Bloch MB-220, 1936

Samolot pasażerski. Francja.
Samolot pasażerski Bloch MB-220. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

W pierwszej połowie lat 1930- tych we Francji pojawiło się wiele nowych samolotów pasażerskich. Jednak wszystkie były zauważalnie gorsze od najnowszych konstrukcji amerykańskich i niemieckich. W 1934 r. francuskie Ministerstwo Lotnictwa, zaniepokojone tą sytuacją, zasugerowało krajowym firmom opracowanie nowego samolotu pasażerskiego dla linii Air France, który mógłby konkurować z samolotami Boeing 247 i Douglas DC-2. Prace podjęło kilka firm, ale największym sukcesem okazał się samolot Bloch MB-220, zbudowany przez Société des Avions Marcel Bloch.

Prace projektowe rozpoczęły się latem 1935 r. Samolot pasażerski powstał na bazie dwusilnikowego, nocnego samolotu bombowego Bloch MB-210. W styczniu 1936 r. rozpoczęto montaż prototypu MB-220-01, który otrzymał numer rejestracyjny F-AOHA. Budowę ukończono na początku lata, pierwszy lot wykonał 1.06.1936 r. Był to nowoczesny dolnopłat o całkowi­cie metalowej konstrukcji z chowanym podwoziem z tylnym kółkiem. Do napędu zastosowano silniki Gnôme Rhône 14K "Mistral Major". W normalnej konfiguracji w samolocie mieściła się czteroosobowa załoga i 16 pasażerów w komfortowych warunkach.

W czasie prowadzenia prób, rządowi Frontu Ludowego udało się znacjonalizować francuski przemysł lotniczy. Firma Bloch została upaństwowiona, stając się częścią państwowego przedsiębiorstwa Société Nationale des Constructions Aéronautiques du Sud Ouest (SNCASO). Tak naprawdę wszystko pozostało po staremu- Marcel Ferdinand Bloch został dyrektorem nowej spółki, gdzie kontrolował pracę nad rozwojem nowych projektów.

Wyniki prób prototypu zadowoliły linie lotnicze Air France, które zamówiły 16 egz. Kadłub samolotów seryjnych został wydłużony o 34 cm. Ponadto zainstalowano mocniejsze silniki Gnôme Rhône 14N 16/17. Silnik o indeksie 16 znajdował się na prawym skrzydle, obracał się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (patrząc w kierunku lotu). Natomiast silnik, który miał indeks 17 i był zamontowany na lewym skrzydle, obracał śmigło zgodnie z ruchem wskazówek zegara. W ten sposób francuscy konstruktorzy likwidowali moment żyroskopowy śmigieł.

Pierwszych pięć samolotów zostało dostarczonych do Air France w 1937 r., kolejne w latach 1938- 1939. Jak to było w zwyczaju w Air France, każdemu samolotowi nadano własną nazwę, w przypadku MB-220 były to nazwy regionów Francji. Regularne loty rozpoczęły się w lipcu 1937 r. Początkowo samoloty były używane na trasie Paryż- Lyon- Marsylia, później na innych liniach krajowych. 27.03.1938 r. weszły na międzynarodową trasę Paryż- Londyn, zastępując samoloty Wibault 280T. Intensywność przewozów stale wzrastała- od połowy 1939 r. loty między dwiema europejskimi stolicami zaczęły odbywać się co godzinę. Latem 1938 r. rozpoczęto regularne loty do Amsterdamu, Bukaresztu, Pragi, Sztokholmu i Zurychu. Te wygodne samoloty służyły również do obsługi lotów VIP. We wrześniu 1938 r. francuska delegacja rządowa została przewieziona do Niemiec dwoma samolotami MB-220, aby wziąć udział w konferencji monachijskiej.

Wraz z wybuchem II wojny światowej wszystkie samoloty, w tym prototyp, zostały zarekwirowane przez Armée de l'Air. Samoloty otrzymały nie tylko znaki rozpoznawcze i kamuflaż francuskich sił powietrznych, ale także nowe oznaczenie- MB-220F. Zostały przydzielone do transportowej grupy lotniczej GAT (Groupement Aérien de Transport) 1/444. Po zajęciu Francji przez Hitlera trzy samoloty zostały zdobyte przez Niemców i przekazane dla linii Deutsche Lufthansa. Air France posiadały pięć samolotów MB-220 na terytorium kontrolowanym przez rząd w Vichy. Jeden samolot rozbił się 1.09.1941 r., pozostałe egzemplarze w 1942 r. wpadły w ręce Luftwaffe. Tylko trzy samoloty pozostały w rękach francuskich, do 1944 r. znajdowały się w Afryce Północnej jako część sił Wolnej Francji.

Wojnę przetrwało pięć samolotów, które zostały zwrócone Air France. Samoloty zostały zmodyfikowane i wyposażone w silniki Wright R-1820-97 "Cyclone". W tej konfiguracji otrzymały oznaczenie MB-221. Do 1949 r. latały na liniach europejskich, następnie trzy z nich sprzedano czarterowej linii lotniczej SANA (Société Auxiliaire de Navigation Aerienne). Użytkowane były do ​​1952 r. Jeden egzemplarz przekazano Armée de l' Air, został wycofany ze służby również w 1952 r.

