Convair CV-240 "Convair-Liner", 1946
(Consolidated-Vultee CV-240 "Convair-Liner")

Samolot pasażerski. USA.
Samolot pasażerski Convair CV-240 ”Convair-Liner” (SP-LPA) Polskich Linii Lotniczych ”Lot”. (Źródło: Jońca A. ”Samoloty linii lotniczych 1957-1981”. Seria ”Barwa w lotnictwie polskim” nr 5. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1986).

Samolot pasażerski Convair CV-240 powstał jako ulepszona seryjna wersja prototypu Convair CV-110, oblatanego 9.07.1946 r., będącego pierwszą powojenną cywilną konstrukcją wytwórni Consolidated-Vultee (Convair). Zbudowano go z myślą, że stanie się następcą samolotu Douglas DC-3 (C-47 ”Dakota”). Prototyp samolotu Convair CV-240 oblatano 16.03.1947 r., w końcu 1947 r. uruchomiono produkcję seryjną, a 28.02.1948 r. rozpoczęto dostawy tych samolotów. Samolot znalazł zastosowanie zarówno jako pasażerski, jak i wojskowy.

W 1951 r. rozpoczęto produkcję jego wersji o zwiększonej rozpiętości i długości oznaczonej CV-340, a od 1955 r. produkowano odmianę CV-440 ”Metropolitain”, w którą przekształcono większość CV-340.

Dla amerykańskiego lotnictwa wojskowego samoloty rodziny CV-240/340/440 były budowane w następujących wersjach: w wersji treningowej do szkolenia załóg (nawigatorów i bombardierów) oznaczonej T-29 oraz w wersji transportowej i sanitarnej C-131 ”Samaritan”. Dla amerykańskiego lotnictwa morskiego była produkowana wersja transportowa R4Y.

Łącznie zbudowano 1100 samolotów rodziny CV-240/340/440, w tym 571 samolotów CV-240 (176 cywilnych i 395 wojskowych), 317 samolotów CV-340 (209 cywilnych i 108 wojskowych) oraz 212 samolotów CV-440 (186 cywilnych i 26 wojskowych).

W związku z zainteresowaniem się linii lotniczych samolotami turbośmigłowymi, kanadyjska wytwórnia Canadair rozpoczęła w 1956 r. przebudowę samolotów Convair 340 i Convair 440 wyposażając je w silniki turbośmigłowe Napier ”Eland”. Tak powstała odmiana oznaczona CV-540 (lub CL-66, a także CC-109). Od 1960 r. wytwórnia Convair przerabia w podobny sposób swe samoloty. Przerobione samoloty z silnikami Allison 501 noszą oznaczenie CV-580, zaś z silnikami Rolls-Royce ”Dart”- oznaczenia CV-600 (przerobione CV-240) i CV-640 (przerobione CV-340 i CV-440). W 1973 r. eksploatowano na świecie 90 egz. CV-240.

W Polsce.

Jesienią 1957 r. Polskie Linie Lotnicze ”Lot” odkupiły od belgijskich linii lotniczych SABENA 3 samoloty pasażerskie Convair CV-240-12, wyposażone w silniki Pratt-Whitney R-2800-CB16. Samoloty przybyły do Warszawy w październiku 1957 r. Był to pierwszy samolot PLL ”Lot” z kabiną ciśnieniową, który zabierał aż 40 pasażerów i mógł rozwijać prędkość przelotową przekraczającą 400 km/h. Samoloty otrzymały znaki rejestracyjne SP--LPA, -LPB i -LPC. W czasie przeszkalania załóg na ten typ samolotu, w dniu 12.04.1958 r., przy starcie z lotniska Okęcie, samolot SP-LPB stracił został poważnie uszkodzony i skasowany. W dniu 1.04.1958 r. samoloty Convair CV-240 weszły do użytku na regularnych liniach.

Na wiosnę 1959 r. PLL ”Lot” zakupiły dalsze 2 używane samoloty Convair CV-240 w wersji CV-240-2 oraz CV-240-4, wyposażone w silniki Pratt-Whitney R-2800-CA18. Otrzymały one znaki rejestracyjne SP-LPD i -LPE. Samoloty Convair CV-240 były prawidłowe pilotażowo oraz ekonomiczne w użytkowaniu. Były one bardzo intensywnie używane do 1964 r. Z powodu jednak kłopotów z uzyskaniem części zamiennych oraz trudności w wykonywaniu remontów w warsztatach PLL ”Lot” w styczniu 1966 r. wszystkie cztery Convairy PLL ”Lot” zostały sprzedane do USA.

Konstrukcja CV-240:
Dolnopłat o konstrukcji metalowej konstrukcji półskorupowej. Załoga- 3 osoby, 1-2 stewardessy, pasażerów- 40.
Płat wyposażony w klapy krokodylowe.
Kadłub półskorupowy. Kabina zakryta, hermetyzowana, ciśnieniowa.
Podwozie trójpodporowe z kołem przednim, chowane w locie.

Wyposażenie.
Instalacje: przeciwoblodzeniowa.

Napęd- 2 silniki:
- CV-240- w układzie podwójnej gwiazdy Pratt-Whitney R-2800-422-CB16A lub R-2800-CA18 mocy startowej 1765 kW (2400 KM) i mocy nominalnej 1360 kW (1850 KM) każdy.

Dane techniczne CV-240 (wg [1]):
Rozpiętość- 27,96 m, długość- 22,76 m, wysokość- 8,2 m, powierzchnia nośna- 75,9 m2.
Masa własna- 13133-13168 kg, masa użyteczna- 5800-6120 kg, masa całkowita w wersji CV-240-12- 18960 kg, masa całkowita w wersji CV-240-2- 19245-19295 kg.
Prędkość max- 538 km/h, prędkość przelotowa max- 435-457 km/h, prędkość ekonomiczna- 342 km/h, prędkość minimalna- 142 km/h, wznoszenie- 7,0 m/s, pułap- 9150 m, zasięg- 800 km, zasięg max- 2000 km.

Galeria

  • Convair CV-240 ”Convair-Liner”, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 31/1957).

Źródło:

[1] Mikulski M., Glass A. ”Polski transport lotniczy 1918-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
blog comments powered by Disqus