Celier Aviation "Xenon 2" (ZEN-1), 2003

Wiatrakowiec ultralekki. Polska / Francja.
Wiatrakowiec Celier Aviation ”Xenon 2” na VII Małopolskim Pikniku Lotniczym. (Źródło: Jakub Hałun via "Wikimedia Commons").

Wiatrakowiec ”Xenon 2” (określany również przez producenta jako "Xenon II") zaprojektowany został przez Raphaela Celiera, francuskiego pilota z ponad 20- letnim stażem w konstruowaniu statków powietrznych. Prototyp został oblatany w 2003 r. Pierwsze egzemplarze tych wiatrakowców produkowane były we Francji, w 2006 r. cała produkcja została przeniesiona do Polski. Podjęta została w firmie Celier Aviation Artur Trendak założonej w miejscowości Jaktorów Kolonia koło Grodziska Mazowieckiego (woj. mazowieckie). Kabiny tych wiatrakowców były wytwarzane w firmie Kompol s.c.

W wiatrakowcach ”Xenon” montowano silniki firmy Rotax. Wersja ”Xenon 2 RST” posiadała silnik o mocy 90 KM (122 KM), ”Xenon 2 RT” latała z silnikiem o mocy 85 kW (115 KM), a wersja najsłabsza ”Xenon 2 R” z silnikiem 74 kW (100 KM). Znajdowała ona najczęściej nabywców wśród szkół latania i w krajach gdzie jest jedynym dopuszczonym do lotów modelem.

Firma Celier Aviation wyprodukowała do połowy 2009 r. ponad 70 egz. wiatrakowców, natomiast do 2011 r.- ok. 100 egz. Główną grupę klientów stanowią biznesmeni i emerytowani piloci komunikacyjni. Ci ostatni kupują wiatrakowce dla rekreacji, możliwości kontynuowania pasji lotniczej. Jest również bardzo chętnie kupowany do szkół latania. Wiatrakowiec to bardzo atrakcyjna alternatywa wobec podróżowania samochodami czy nawet samolotami. Na krótkich trasach krajowych czas jest porównywalny (dojazd do lotniska, czekanie na odlot, itp.). Jednym z głównych walorów wiatrakowca jest możliwość lądowania prawie w miejscu i startowania na niewielkiej przestrzeni (100-200 m). Nie wszędzie są drogi i lotniska, a kawałek łąki zawsze się znajdzie. Firma widzi przyszłość wiatrakowców w nowych obszarach zastosowań. Na przykład precyzja latania wiatrakowców pozwala na oferowanie tego typu statków powietrznych firmom wykonującym opryski dla rolnictwa, czy leśnictwa.

Pierwszy ”Xenon 2” dla polskiego nabywcy został dostarczony w czerwcu 2008 r., otrzymał znaki rejestracyjne SP-XENA. W 2017 r. wiatrakowiec ten został przekazany do zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.

Na bazie konstrukcji ”Xenona 2” został opracowany trzymiejscowy wiatrakowiec Celier Aviation "Xenon 3 XL".

W grudniu 2011 r. Raphael Celier oraz Artur Trendak zakończyli współpracę. Nazwa firmy została zmieniona na Aviation Artur Trendak. W 2012 r. ruszyła produkcja wiatrakowca ”Xenon 2” pod oznaczeniem ZEN-1. Natomiast Raphael Celier założył własną firmę pod nazwą Celier Aviation, w której opracował wiatrakowiec Celier Aviation "Xenon 4".

W 2013 r., we współpracy z firmą Air Agro, została opracowana wersja rolnicza ZEN-1 Agro przeznaczona do ochrony biologicznej i chemicznej upraw rolniczych i lasów. Opracowano dwa warianty:
- wariant do oprysków przeciwko szkodnikom wyposażony w atomizery Micronair AU-7000  lub rozpylacze ciśnieniowe i zbiornik na ciecz o pojemności 150 l,
- wariant do zabiegów ochrony biologicznej upraw kukurydzy wyposażony w aplikatory preparatu biologicznego.
Elementem dodatkowym we wszystkich wariantach jest system nawigacji satelitarnej umożliwiający precyzyjne prowadzenie lotów.
W lipcu 2013 r. ZEN-1 Agro wykonywał zabiegi ochrony kukurydzy przeciwko omacnicy prosowiance we Włoszech, w rejonie Wenecji, na plantacjach kukurydzy w Rolniczej Stacji Doświadczalnej Veneto Agricultura.

W sierpni 2013 r. przeprowadzono testy użycia wiatrakowca ZEN-1 jako platformy do skanowania terenu, oraz do użycia w fotogrametrii. Testy przebiegły pomyślnie. Już w kolejnym miesiącu przyjęto pierwsze zlecenie do wykonania w okolicy Korswandt na północno wschodnim krańcu Niemiec.

W 2018 r. przedstawiony został prototyp amfibii ZEN-1 "Amfibius", wyposażona w pływaki oraz koła podwozia. Dzięki temu uzyskano uniwersalny środek transportu, który umożliwia start i lądowanie na lotnisku i wodzie. Podwozie amfibijne "Amfibius" (ang. Amphibious) może być montowane na innych typach wiatrakowców produkowanych przez Aviation Artur Trendak.