Wśród europejskich samolotów pasażerskich zbudowanych w połowie lat 1930- tych Bloch MB-220 wyróżniał się dużą prędkością i najwyższym komfortem. Dla stosunkowo krótkich linii europejskich MB 220 zapewniał wystarczające udogodnienia- wygodne szerokie fotele z regulowanymi oparciami i składane stoliki z otworem na szklankę. Poziom hałasu w kabinie był niski, a systemy ogrzewania i wentylacji działały dobrze. Jednak w 1939 r. Air France zaczęło kupować samoloty Douglas DC-2. Z tego można wywnioskować, że MB-220 wciąż ustępował amerykańskiemu konkurentowi. Niewielką liczbą zbudowanych egzemplarzy MB-220 można również wytłumaczyć faktem, że wraz z wybuchem II wojny światowej ruch cywilny w Europie gwałtownie spadł. A po wojnie na rynku pojawiła się ogromna liczba ekonomicznych i tanich samolotów Douglas C-47 "Dakota" pochodzących z demobilu.

W Polsce.

Na samolocie Bloch MB-220 w Centrum Wyszkolenia Lotniczego Lyon-Bron wykonywał loty polski pilot- Zdzisław Krasnodębski. Samolot Bloch MB-220 używany był w Dywizjonie Myśliwskim GC III/6 jako samolot transportowy. Z samolotu tego korzystał również personel polskiego klucza myśliwskiego- Klucz nr 3 Sulerzycki przydzielonego do GC III/6.

Konstrukcja:
Wolnonośny dolnopłat o konstrukcji metalowej. Załoga- 4 osoby, pasażerów- 16.
Skrzydło o obrysie prostokątnym. Konstrukcja metalowa. Pokrycie z płaskiej blachy duraluminiowej.
Kadłub o przekroju prostokątnym. Konstrukcja metalowa, Pokrycie z płaskiej, platerowanej blachy aluminiowej. W przedniej części kadłuba znajdował się przedział na przyrządy i wyposażenie. Następnie zakryta kabina załogi. Za nią znajdowała się kabina pasażerska z 16 miejscami, podzielona na dwa przedziały- przedni z sześcioma siedzeniami, tylny z dziesięcioma. Z tyłu kabiny znajdował się bar- bufet oraz drzwi wejściowe. Za kabiną- toaleta oraz bagażnik z drzwiami na prawej burcie.
Usterzenie  układzie klasycznym. Konstrukcja metalowa. Statecznik pionowy pojedynczy, ze sterem kierunku. Statecznik poziomy wolnonośny, zamontowany do kadłuba. Ster wysokości dzielony.
Podwozie w układzie klasycznym. Podwozie główne dwukołowe, chowane w locie w gondole silnikowe. W tylnej części kadłuba znajdowało się kółko ogonowe.

Wyposażenie-
Instalacje- elektryczna, systemy ogrzewania i wentylacji kabiny.

Napęd- 2 silnik:
- MB-220-01- w układzie podwójnej gwiazdy, 14-cylindrowe, chłodzone powietrzem Gnôme-Rhône 14K "Mistral Major" o mocy 595 kW (810 KM) każdy,
- MB-220 seryjne- w układzie podwójnej gwiazdy, 14-cylindrowe, chłodzone powietrzem Gnôme-Rhône 14N 16/17 o mocy startowej 724 kW (985 KM) i mocy nominalnej 669 kW (910 KM) każdy,
- MB-221- gwiazdowe, 9- cylindrowe, chłodzone powietrzem Wright R-1820-97 "Cyclone" o mocy 882 kW (1200 KM) każdy.

Dane techniczne MB-220 (wg [3]):
Rozpiętość- 22,82 m, dłu­gość- 19,25 (wg [5]- 19,59) m, wysokość- (wg [5]- 5,9) m, powierzchnia nośna- 75,0 (wg [5]- 72,0) m2.
Masa własna- 6807 (wg [5]- 6160) kg, masa startowa max- 9500 (wg [5]- 9300) kg.
Prędkość max- 330 (wg [5]- 350) km/h, prędkość  przelotowa- 280  km/h, wznoszenie- (wg [5]- 6,0) m/s, pu­łap- 7000 (wg [5]- 7500) m, zasięg- 1400 km.

Galeria

  • Samolot pasażerski Bloch MB-220 linii lotniczych Air France. (Źródło: archiwum).
  • Samolot Bloch MB-220 w locie. (Źródło: archiwum).
  • Samolot Bloch MB-220 na lotnisku, w widoku z góry. (Źródło: archiwum).
  • Samolot Bloch MB-220 w locie, w widoku z dołu. (Źródło: archiwum).
  • Zdobyczny samolot Bloch MB-220 w służbie niemieckich linii lotniczych Deutsche Lufthansa. (Źródło: archiwum).
  • Samolot pasażerski w wersji Bloch MB-221 uszkodzony podczas lądowania na lotnisku Dübendorf (Szwajcaria). (Źródło: www.airhistory.net).
  • Bloch MB-220, rysunek w rzutach. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

Źródło:

[1] Belcarz B. ”Polskie lotnictwo we Francji 1940”. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2002.
[2] List od pana Bartłomieja Belcarza z dnia 22.02.2007 r.
[3] "Samoloty. Encyklopedia Lotnictwa".
[4] Авиалайнеры мир.
[5] Balous Miroslav "Bloch (SNCASO) M.B.220". Letectví + Kosmonautika nr 6/2001.
blog comments powered by Disqus