na dużych wysokościach silniki ”Merlin 113 / 114” o mocy startowej 901 kW (1225 KM) i mocy 1015 kW (1380 KM) na wysokości 4800 m i 882 kW (1200 KM) na wysokości 9000 m. Od wprowadzenia tego typu zdecydowano zmienić sposób numeracji modeli na cyfry arabskie. PR.32 były używane w ostatnich miesiącach wojny, operując na pułapie 12800 metrów. Zbudowany w liczbie 5 (wg [2]- 4, wg [7]- 6) egz. Dwa z nich skierowano do służ­by w 540. Dywizjonie RAF, a jeden w 544. Dywi­zjonie. Pierwszy lot bojowy nowej odmiany miał miejsce 23.12.1944 r., a jego celem było rozpoznanie Hamburga i Magdeburga,
- TR.33- pokładowy samolot rozpoznawczy, myśliwsko- bombowy, bombowo-torpedowy zbudowany na bazie wersji FB.VI. Firma De Ha­villand pod koniec 1943 r. podjęła studia nad wersją pokładową, dostosowaną do wymagań morskich. Wiosną 1944 r. Royal Navy otrzymała 19 egz. FB.VI, które posłużyły do szkolenia załóg. Je­den z nich otrzymał hak do lądowania na lotniskowcu i wzmocniony kadłub. W lutym 1944 r. Ministerstwo Lotnictwa wydało, na zapotrzebowanie Royal Navy, specyfikację N.15/44 przewidującą zbudo­wanie dwusilnikowego samolotu pokładowe­go, przeznaczonego do atakowania obiektów naziemnych i nawodnych. Zgodnie z tą spe­cyfikacją firma de Havilland przebudowała jeden z "Mosquito" FB.VI na prototyp morskiej wersji torpedowo- rozpoznawczej, oznaczonej "Mosquito" TR.33. Samolot otrzymał wzmocniony kad­łub oraz hak do lądowania, jako napęd zastosowano silniki "Merlin 25". Próby na lotniskowcu rozpoczęły się w marcu 1944 r. Zbudowano drugi prototyp, powstały również przez przebudowę wersji FB.VI. Seryjna produkcja 50 egz. TR.33 rozpoczęła się w zakładach De Havillanda w drugiej połowie 1945 r. Pierwszy seryjny samolot został oblatany 10.11.1945 r. Pierwsze 13 egz. dostarczono ze stałymi skrzydłami; pozostałe 37 wykonano ze skrzydłami ręcznie składanymi. Samoloty otrzymały hak pokładowego urządzenia hamującego, rakietowe silniki wspomagające start i radar ASH Mk XIV (brytyjska odmiana amerykańskiego radaru Westinghouse AN/APS-4). Uzbrojenie stałe stanowiły 4 działka kal. 20 mm, bomby, pociski rakietowe, miny, lub torpeda kal. 457 mm. Pod kadłubem można było podwieszać torpedę ka­libru 457 mm o masie 900 kg, typu Mk XV lub Mk XVII. Zamiast niej dało się podwiesić bombę głębinową albo minę morską- lub też bombę do niszczenia celów morskich 908 kg, z prze­ciwpancernym ładunkiem bojowym. Na zacze­pach podskrzydłowych można było podwie­szać po jednej bombie 227 kg lub po jednym dodatkowym zbiorniku paliwa 230 l lub 455 l. Można też było zabierać małe zbiorniki 136 i- wówczas pod skrzydłami dawało się jeszcze podwiesić cztery rakiety kal. 76,2 mm. Za­mówienie na 47 kolejnych samolotów tej wersji zostało anulowane w momencie zakoń­czenia wojny w Europie,
- TF.33- odmiana "Mosquito" TR.33, wyposażona w brytyjski radiolokator ASV Mk XIII opracowany przez Royal Radar Establishment. Na prototyp został przebudowany jeden egzemplarz TR.33, po czym w drugiej połowie 1946 r. państwowy zakład w Chester wyprodukował 14 egz. seryjnych,
- PR.34- wersja rozpoznawcza dalekiego zasięgu, będąca odmianą wersji PR.XVI. Zastosowano wypukłe drzwi komory bombowej, mieszczącej większy zbiornik paliwa. Samolot posiadał zasięg 5800 km przy prędkości przelotowej 480 km/h. Napęd stanowiły silniki ”Merlin 114” lub ”Merlin 114A”. Pierwszy egzemplarz został oblatany 4.12.1944 r., a produkcja seryjna tej wersji rozpoczęła się na początku 1945 r. Łącznie do jesieni 1946 r. zbudowano 181 (wg [2]- 131) egz., z czego 50 wykonały zakłady Percival Aircraft, pozostałe 131 zaś zmontowano w De Havilland. Samoloty te wyko­nały pierwsze loty operacyjne w lipcu 1945 r., na Dalekim Wschodzie,
- B.35- ostatnia nieuzbrojona wersja bombowa. Główna różnica w stosunku do wersji B.XVI to użycie zmodernizowanych (poprawione charakterystyki wysokościowe) silników "Merlin" 113/114 o mocy startowej 1243 kW (1690 KM) i mocy 1015 kW (1380 KM) na wysokości 4800 m i 882 kW (1200 KM). Poza tym zastosowano zmodernizowany optyczny celownik bombowy Gee-H (oficjalna nazwa AMES Type 100). Wszystkie bombowce tego typu były dostosowane do przenoszenia bomb Blockbuster o masie 1815 kg. Pierwszy samolot został oblatany 12.03.1945 r. Do końca wojny wyprodukowano 40 egz., ale żad­na z nich nie została użyta bojowo. Produkcja w firmie De Havilland i w Airspeed była kontynuowana do 1948 r. Samoloty służyły w jednostkach liniowych do 1952 r., po czym znaczna część z nich zosta­ła przerobiona na holowniki celów powietrz­nych "Mosquito" TT.35. Zbudowano 265 (wg [2]- 121, wg [7]- 274) egz.,