W 2015 r. załoga Alojzy Dernbach i Sylwia Kędzierska zdobyła tytuł mistrzów Europy w klasie wiatrakowców podczas 13. Mikrolotowych Mistrzostw Europy (Włocławek, 15- 23.08.2015 r.). Podczas 14. Mikrolotowych Mistrzostw Europy w Nagykanizsa (Węgry, 9- 19.08.2017 r.) w klasie wiatrakowców Polacy wielki sukces. Pierwsze miejsce i tytuł mistrzów Europy przypadł załodze Alojzy Dernbach i Klaudia Laskowska (wiatrakowiec ZEN-1), drugie miejsce- Dariusz Szymańczak i Maciej Marszałek i trzecie miejsce- Marcin Majsterek i Dominika Jurkiewicz (na wiatrakowcach "Tercel"). Podczas 16. Mikrolotowych Mistrzostw Świata w Nagykanizsa (Węgry, 8-18.08.2018 r.) w klasie GL2- wiatrakowców Polacy zajęli całe podium. Pierwsze miejsce i tytuł mistrzów świata przypadł załodze Marcin Majsterek i Dominik Jurkiewicz. Na kolejnych pozycjach znalazły się załogi Dariusz Szymańczak i Maciej Marszałek oraz Alojzy Dernbach i Klaudia Laskowska. Zwycięskie załogi startowały na wiatrakowcach "Tercel Sport" i ZEN-1.

Wiatrakowce ”Xenon 2” i ZEN-1 były dostarczane do odbiorców na całym świecie. Latają w Australii, Nowej Zelandii, Południowej Afryce, Stanach Zjednoczonych, w Chile, Gwatemali i prawie w całej Europie.
Jeden wiatrakowiec ZEN 1 został zakupiony dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Baranowie w powiecie grodziskim.

Dalszym rozwojem konstrukcji jest wiatrakowiec Aviation Artur Trendak "Tercel".

Konstrukcja (ZEN-1):
Dwumiejscowy wiatrakowiec ultralekki o konstrukcji kompozytowo- metalowej.
Konstrukcja łopat wirnika duralowa. Maszt wirnika wykonane ze stopów metali.
Kadłub kompozytowy, wykonany z polimerów, skonstruowany na zasadzie klatki bezpieczeństwa. Zespoły kompozytowe wykonane na bazie żywicy epoksydowo- winyloestrowe, z użyciem włókien szklanych. Kabina zakryta z miejscami obok siebie.
Usterzenie pionowe zdwojone i statecznik poziomy.
Podwozie stałe, trójkołowe, ze sterowanym kołem przednim. Koła główne wyposażone w hydrauliczne hamulce tarczowe. Golenie podwozia wykonane ze stopów metali.

Wyposażenie- zestaw przyrządów nawigacyjnych i zespolony przyrząd kontroli pracy silnika.
Radiostacja ATR 500 Funkwerk Avionics GmbH (Filser Electronic). Wentylacja i ogrzewanie kabiny.
Instalacje: elektryczna, hydrauliczna.

Silnik:
- ”Xenon R”- Rotax o mocy 74 kW (100 KM),
- ”Xenon RT”- Rotax o mocy 85 kW (115 KM),
- ”Xenon RST”- CA 912 ULT o mocy max 90 kW (122 KM),
- ZEN-1,  ZEN-1 Agro- CA 912 ULT o mocy max 90 kW (122 KM),
- ZEN-1 Turbo- CA 912 ULT (RST) o mocy 90- 99 kW (122 / 135 KM). Jest to silnik Rotax 912 UL, zmodyfikowany przez firmę Aviation Artur Trendak poprzez dodanie turbosprężarki Iveco.
Kompozytowe śmigło DUC FC Windspoon R w układzie pchającym.

Dane techniczne ZEN-1 (wg [5]):
Średnica wirnika- 8,4 m, długość- 4,9 m, wysokość- 2,8 m, powierzchnia wirnika- 55,38 m2.
Masa własna- 275 kg, max masa startowa- 450- 560 kg.
Prędkość nieprzekraczalna- 210 km/h ,prędkość max- 175 km/h , prędkość przelotowa- 130 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, długość startu- 50- 100 m, długość lądowania- 10 m, zasięg- 700 km, czas lotu- 5,5 h.

Galeria

  • Celier Aviation ”Xenon 2”  w wersji pływakowej w czasie prób na Zalewie Zegrzyńskim. (Źródło: Copyright Celier Aviation).
  • Wiatrakowiec ZEN-1 w wersji rolniczej. (Źródło: Aviation Artur Trendak).
  • Wiatrakowiec ZEN 1 w służbie Ochotniczej Straży Pożarnej w Baranowie. (Źródło: Wikimedia Commons).
  • Wiatrakowiec ZEN-1 w wersji amfibii ”Amfibius”. (Źródło: Aviation Artur Trendak).

Źródło:

[1] Kompol s.c..
[2] Śliwiński A. ”Xenon z Polski”. Lotnicza Polska.
[3] Śliwiński A. ”Xenon XL”. Lotnicza Polska.
[4] ”13.02 - Xenon”. Lotnicza Polska.
[5] Wiatrakowiec ZEN 1 Agro - Air Agro.
[6] O Celier Aviation - CAWA.
[7] Aviation Artur Trendak.
blog comments powered by Disqus