Dassault-Breguet "Falcon 10", 1970
("Mystére 10", "Falcon 100", "Mystére 100", "Minifalcon")
Sukces samolotu Dassault-Breguet ”Mystére 20” (”Falcon 20”) skłonił wytwórnię Dassault do opracowania kolejnych odmian. Rozpoczęcie programu budowy najmniejszego odrzutowca, oznaczonego początkowo jako ”Minifalcon” lub ”Mystére 10”, zostało ogłoszone w 1969 r. Pierwszy egzemplarz został oblatany 1.12.1970 r. Prototyp był napędzany silnikami General Electric CJ610. W 1971 r. prototyp ustanowił rekord prędkości na trasie 1000 km- 930,4 km/h. Seryjne samoloty otrzymały silniki Garrett TFE731-2, oblot samolotu w tej konfiguracji (drugi prototyp) miał miejsce 15.10.1971 r. Wersja z silnikami TFE731-2 ustanowiła w 1973 r. kolejny rekord prędkości- 917 km/h na trasie 2000 km. Samolot otrzymał zmienioną nazwę "Falcon 10".
”Falcony 10” budowane były w zakładach w Istres oraz Mérignac, a wśród podwykonawców znalazły się m.in. francuskie firmy Potez, Latécoére, Socata, hiszpańska CASA i włoska IAM. Na początku lat 80-tych wytwórnia rozpoczęła prace nad całkowicie kompozytowym skrzydłem, wykonanym z włókien węglowych. Samolot z kompozytowym skrzydłem, oznaczony V10F, oblatany został 21.05.1985 r. Po zakończeniu prób w locie,samolot był eksploatowany w lotach komercyjnych przez Europę Falcon Service.
Na wyposażeniu marynarki francuskiej l'Aéronautique Navale znalazło się 7 egz. w wersji ”Falcon 10A Marine”. Prototyp wykonał swój pierwszy lot 12.031975 r., po zainstalowaniu specjalistycznego wyposażenia samoloty trafiły do służby jako ”Falcon 10MER”. Były wykorzystywane do zadań treningowych, transportowych (VIP), rozpoznawczych, kalibracyjnych, wykrywania celów, czy pozoracji samolotów przeciwnika. W 1978 r. otrzymały radary Agave.
”Falcony 10” były budowane do 1985 r., kiedy to zostały zastąpione, przez zmodyfikowany wariant ”Falcon 100”, w którym wprowadzono ogrzewany, hermetyzowany tylny bagażnik. Kolejne zmiany konstrukcyjne pozwoliły na zwiększenie maksymalnej masy do startu, w kabinie pasażerskiej po prawej stronie kadłuba dodano czwarte okno, w miejsce analogowej awioniki zastosowano pięć wyświetlaczy CRT.
Wyprodukowano 193 egz. ”Falcon 10” i 36 egz. ”Falcon 100”, łącznie 229 egz.
W Polsce.
W Polsce używane były samoloty dyspozycyjne z rodziny Dassault-Breguet ”Falcon”. Nie posiadam natomiast informacji, czy były używane samoloty w wersjach ”Falcon 10” i ”Falcon 100”.
Konstrukcja:
Dolnopłat wolnonośny o konstrucji metalowej. Załoga- 2 osoby, pasażerów- 4, max 8 (wg [3]- 4-7, max- 10).
Skrzydła posiadają obrys dwutrapezowy o skosie krawędzi natarcia przy kadłubie 28° a następnie 25°. W miejscu zmiany skosu krawędzi natarcia małe kierownice strug. Konstrukcja skrzydeł dwudźwigarowa z żebrami usztywnionymi podłużnicami i pokryta blachą duralową. Obie połówki skrzydeł łączą się z częścią centralna, wbudowana, w kadłub, posiadają specjalne profile laminarne o grubości przy kadłubie 13.5% i na końcach 8,5%. Skrzydła wyposażone są w klapy przednie- skrzela, klapy tylne dwuszczelinowe, lotki oraz na górnej powierzchni w spoilery.
Kadłub konstrukcji półskorupowej o przekroju kołowym składa się. z podłużnic łączonych wręgami. Pokrycie stanowi blacha duralowa łączona z podłużnicami na styk. Kabiny zakryte, ciśnieniowe i klimatyzowane.
Usterzenie pionowe i poziome skośne. Stateczniki dwudźwigarowe. Usterzenie poziome przestawiane, zamocowane w 1/3 wysokości statecznika pionowego. Stery wysokości i kierunku łączą się z drugim dźwigarem stateczników za pomocą, węzłów. Cale usterzenie pokryte jest blachą duralowa.
Podwozie trójpodporowe z kołem przednim, chowane w locie.
Wyposażenie:
- ”Falcon 10”- komplet przyrządów pokładowych umożliwiających wykonywanie lotów w dzień i w nocy, w zwykłych i trudnych warunkach atmosferycznych. Wyposażenie radiowonawigacyjne składa się z dwóch radiostacji UKF, dwóch odbiorników VOR, dwóch radiodalmierzy, dwóch automatycznych radiokompasów, stacji radiolokacyjnej rozpoznania pogody, radiowysokościomierza i autopilota,
- ”Falcon 10MER”- radar Agave.
Napęd- 2 silniki odrzutowe:
- w prototypie- General Electric CJ610,
- samoloty seryjne- Garrett TFE731-2 o ciągu 15,57 (wg [2]- 14,4) kN.
Dane techniczne ”Falcon 10” (wg [2]):
Rozpiętość- 13,08 m, długość- 13,86 m, wysokość- 4,61 (wg [3]- 4,4) m, powierzchnia nośna- 24,1 m2.
Masa własna- (wg [3]- 4880) kg, masa ładunku max- 896 kg, masa operacyjna- 5260 kg, masa do lądowania max- 8008 kg, masa startowa max- 8507 kg.
Prędkość przelotowa max- 910 (wg [3]- 915) km/h, prędkość przelotowa- 840 (wg [3]- 820) km/h, prędkość lądowania- (wg [3]- 190) km/h, wznoszenie- 22,8 m/s, pułap max- 13 715 m, zasięg- 2045-3560 km.
Galeria
Źródło:
[1] Petrykowski M. ”Rodzina Dassault Falcon”. Lotnictwo nr 1/2007.[2] Bondaryk P. ”Rodzina Dassault Falcon”. Lotnictwo nr 2/2007.