- PR.35- przebudowany w liczbie 10 egz. z wersji bombowej B.35 samolot do specjalnych zadań rozpoznawczych. Nie został użyty przed zakończeniem wojny,
- TT.35- samolot przystosowany do holowania celów powietrznych. Na potrzeby RAF przebudowano 105 bombowców B.35. Przebudowę przeprowadziły w latach 1952- 1953 zakłady remontowe Brooklands Aviation Ltd. Prototyp samolotu oblatano w lipcu 1952 r. W komorze bombowej umieszczono wyciągarkę z 2000- metrową liną, na której można było holo­wać aż trzy specjalne cele powietrzne. Większość samolotów tego typu słu­żyło w Civilian Anti-Aircraft Co-operation Unit (CAACU). Samoloty używano w tej jednostce do 1963 r.,
- NF.36- powojenna odmiana NF.30 z radarem AI.X pochodzenia amerykańskiego i silnikami ”Merlin 113/114” lub ”Merlin 113A/114A” o mocy star­towej 901 kW (1225 KM) i mocy 1015 kW (1380 KM) na wysokości 4800 m. Pierwszy samolot został oblatany w maju 1945 r. Produkcja była prowadzona od czerwca 1945 r. do marca 1948 r., w zakładzie De Havilland w Leavesden. Zbudowano 162 (wg innych źródeł- 163) samoloty, używane przez kilka nocnych dywizjonów myśliwskich RAF,
- TF.37- samolot myśliwsko-bombowy i torpedowy podobny do TF/TR.33, ale wyposażony w radar ASV.XIII i napędzany silnikami ”Merlin 25”.. Zbudowano 14 egz.,
- NF.38- ostatnia wersja nocnego myśliwca. Była w zasadzie wariantem NF.36, ale w miejsce radiolokatora AI Mk X zastoso­wano brytyjski Al Mk IX. Do napędu zastosowano silniki ”Merlin 113A/114A”. Pierwszy samolot został oblatany w listopadzie 1947 r. Zbudowano jeden prototyp na bazie samolotu NF.36 i 101 egz. seryjnych. Wersja produkowana w okresie od końca 1947 r. do listopada 1950 r., nie została w ogóle wprowadzona do uzbrojenia RAF- 54 sprzedano do Jugosławii w stanie lotnym i 6 na części zamienne. Większość z po­zostałych w Wielkiej Brytanii 41 maszyn skierowano do składnic. Po wpro­wadzeniu odrzutowych "Meteorów" samoloty NF.38 zostały skasowane,
- TT.39- przebudowane samoloty B.XVI (wg innych źródeł- również PR.XVI) należące do Royal Navy, przystosowane do holowania celów powietrznych dla zabez­pieczenia szkolenia okrętowej artylerii przeciwlotniczej. Przebudowy 26 (wg innych źródeł aż 106 egz. ?) samo­lotów dokonały w latach 1947- 1948 zakłady General Aircraft Limited (GAL). Przebu­dowa obejmowała zamontowanie dużego, oszklonego nosa z miejscem dla obserwatora- kamerzysty, a także zamontowanie wciągarki w komorze bombowej do holowania celu powietrznego. Za kabiną załogi umieszczono oszkloną kopułę z miejscem dla operatora wciągarki i obserwatora. W wyniku tych zmian Mosquito TT39 miał czteroosobową załogę - jako jedyna wersja "Mosquito",
- FB.40- wersja myśliwsko bombowa opracowana w Australii w zakładach De Havilland Pty Ltd. Odpowiednik brytyjskiej wersji FB.VI. Pierwszy egzem­plarz oblatano 23.07.1943 r. Produkcja seryjna łącznie 212 maszyn tej wer­sji została podjęta pod koniec 1943 r. i była kontynuowana jeszcze po wojnie, do czerwca 1948 r. Od marca 1944 r. do sierpnia 1945 r. do­starczono 109 FB.40, pozostałe trafiły do jednostek już po pokonaniu Japonii. Pierwsze 100 samolotów było napędzanych silnikami Pa­ckard "Merlin 31", kolejne zaś otrzymały Packard "Merlin 33". Sześć FB.40 z początków produkcji jeszcze na linii produkcyjnej prze­budowano na rozpoznawcze "Mosquito" PR.40, 28 zaś- na wersję rozpoznawczą PR.41. Już po wojnie 22 egz. FB.40 przerobiono na nie­uzbrojoną wersję szkolną "Mosquito" T.43,
- PR.40- wersja rozpoznawcza opracowana w Australii. Powstała wyniku przebudowy samolotów myśliwsko- bombowych FB.40. Otrzymała pięć aparatów fotograficznych: jeden pionowy aparat Fairchild K17 umieszczony w nosowej części kad­łuba, dwa kolejne, lekko rozchylone na boki aparaty Wiliamson F52 w ko­morze bombowej oraz dwa skośne K17 skierowane na oba boki pod kątem 70° zamontowano ponad komorą bombową, za skrzydłami. Napędzane były amerykańskimi silnikami Packard "Merlin 31", będącymi odpowiednikami brytyjskich "Merlin 21" i produkowanymi na licencji w Packard Motor Car Company. Wiosną 1944 r. na wersję PR.40 przebudowano łącznie 6 egz. FB.40,
