Cessna 172 "Skyhawk" ("Cutlass"), 1955
Czteromiejscowy, jednosilnikowy górnopłat Cessna 172 "Skyhawk" został opracowany w firmie Cessna Aircraft Company. Stanowił dalszy rozwój samolotu Cessna 170. W styczniu 1955 r. została oblatana kolejna wersja Cessna 170C napędzana silnikiem Continental O-300-A. Samolot posiadał jeszcze klasyczne podwozie z kółkiem ogonowym. Chociaż samolot przeszedł próby i otrzymał certyfikat, firma postanowiła wprowadzić dalsze modyfikacje. Najpoważniejszą modyfikacją była zmiana klasycznego podwozia na podwozie trójkołowe z kółkiem przednim, co znacznie ułatwiło pilotaż. Tak zmodyfikowany samolot wykonał pierwszy lot 12.60.1955 r. Został skierowany do produkcji pod nowym oznaczeniem Cessna 172 "Skyhawk". Wersja z bogatszym wyposażeniem nazywana jest czasami jako "Skyhawk II".
Samolot odniósł wielki sukces handlowy, już w 1956 r., czyli w pierwszym pełnym roku produkcji zbudowano 1400 egz. Produkcja została wstrzymana w połowie 1980 r., ale w 1996 r. została ponownie wznowiona. Wyprodukowanych zostało więcej egzemplarzy Cessna 172 niż jakiegokolwiek innego samolotu. Produkcja samolotu została podjęta również we Francji w zakładach Reims Aviation we Francji. Jest to bardzo popularny samolot szkolno- treningowy, turystyczny i dyspozycyjny. Do 1.01.1979 r. zbudowanych zostało 30 6654 egz. (w tym 1659 egz. wersji F-172, produkowanej we Francji), natomiast do 2012 r. powstało ponad 43 000 egz.
Przez lata produkcji Cessna 172 była poddawana wielu modyfikacjom. Warto zaznaczyć, że nie wprowadzano istotnych zmian w konstrukcji płatowca, modernizacji podlegały przeważnie awionika i silnik. Powstało kilkadziesiąt wersji:
- Cessna 172- data certyfikacji- 4.10.1955 r., silnik Continental O-300-A, -B o mocy 107 kW (145 KM),
- Cessna 172A- data certyfikacji- 16.07.1956 r., silnik Continental O-300-C, -D o mocy 107 kW (145 KM),
- Cessna 172B- data certyfikacji- 14.06.1960 r., silnik Continental O-300-C, -D o mocy 107 kW (145 KM),
- Cessna 172C- data certyfikacji- 18.07.1961 r., silnik Continental O-300-C, -D o mocy 107 kW (145 KM),
- Cessna 172D- data certyfikacji- 19.07.1962 r., silnik Continental O-300-C, -D o mocy 107 kW (145 KM),
- Cessna P172D "Skyhawk Powermatic"- data certyfikacji- 25.06.1962 r., silnik Continental GO-300E, -D o mocy 129 kW (175 KM),
- Cessna 172E- data certyfikacji- 27.07.1963 r., silnik Continental O-300-C o mocy 107 kW (145 KM),
- Cessna R172E (T-41B "Mescalero")- do opracowania samolotu przystąpiono w 1963 r., data certyfikacji- 21.04.1964 r., silnik Continental O-300-D, -DB o mocy 154 kW (210 KM),
- Cessna FR172E - data certyfikacji- 20.12.1967 r., silnik Rolls Royce Continental IO-360-D o mocy 154 kW (210 KM),
- Cessna 172F (T-41A "Mescalero")- data certyfikacji- 21.04.1964 r., silnik Continental O-300-C, -D o mocy 107 kW (145 KM). Zbudowany w liczbie 237 (wg innych źródeł- 211) egz. dla USAF. Szkolony uczeń przelatuje na nim 30 h przed przejściem na samolot Cessna T-37B "Tweet",
- Cessna R172F (T-41B "Mescalero")- data certyfikacji- 14.05.1968 r., silnik Continental O-300-D, -DB o mocy 154 kW (210 KM). Zbudowany w liczbie 255 egz. dla USAF.,
- Cessna FR172F - data certyfikacji- 27.11.1968 r., silnik Rolls Royce Continental IO-360-D o mocy 154 kW (210 KM),
- Cessna 172G- data certyfikacji- 15.06.1965 r., silnik Continental O-300-C, -D o mocy 107 kW (145 KM),
