CANT Z-506B "Airone", 1935

Wodnosamolot bombowy, torpedowy i rozpoznawczy dalekiego zasięgu. Włochy.
Wodnosamolot bombowo- torpedowy CANT Z-506B ”Airone” włoskiego lotnictwa morskiego. (Źródło: archiwum).

Wodnosamolot CANT Z-506B ”Airone” został zbudowany w firmie Cantieri Riuniti dell' Adriatico w Monfalcone koło Triestu. Konstruktorem był inż. Filippo Zappata.

W Polsce.

Niepowodzenie z samolotami torpedowymi własnej konstrukcji Lublin R-XX i LWS-5 skłoniły Kierownictwo Marynarki Wojennej do poszukiwania odpowiedniego wodnosamolotu za granicą. Wśród wielu propozycji z różnych krajów wybrano nowoczesny wodnosamolot CANTZ-506B. W 1938 r. zamówiono 6 wodnosamolotów Z-506B z terminem dostawy 26. 06. -26.07.1939 r. Budowę serii dla Polski rozpoczęto w lutym 1939 r. W maju 1939 r. KMW planowało zamówić kolejnych 12 wodnosamolotów Z-506B. Dysponując 18 samolotami zamierzano utworzyć 2 eskadry torpedowo-bombowe i dalekiego rozpoznania (z zapasem). Dla eskadr planowana była budowa bazy na Helu. W kraju zamówiono niezbędny pomocniczy tabor pływający dla zaopatrywania CANTów: motorówki, krypy paliwowe i krypy torpedowo-bombowe.

Pierwszy CANT został dostarczony z opóźnieniem, bo dopiero 27.08.1939 r. Na cztery dni przed wybuchem wojny MDL otrzymał pierwszy nowoczesny samolot torpedowo-bombowy. Zgodnie z zamówieniem na pokładzie były 3 karabiny maszynowe kal. 12,7 mm, ale bez amunicji. Samolot nie miał również wyrzutników bombowych, które zamierzano zabudować w kraju.

Po nalocie 1.09.1939 r. na bazę w Pucku, CANT został ewakuowany na Hel, gdzie był w ciągu dnia atakowany przez samoloty niemieckie. Następnego dnia o świcie samolot wystartował z zamiarem dotarcia do jeziora Siemień k. Parczewa. Było ono wybrane jako baza rezerwowa dla wodnosamolotów zakupionych we Włoszech. Zamierzano tam zabudować wyrzutniki bombowe SW i pozostałe wyposażenie, a ponadto wymienić bezużyteczne karabiny maszynowe SAFAT, na krajowe karabiny maszynowe PWU-FK. Po dramatycznym locie CANT wodował na Wiśle koło m. Świerże Górne, a 6.09. przeleciał na jezioro Siemień. Zakotwiczony na środku przy wyspie zamaskowany sieciami i gałęziami został wykryty 9 września i zaatakowany przez Niemców. W wyniku kolejnego ataku przez bombowce Heinkel He-111 ostrzelany i zbombardowany spłonął 11.09.1939 r.

Licząc się z możliwością odebrania pozostałych pięciu wodnosamolotów sformowano we Włoszech 12.10.1939 r. 1 Polską Morską Eskadrę Bombową. Organizacyjnie eskadra byłaby podporządkowana brytyjskiej Fleet Air Arm, bazując w porcie La Valetta na Malcie. Włosi byli wówczas skłonni jeszcze oddać samoloty, po uregulowaniu reszty należności. Do zrealizowania tego planu nie doszło wobec braku zainteresowania ze strony angielskiej. Polskie CANTy zostały włączone w skład lotnictwa włoskiego.

Konstrukcja:
Dolnopłat wolnonośny o konstrukcji drewnianej i podłodziu metalowym. Załoga -5 osób.
Płat trójdźwigarowy z końców­kami demontowanymi do transportu koleją. Pokrycie sklejką klejoną z warstw brzozy i okoumé o zmien­nej grubości, oklejoną płótnem i po­krytą impregnatem Arson. Lotki dzielone z klapkami wyważającymi. Klapy szczelinowe.
Kadłub podłużnicowo- wręgowy. Pokrycie z forniru tulipanowca lub topoli w trzech i więcej warstwach oklejonych płótnem nasyco­nym stiukiem i Arsonem. Kabiny zakryte.
Usterzenie drewniane po­kryte sklejką oraz płótnem impre­gnowanym i polakierowanym. Stery skompensowane aerodynamicznie przez cofnięcie osi obrotu. Ster wy­sokości dodatkowo odciążony po­wierzchniami rogowymi. Na sterach klapki odciążająco- wyważające.
Nadłodzie z rur stalowych okrągłych, oprofilowanych owiewka­mi. Pływaki duraluminiowe, każdy z sześcioma przegrodami niezata­pialnymi.