- PR.41- wersja rozpoznawcza opracowana w Australii. Powstała wyniku przebudowy samolotów myśliwsko- bombowych FB.40. Wyposażenie rozpoznawcze jak w wersji PR.40. Posiadały napęd w postaci silników Packard "Merlin 69", będących licencyjną odmianą silników "Merlin 67" o mocy startowej 1228 kW (1670 KM) oraz mocy max 1257 kW (1710 KM) na wysokości 1950 m. W 1945 r. postało 28 egz. PR.41, których używano w Australii w drugiej połowie lat 1940- tych i pierwszej połowie lat 1950- tych,
- FB.42- jeden z "Mosquito" FB.40 został prze­budowany na prototyp wersji FB.42 z napędem w postaci silników Packard "Merlin 69". Później prototyp FB.42 prze­kształcono w pierwszy egzemplarz rozpoznaw­czego Mosquito PR.41,
- T.43- nie­uzbrojona wersja szkolna opracowana w Australii. Już po wojnie 22 samoloty myśliwsko- bombowe FB.40 przerobiono na tą wersję. Zbudowa­no 22 egz., wszystkie, począwszy od 1945 r., przebudowane z myśliwsko-bombowych FB.40.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy średniopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat dwudźwigarowy, niedzielony, o konstru­kcji drewnianej, z pracującym pokryciem ze sklejki oklejonej płótnem. Dźwigar przedni miał dwie poziome płaskie belki świerkowe, połączone w skrzynkę bocznymi pasami z laminowanej sklejki świer­kowej, tylny dźwigar pomocniczy zaś, który miał ujemny skos w kierunku do przodu- odwrotnie, pionowe belki połączone poziomymi pasami z laminowanej sklejki. Skrzydła wykonywano jako jeden integralny i niedzielony element od końcówki do końcówki, co zwiększało ich wytrzymałość. W każdym skrzydle zamontowano szesnaście żeber, przy czym trzecie i czwarte (licząc od kadłuba) były wzmocnione metalową kratownicą służącą do mocowania silników i podwozia główne­go. Na zewnątrz duraluminiowych zbiorników paliwa umieszczonych pomiędzy dźwigarami po obu stronach gondol silnikowych żebra były znacznie gęściej rozstawione w celu zwiększe­nia sztywności skrętnej płata. Przed przednim dźwigarem, dla dokładnego ukształtowania kra­wędzi natarcia, montowano wiele niewielkich półżeber. Klapy były drewnianej konstrukcji, podobnej do skrzydła, lotki zaś mia­ły metalowe żebra i były kryte blachą. Pod skrzydłami znajdowały się zaczepy na dodatko­we zbiorniki paliwa lub bomby.
Kadłub skorupowy, wykonany z materiału przekładkowego: sklejka- balsa- sklejka. Obie war­stwy sklejki były laminowane żywicą epoksydową z utwardzaczem, dając mocną i wytrzymałą, a jednocześnie lekką skorupę. Po wykonaniu skorupowej połówki kadłuba do środka montowano sie­dem wręg, które tworzyły dodatkowe wzmoc­nienie, a ponadto oddzielały różne części kad­łuba - na przykład komorę bombową czy tylną część kabiny załogi. Po wykonaniu obu skorupo­wych połówek kadłuba ich dolna część była wy­cinana, by od spodu umieścić w kadłubie skrzyd­ła, wykonane jako jedna całość. Pod skrzydłem znajdowała się komora bombowa, więc wy­ciętą część zastępowano otwieranymi na boki drzwiami komory. Po wyposażeniu, połączeniu połówek kadłuba i zamocowaniu w nim skrzy­deł cały kadłub był oklejany specjalnym gład­kim płótnem znanym jako Madapolam, bazu­jącym na bawełnie. W ten sposób uzyskiwano bardzo gładką powierzchnię, redukując opór aerodynamiczny. Kadłub w przedzie miał uzbrojenie strzeleckie, aparaturę radiolokacyjną i kabinę załogi. W środkowej części mieściła się komora bombowa (tylko w wersjach bombowych), a nad nią zbiorniki paliwa. W dalszej części kadłuba mieściła się aparatura ra­diowa i zespoły kamer fotograficznych (tylko wersje rozpoznawcze). Kabina zakryta, miała wentylację i ogrzewanie. Wersja B.XVI miała kabinę ciśnieniową.
Usterzenie klasyczne, wykonane z drewna- zarówno statecznik pio­nowy, jak i poziomy miały po jednym dźwigarze i po kilka żeber; pokryte laminowaną sklejką. Identycznej konstrukcji był ster kierunku. Nato­miast ster wysokości miał szkielet duraluminiowy i był kryty płótnem. Od 1943 r. zaczęto stosować sztyw­niejsze pokrycie duraluminiowe.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Uzbrojenie:
- NF Mk.II- 4 działka British Hispano kal. 20 mm i 4 karabiny maszynowe Colt Browning kal. 7,69 mm,
- FB Mk.VI- 4 działka British Hispano kal. 20 mm i 4 karabiny maszynowe Colt Browning kal. 7,69 mm. Ładunek bomb- 4 po 113 kg lub 4 po 225 kg, albo kombinacja 2 bomby 225 kg i 8 pocisków rakietowych po 27 kg. Bomby były zawieszone: 2 w komorze bombowe i 2 w wyrzutnikach podskrzydłowych,
- F Mk.VI- 4 działka British Hispano kal. 20 mm i 4 karabiny maszynowe Colt Browning kal. 7,69 mm,
- NF Mk.XII- 4 działka Hispano kal. 20 mm,
- NF Mk.XIII- 4 działka Hispano kal. 20 mm,
- NF Mk.XXX- 4 działka Hispano kal. 20 mm.
Patrz również- historia rozwoju konstrukcji.