- Cessna R172G (T-41C "Mescalero" i T-41D "Mescalero")- data certyfikacji- 18.07.1969 r., silnik Continental IO-360-D, -C, -DB, -CB o mocy 154 kW (210 KM). Zbudowano 52 egz. w wersji T-41C, były używane w USAF Academy. Wersja T-41D była produkowana i dostarczana w ramach pomocy dla sojuszników USA, zbudowani 238 egz.. Pierwszy T-41D został dostarczony do lotnictwa wojskowego Filipin,
- Cessna FR172G - data certyfikacji- 23.10.1969 r., silnik Rolls Royce Continental IO-360-C, -CB, -D, -DB o mocy 154 kW (210 KM),
- Cessna 172H (T-41A)- data certyfikacji- 7.06.1966 r., silnik Rolls- Royce Continental O-300-C, -D o mocy 107 kW (145 KM),
- Cessna R172H (T-41D)- data certyfikacji- 2.07.1970 r., silnik Continental IO-360-D, -C, -H, -DB, -CB, -HB o mocy 154 kW (210 KM),
- Cessna FR172H - data certyfikacji- 17.12.1970 r., silnik Continental Rolls Royce Continental IO-360-C, -CB, -D, -DB o mocy 154 kW (210 KM),
- Cessna 172J- data certyfikacji- 15.12.1967 r., silnik płaski Lycoming O-320-E2D o mocy 110 kW (150 KM),
- Cessna R172J - data certyfikacji- 19.09.1972 r., silnik Continental IO-360-H, -HB o mocy 154 kW (210 KM),
- Cessna FR172H - data certyfikacji- 1.12.1972 r., silnik Rolls Royce Continental IO-360-H, -HB o mocy 110 kW (150 KM),
- Cessna 172K - data certyfikacji- 9.05.1968 r., silnik płaski Lycoming O-320-E2D o mocy 110 kW (150 KM),
- Cessna R172K "Hawk XP"- data certyfikacji- 28.05.1976 r., silnik wtryskowy Continental IO-360-K, -KB o mocy 143 kW (195 KM),
- Cessna FR172K - data certyfikacji- 1.12.1972 r., silnik Rolls Royce Continental IO-360-K, -KB o mocy 143 kW (195 KM),
- Cessna 172L - data certyfikacji- 13.05.1970 r., silnik płaski Lycoming O-320-E2D o mocy 110 kW (150 KM),
- Cessna 172M "Skyhawk"- data certyfikacji- 12.05.1972 r., silnik płaski Lycoming O-320-E2D o mocy 110 kW (150 KM),
- Cessna 172N "Skyhawk"- data certyfikacji- 17.05.1976 r., silnik płaski Lycoming O-320-H2AD o mocy 118 kW (160 KM),
- Cessna 172RG "Skyhawk RG"- data certyfikacji- 1.06.1979 r., silnik płaski Lycoming IO-360-F1A6 o mocy 132 kW (180 KM),
- Cessna 172P "Skyhawk"- data certyfikacji- 13.05.1980 r., silnik Lycoming O-320-D2J o mocy 118 kW (160 KM),
- Cessna 172Q "Cutlass RG"- data certyfikacji- 15.10.1982 r., silnik płaski Lycoming O-360-A4N o mocy 132 kW (180 KM). Samolot otrzymał chowane w locie podwozie, adaptowane z modelu Cessna 182 "Skylane". W porównaniu z Modelem 172 "Skyhawk" ma masę większą o 70 kg, lecz zastosowanie silnika o większej mocy pozwoliło na podwyższenie masy startowej (o ponad 150 kg), przez co masa użyteczna wzrosła o 90 kg. Samolot produkowany był we Francji, w zakładach Reims Aviation pod oznaczeniem Reims F "Cutlass RG",
- Cessna 172R "Skyhawk"- data certyfikacji- 21.06.1996 r., silnik płaski Lycoming IO-360-L2A o mocy 118 kW (160 KM) lub 132 kW (180 KM)- po modyfikacji odpowiednim zestawem części,
- Cessna 172S "Skyhawk SP"- data certyfikacji- 1.05.1998 r., silnik płaski Lycoming IO-360-L2A o mocy 132 kW (180 KM).
Do samolotu Cessna 172 należy również rekord w najdłuższym locie z tankowaniem w powietrzu. Dnia 4.12.1958 r. samolot z załogą: Robert Timm i John Cook, wystartował z lotniska McCarran w Las Vegas. Wylądowali dnia 7.02.1959 r. Ich lot trwał 64 dni 22 godziny 19 minut i 5 sekund. Do tej pory jest najdłuższym lotem w historii lotnictwa.
W Polsce.
Znana polska rekordzistka szybowcowa- Marta Najfeld podczas studiów na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie (TUB), na kierunku technika lotnicza i kosmiczna, od września 2004 r. odbywała półroczną praktykę w firmie Boeing Commercial Airplanes w Seattle. W czasie jej trwania wykonywała loty na samolocie Cessna 172, należącym do klubu lotniczego BEFA (Boeing Employees Flying Association).