Uzbrojenie- 3 karabiny maszynowe Breda SAFAT kal. 12,7 mm: 1 stały pilota, 1 na obrotnicy w wieżyczce Breda M.1 i 1 strzelający do tyłu pod spód. Udźwig bomb- 1000 kg lub torpeda lotnicza 850 kg.

Wyposażenie- radiostacja pokładowa R.A. 350-1, radiogoniometr, pilot automatyczny Sperry, celownik Goerz Boykow, aparaty foto­graficzne Eagle III i Eagle IV, 2 ra­kietnice Very, 2 lampy sygnalizacji optycznej, sprzęt ratunkowy.

Napęd- 3 silniki 9- cylindrowe, gwiazdowe, chłodzone powietrzem Alfa Romeo 128RC20 (albo Alfa Romeo 126RC) o mocy 589- 626 kW (800- 850 KM) każdy. Śmi­gła trójłopatowe duralowe Alfa o sko­ku zmiennym w locie. Osiem zbior­ników paliwa miało łączną pojem­ność 4150 l. Trzy zbiorniki oleju, przy każdym silniku każdy o pojem­ności 93 l. Ponadto jeden dodat­kowy zbiornik 40 l czystej ben­zyny dla przepłukiwania silników. Zbiorniki były wykonane z duraluminium, spawane wg patentu CRDA. Chłodnice oleju typu ulowego mieś­ciły się w nosku skrzydła.

Dane techniczne CANT Z-506B (wg [1]):
Rozpiętość- 26,5 m, długość- 19,3 m, wysokość- 6,7 m, powierzchnia nośna- 86,0 m2.
Masa własna- 8120 kg, masa użyteczna- 4000 kg, masa całkowita- 12 120 kg.
Prędkość max- 370 km/h, prędkość przelotowa- 320 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 2 min, pułap praktyczny- 8000 m, zasięg max- 2950 km.

Galeria

  • Prototyp CANT Z-506 nr MM.291. (Źródło: archiwum).
  • Wodnosamolot pasażerski CANT Z-506A (I-DUNA) w locie. (Źródło: archiwum).
  • Wodnosamolot pasażerski CANT Z-506A (I-GORO) podczas startu. (Źródło: archiwum).
  • Jedyny egzemplarz samolotu CANT Z-506 na podwoziu kołowym. (Źródło: archiwum).
  • Wodnosamolot bombowo- torpedowy CANT Z-506B ”Airone” włoskiego lotnictwa morskiego. (Źródło: archiwum).
  • Wodnosamolot CANT Z-506B ”Airone” w widoku z przodu. (Źródło: archiwum).
  • Wodnosamolot CANT Z-506B ”Airone” podczas startu. (Źródło: archiwum).
  • Podnoszenie wodnosamolotu CANT Z-506B ”Airone”. (Źródło: archiwum).
  • CANT Z-506B ”Airone” na sycylijskiej plaży, 1943 r. (Źródło: archiwum).
  • CANT Z-506B ”Airone”, plany modelarskie. (Źródło: archiwum).
  • CANT Z-506B ”Airone”, rysunek w rzutach. (Źródło: archiwum).
  • Polski wodnosamolot CANT Z-506B ”Airone” płonący przy wyspie Zielony Grond na jeziorze Siemień. (Źródło: Glass A., Kopański T. J. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 4, część 1).
  • Model wodnosamolotu CANT Z-506B ”Airone” w barwach polskiego lotnictwa morskiego. (Źródło: model i zdjęcie Sławomir Pomikły, Bełchatów).
  • Model wodnosamolotu CANT Z-506B ”Airone” w barwach polskiego lotnictwa morskiego. (Źródło: model i zdjęcie Sławomir Pomikły, Bełchatów).

Źródło:

[1] Morgała A ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Pawłowski T. ”Plany rozwoju polskiego lotnictwa morskiego 1936-1942”. Lotnictwo nr 3/2005.
[3] Morgała A. "Samoloty w polskim lotnictwie morskim". Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1985.
blog comments powered by Disqus