De Havilland DH-4 , 1916
(Airco DH-4)

Samolot bombowy, rozpoznawczy. Wielka Brytania.
Samolot bombowy i rozpoznawczy De Havilland DH-4 lotnictwa wojskowego USA. (Źródło: USAF Museum).

Brytyjska wytwórnia lotnicza Aircraft Manufacturing Co (Airco) zbudowała w 1916 r. lekki samolot bombowy De Havilland DH-4 (lub Airco DH-4). Konstruktorem był Geoffrey de Havilland. Samolot był produkowany w wytwórni macierzystej Airco i na licencji w firmie Westland.

Na polu walki samolot pojawił się w marcu 1917 r., używany głównie jako bombardujący. Była to bardzo udana konstrukcja, jego osiągi i dobre uzbrojenie obronne pozwoliły na zwiększenie wysiłku wojennego RCF w dziedzinie bombardowania j rozpoznania dziennego. Samolot DH-4 miał większą prędkość maksymalną od ówczesnych samolotów myśliwskich niemieckich i mógł latać bez eskorty myśliwców własnych.

Rozwiniętą wersją tego udanego samolotu był De Havilland DH-9 i DH-9a, które okazały się najlepszymi lekkimi bombowcami schyłku pierwszej wojny światowej. Samoloty DH-4 produkowane były w dużych seriach i stanowiły sprzęt podstawowy brytyjskiego lotnictwa w kategorii lekkiego bombowca do nalotów dziennych, aż do końca wojny. Były użytkowane jeszcze przez długie lata przez lotnictwo brytyjskie i wiele innych państw obcych.

W Polsce.

Antoni Piątkowski, Polak- pilot w służbie lotnictwa wojskowego carskiej Rosji. Szkolił się w Moskwie na Chodynce, wylatał 35 godz. na samolotach Farman F-40 ("Morfa"), De Hawilland DH-6, RAF BE-2e i RAF RE-8 i miał opinię dobrego, ostrożnego lotnika. Przygotowywany był do latania na samolotach, zwiadowczych. W 1917 r. znalazł Anglii, w Rosyjskim Korpusie Lotniczym gdzie Oxford Military School szkolono go na samolotach angielskiej produkcji, na samolocie De Havilland (De Havilland DH-4 ?). Witold Zdzisław Piechowski w marcu 1917 r. został również wysłany go do szkoły lotniczej w Wielkiej Bryta­nii. W Oxford Military School do 15.06.1917 r. przeszkolono go na dwu­płat De Havilland (DH-4 ?).

W grudniu 1918 r. wpłynęła oferta firmy De Havilland na dostawę samolotów De Havilland DH-4 dla lotnictwa polskiego. Nie została jednak przyjęta.

W czerwcu 1919 r. wpłynęła do Polski oferta U S Liguidation Commision of the War Departament w Paryżu. Proponowano m.in. dostawę samolotów wywiadowczych De Havilland DH-4 z silnikiem US-12a Liberty. Zarówno płatowce, jak silniki były produkcji amerykańskiej. Polska Wojskowa Misja Zakupów w Paryżu delegowała w czerwcu 1919 r. do bazy amerykańskiej w Koblencji por. pil. Mariana Gawła i por. obs. inż. Michała Tłuchowskiego, którzy wykonali loty zapoznawcze na DH-4. Opinie były bardzo przychylne. Uważali samolot za jeden z najlepszych dostępnych na rynku. PWMZ w raporcie z lipca 1919 r. donosiła o perturbacjach z zakupem 148 egz. DH-4 dla 8 eskadr z magazynów w Romorantin, gdzie dokonywano już nieoficjalnego odbioru pierwszych DH-4. Oferta ostatecznie nie została przyjęta i z zakupu zrezygnowano w sierpniu 1919 r.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.

Uzbrojenie- 2 karabiny maszynowe. Udźwig bomb- 227 kg.

Silnik- rzędowy Rolls-Royce o mocy 186 kW. Silnik w wersji amerykańskiej US-12a Liberty.

Dane techniczne DH-4 (wg [2]):
Rozpiętość- 12,92 m, długość- 9,35 m, wysokość- 3,05 m, powierzchnia nośna- 40,3 m2.
Masa własna- 1082 kg, masa użyteczna- 421 kg, masa całkowita- 1503 kg.
Prędkość max- 188 km/h, pułap- 4870 m, czas lotu- 3 h 30'.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] Bączkowski W. ”Samoloty bombowe I wojny światowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1986.
[3] Januszewski S. "Pionierzy. Polacy w siłach powietrznych Wielkiej Wojny 1914-1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2019.
blog comments powered by Disqus