Ogółem w dniu 1.01.2006 r. w polskim rejestrze statków powietrznych znajdowały się 153 samoloty z rodziny Cessna 150, Cessna 152, Cessna 172, Cessna 175 i Cessna 177 (w tym licencyjne francuskie Reims). Użytkowane były przez: Aeroklub Polski- 23 egz., dyspozycyjne- 81 egz. i prywatne- 49 egz.). W 2007 r. zostało zarejestrowanych 10 samolotów Cessna 172.
Konstrukcja.
Czteromiejscowy zastrzałowy górnopłat o konstrukcji metalowej.
Płat o obrysie prostokątno- trapezowym. Konstrukcja dwudzielna, dwudźwigarowa, półskorupowa, całkowicie metalowa. W kesonie międzydźwigarowym przy kadłubie umieszczone są zbiorniki paliwowe. Zastrzał rurowy, z rury o kroplowym przekroju. Klapy szczelinowe na prostokątnej części skrzydła. Konstrukcja klap klasyczna, metalowa, pokrycie z blachy żłobkowanej (żłobki przelotowe). Lotki typu Friese o konstrukcji analogicznej do konstrukcji klap. Końcówki skrzydeł laminatowe, lekko załamane ku dołowi.
Kadłub o przekroju owalnym. Klasyczna konstrukcja półskorupowa całkowicie metalowa. Tylna część kadłuba stożkowa, spłaszcza się stopniowo z boków przechodząc płynnie w usterzenie pionowe. Kabina zakryta.
Usterzenie w układzie klasycznym. Obrysy obu usterzeń trapezowe, usterzenia pionowe skośne. Stateczniki konstrukcji dwudźwigarowej, półskorupowe. Stery jednodźwigarowe, pokryte blachą żłobkowana jak lotki i klapy. Statecznik pionowy zakończony laminatową owiewką przystosowaną do montażu lampy antykolizyjnej, przed statecznikiem długa płetwa grzbietowa.
Podwozie trójkołowe z kółkiem przednim, stałe. . Istnieje również wodna wersja samolotu wyposażona w pływaki firmy EDO zamiast podwozia kołowego. W wersji Cessna 172Q "Cutlass RG"- trójkołowe z kółkiem przednim, chowane w locie
Wyposażenie- Zestaw przyrządów wg życzenia zamawiającego. Możliwość zainstalowania zestawu IFR, radiostacji UKF i auto pilota. Lampa antykolizyjna i światła pozycyjne z migaczami.
Instalacje- elektryczna.
Silnik- patrz historia rozwoju konstrukcji.
Dane techniczne R172E (wg [8]):
Rozpiętość- 10,92 m, długość- 8,2 m, wysokość- 2,68 m, powierzchnia nośna- 16,17 m2.
Masa własna- 636 kg, masa startowa max- 1156 kg.
Prędkość max- 246 km/h, prędkość przelotowa- 233 km/h, prędkość minimalna z wychylonymi klapami- 85 km/h, wznoszenie- 4,7 m/s, pułap praktyczny- 5180 m, zasięg max- 1625 km/h.
Dane techniczne Cessna 172Q "Cutlass RG" (wg [9]):
Rozpiętość- 10,92 m, długość- 8,36 m, wysokość- 2,68 m, powierzchnia nośna- 16,2 m2.
Masa własna- 722 kg, masa użyteczna- 484 kg, masa startowa max- 1204 kg.
Prędkość max- 269 km/h, prędkość przelotowa- 259 km/h, prędkość minimalna bez klap- 100 km/h, prędkość minimalna z wychylonymi klapami- 93 km/h, wznoszenie- 4,07 m/s, pułap praktyczny- 5121 m, zasięg max- 1333 km/h, czas lotu- 5,3 h, czas lotu max- 7,7 h.
Galeria
Źródło:
[1] Najfeld M. ”Się studiuje,się lata...”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 1/2006.[2] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006.”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[3] Marszałkiewicz J. ”Cessna 150/152. Podstawowy samolot szkolny w Polsce”. Lotnictwo z szachownicą nr 19.
[4] Liwiński J. ”Wielkie wykreślanie w 2008”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2009.
[5] Liwiński J. ”Polscy przewoźnicy”. Lotnictwo nr 8/2004.
[6] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2008”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2008.
[7] T. M. "Cessna Model 172 Skyhawk (1982)". Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 9/1983.
[8] Królikiewicz Tadeusz "Współczesne samoloty szkolne". Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1982.
[9] T. M. "Cessna Cutlass RG". Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 2/1983.