Wyposażenie- komplet przyrządów do lo­tów z widzialnością i bez widzialności, ze sztucznym horyzontem i żyrokompasem włącznie. W skład wyposażenia radiowego standardowo wchodziła radiostacja UKF RT.1133. W późniejszym okresie zastąpiono ją ulepszonym modelem RT.1143. Obie radiostacje powstały w General Electric Company Ltd. Ponadto wersje bombowe i roz­poznawcze dysponowały radiostacją krótkofalo­wą dalekiego zasięgu R1155 (odbiornik) i T1154 (nadajnik). Samolot był też wyposa­żony w urządzenie identyfikacji „swój-obcy", współpracujące z brytyjskimi radarami
- NF MK.II- radar typu AI Mk.IV, a później AI Mk.V, przeznaczony był do wykrywania samolotów nieprzyjaciela w powietrzu,
- FB Mk.VI- radar nawigacyjny GH,
- NF Mk.XII- radar AI Mk.VIII,
- NF Mk.XIII- radar AI Mk.VIII,
- NF Mk.XVII- radar AI Mk.X,
- NF Mk.XXX- radar AI Mk.X (SCR 720/729) oraz radar nawigacyjny Gee.
Instalacje: tlenowa, hydrauliczna, pneumatyczna, elektryczna.
Patrz również- historia rozwoju konstrukcji.

