B-38, 1939

Szybowiec wysokowyczynowy. Polska.
Szybowiec wysokowyczynowy B-38 (SP-1127) z klapami, oblatany w 1939 r. (Źródło: archiwum).

Pod koniec 1937 r. inż. Michał Blaicher zaprojektował szybowiec wysokowyczynowy B-38. Podstawowym założeniem projektu było uzyskanie dużej rozpiętości prędkości w zakresie małego opadania w celu najlepszego wykorzystania prądów wznoszących, w tym także bardzo słabych. W tym celu na szybowcu zastosowano klapy Fowlera. Był to pierwszy szybowiec w Polsce z takimi klapami. Dokumentacja konstrukcyjna została opracowana w 1938 r.

Prototyp B-38 został zbudowany na przełomie lat 1938- 1939 w Lwowskich Warsztatach Lotniczych i został oblatany wczesną wiosną 1939 r. na lwowskim lotnisku w Skniłowie na holu za samolotem. Próby w locie dały potwierdzenie obliczeń. Szybowiec wykazał się bardzo korzystnymi osiągami w zakresie małych prędkości oraz dużą doskonałością. Zwracało również uwagę bardzo dobre roz­wiązanie wnętrza kabiny i jej wyposażenie. Interesująca była także konstrukcja skrzydła o dwóch blisko siebie położonych dźwigarach, tworzących belkę dźwigarowo- kesonową.

W czerwcu i lipcu 1939 r. w Podlaskiej Wytwórni Samolotów szybowiec zmodernizowano. W sierpniu 1939 r. szybowiec był przygotowany do przekazania do prób w Instytucie Technicznym Lotnictwa. We wrześniu 1939 r. został zdobyty przez Niemców na Okęciu w stanie uszkodzonym (wcześniejsze źródła podawały błędną informację, że został zniszczony w zbombardowanym hangarze PWS w Białej Podlaskiej).

B-38 niewątpliwie należał do czołówki polskich szybowców wyczynowych. Prototyp dałby prawdopodobnie początek nowej linii rozwojowej szybowców wyczynowych, gdyby nie wybuch wojny.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy wolnonośny górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat dwudzielny, prostokątno- eliptyczny, o kształcie mewim (spłaszczone M) w widoku z przodu. Profil cienki płaskowypukły NACA. Płat dwudźwigarowy o dźwigarach skrzynkowych położonych blisko siebie. Na warsztacie najpierw kładziono pokrycie sklejkowe (pod kątem 45°) na keson międzydźwigarowy i dopiero potem dostawiano żebra noskowe, listwę krawędzi natarcia, kryto keson przedni i dostawiano tylne części żeber. Keson dwuobwodowy. Okucia czterosworzniowe. Zadźwigarowa część płata, mieszcząca klapy Fowlera, kryta była z wierzchu płótnem. Prowadnice klap z oprofilowaniem z blachy aluminiowej. Klapy dzielone, drewniane, kryte początkowo płótnem, później sklejką, wysuwane na wózkach.  Lotki wyważone masowo, odciążone aerodynamicznie i wyposażone w klapkę odciążającą.
Kadłub o przekroju jajowatym zwężonym ku dołowi z wąską osłoną kabiny przechodzącą w długą owiewkę biegnącą wzdłuż kadłuba. Kadłub półskorupowy kryty sklejką. Z przodu kadłuba hak do startu z lin gumowych i zaczep do holu za samolotem. Osłona kabiny zdejmowana, o szkielecie spawanym z rurek stalowych.
Usterzenie wolnonośne. Statecznik poziomy mocowany od przodu dolnej części statecznika pionowego. Stateczniki kryte sklejką, stery- płótnem. Na sterze wysokości klapka wyważająca.
Podwozie płozowe. Płoza główna jesionowa, amortyzowana dętką. Do startu za samolotem stosowany był odrzucany wózek na pompowanych kółkach. Płoza tylna drewniana, amortyzowana piłkami tenisowymi.

Wyposażenie- komplet przyrządów do lotów bez widoczności ziemi.

Dane techniczne B-38 (wg [1]):
Rozpiętość- 16,8 m, długość- 6,8 m, wysokość- 1,25 m, powierzchnia nośna- 14,1 m2.
Masa własna- 196 kg, masa użyteczna- 79 kg, masa całkowita- 275 kg.
Dopuszczalna prędkość nurkowania- 200 km/h, prędkość minimalna na klapach- 35 km/h, doskonałość przy prędkości optymalnej 80 km/h- 29, opadanie minimalne przy prędkości ekonomicznej 70 km/h- 0,7 m/s.

Galeria

  • B-38, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).
  • Zdemontowany i uszkodzony B-38 (SP-1127) we wrześniu 1939 r. na Okęciu. (Źródło: ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 3).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.
blog comments powered by Disqus