Napęd- 2 silniki rzędowe w układzie V typu Rolls Royce ”Merlin”. Wersje oraz moc silników- patrz historia rozwoju konstrukcji.

Dane techniczne (wg [2]):


Rozpiętość

Długość

Wysokość

Pow.
nośna

Masa
własna

Masa
całkowita

Prędkość
max

Prędkość
przelotowa

Pułap

Zasięg

Model

[m]

[m]

[m]

[m2]

[kg]

[kg]

[km/h]

[km/h]

[m]

[km]

NF Mk.II

16,51

13,08

4,66

42,2

6400

9800

598

523

8600

2410

FB Mk.VI

16,51

12,29

4,66

42,2

6530

10200

610

523

8700

3000

NF Mk.XII

16,51

12,29

4,66

42,2

6370

9350

634

557

8770

2200

NF Mk.XIII

16,51

12,47

4,66

42,2

6970

9500

655

520

11900

2100

NF Mk.XXX

16,51

12,6

4,66

42,2

7100

10700

672

612

10700

1900

Część II - Zastosowanie.

Galeria

  • Nocny samolot myśliwski DH-98 "Mosquito" NF.II. (Źródło: archiwum).
  • Samolot bombowy DH-98 "Mosquito" B.IV Series 2 w locie. (Źródło: archiwum).
  • Nocny samolot myśliwski DH-98 "Mosquito" NF.XIII. (Źródło: archiwum).
  • Samolot bombowy De Havilland DH-98 "Mosquito" B.XVI z 571 Dywizjonu RAF. (Źródło: archiwum).
  • Samolot myśliwsko- bombowy DH-98 "Mosquito" FB.XVIII w locie. (Źródło: archiwum).
  • Nocny samolot myśliwski DH-98 "Mosquito" NF.XIX lotnictwa wojskowego Szwecji. (Źródło: archiwum).
  • Samolot bombowy DH-98 "Mosquito" B.25 produkcji kanadyjskiej. (Źródło: archiwum).
  • Prototyp pokładowego samolotu rozpoznawczego, myśliwsko- bombowego i bombowo- torpedowego DH-98 "Mosquito" TR.33. (Źródło: archiwum).
  • Pokładowy samolot rozpoznawczy, myśliwsko- bombowy i bombowo -torpedowy DH-98 "Mosquito" TF.37. (Źródło: archiwum).
  • Nocny samolot myśliwski DH-98 "Mosquito" NF.38. (Źródło: archiwum).
  • Samolot myśliwsko- bombowy DH-98 "Mosquito" FB.40 produkcji australijskiej. (Źródło: archiwum).

Źródło:

[1] Śliżewski G. ”Towarzysze broni”. Lotnictwo z szachownicą nr 15.
[2] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[3] Cumft O., Kujawa H. K. ”Księga lotników polskich. Poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1989.
[4] Zmyślony W. ”Tadeusz Wierzbowski”. ”Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej”.
[5] Gretzyngier R., Musiałkowski L. "De Havilland Mosquito cz. 1. Polscy piloci na Mosquito". Seria "Monografie Lotnicze" nr 101. Wydawnictwo AJ Press. Gdańsk 2006
[6] Zuk B. "Janusz Zurakowski. Legend in the skies.", St. Catharines 2004 via "Niepolskie Statki Powietrzne Polskich Lotników".
[7] Fiszer M., Gruszczyński J. "Samolot de Havilland Mosquito - wersje bombowe". Wojsko i Technika – Historia. Nr Specjalny 2/2016.
[8] Fiszer M., Gruszczyński J. "Samolot de Havilland Mosquito - wersje rozpoznawcze, myśliwsko-bombowe i torpedowe". Wojsko i Technika – Historia. Nr Specjalny 3/2016.
[9] Fiszer M., Gruszczyński J. "Samolot de Havilland Mosquito - wersje myśliwskie". Wojsko i Technika – Historia. Nr Specjalny 4/2016.

blog comments powered by Disqus