Bezobrazow-Mosca "Tripłan", 1914

Samolot myśliwski, doświadczalny. Rosja.
Doświadczalny samolot myśliwski Bezobrazow-Mosca ”Tripłan”. (Źródło: archiwum).

Samolot Bezobrazow-Mosca "Tripłan" został zbudowany w moskiewskich zakładach należących do Aleksandra Aleksandrowicza Bezobrazowa. Właściwie było to wynajęte pomieszczenie na obrzeżach lotnisk Chodynka w Moskwie. Konstrukcja została opracowana w 1913 r. przez por. inż. A. A. Bezobrazowa. Następnie do prac nad projektem włączył się  E. F. Mosca, który wykonał większość prac przy dopracowaniu projektu. Był to właściwie trójpłatowy tandem, ponieważ najwyższe skrzydło było wysunięto daleko do przodu. Najniższe skrzydło było praktycznie pod ogonem samolotu. Skrzydła były bardzo wąskie (1:25), dzięki temu samolot miał być mniej widoczny od dołu. Samolot wyróżniał się brakiem usterzenia poziomego. Trzy skrzydła- według A. A.   Bezobrazowa- miały zapewnić odpowiednią stateczność i zwrotność samolotu w całym zakresie prędkości lotu. Według założeń konstruktora miał być to jednomiejscowy samolot myśliwski,  rzeczywistości był to bardzo interesujący samolot doświadczalny.

W pierwotnym projekcie kabina pilota miała być wtopiona w opływowy kadłub o konstrukcji skorupowej. Pilot miał posługiwać się peryskopem i oknami wykonanymi w bocznych ściankach kadłuba. Planowano zastosować długi wał napędowy od silnika do śmigła, dzięki czemu miano uzyskać przed silnikiem gwiazdowym czysty aerodynamicznie przód kadłuba. Te zaawansowane pomysły okazały się być bardzo skomplikowane, dlatego samolot otrzymał konwencjonalną kabinę i przód kadłuba.

W 1914 r. A. A. Bezobrazow zaproponował zbudowanie dużego warsztatu dla podjęcia produkcji swojego samolotu lub samolotów innych typów. Nie otrzymał jednak od wojska niezbędnych środków i zamówień na samoloty własnej konstrukcji. Po wybuchu wojny, latem 1914 r., A.A. Bezobrazow udał się na front. Samolot został ukończony bez jego udziału i oblatany 2.10.1914 r. przez E. F. Mosca. Samolot wykazał poprawne właściwości w locie.

W 1915 r. został przetransportowany do Szkoły Pilotów w Sewastopolu, gdzie został zmodyfikowany. W czerwcu 1916 r. trójpłat został przetransportowany z powrotem do Moskwy. W dniu 6.08.1916 r. uległ rozbiciu podczas startu. Do lutego 1917 r. został naprawiony, ale nie wykonywał lotów. Dalszy los samolotu jest nieznany.

W Polsce.

Wg [2]- pilot Antoni Ernest Mroczkowski, Polak w służbie lotnictwa carskiej Rosji, w sierpniu 1916 r. na lotnisku Chodynka w Moskwie oblatał samolot trójpłatowy konstrukcji por. inż. Bezobrazowa, za co otrzymał złoty zegarek z 12 brylantami.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy trójpłat- tandem o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła o konstrukcji drewnianej. Zostały zamontowane z niewielkim rozstawem w osi pionowej i dużym w osi poziomej. Najwyższe skrzydło było wysunięto daleko do przodu, natomiast najniższe skrzydło było praktycznie pod ogonem samolotu. Wszystkie skrzydła miały ten sam profil i podstawową geometrię. Każde skrzydło w rzucie z góry przypominało rozciągniętą literę "M", ze stałym profilem o cięciwie 500 mm na 60% rozpiętości. Krawędzie natarcia końców skrzydeł zostały zaokrąglone. Na końcach każdego ze skrzydeł znajdowały się lotki o kształcie strzały, które wystawały daleko po za krawędź spływu. Profil skrzydeł trójkątny o wierzchołku w odległości 35% cięciwy i mający lekko wklęsłą dolną powierzchnię. Każde skrzydło składało się z dwóch połówek. Tylne i przednie skrzydła zostały połączone w płaszczyźnie symetrii samolotu, a środkowe skrzydło, składające się z dwóch skróconych połówek, zostało zamocowane wzdłuż boków kadłuba. Tylne skrzydło przymocowano sztywno do tylnej części kadłuba za pomocą piramidy w kształcie litery "Y". Skrzydła połączone były ze sobą czterema belkami wzdłużnymi wykonanymi z rur stalowych o owalnym przekroju poprzecznym. Rury ułożono parami w odległości 60% i 30% rozpiętości. Belki zostały zamocowane w górnej części tylnego skrzydła i dolnej części przedniego skrzydła. Przechodziły skośnie przez środkowe skrzydło i były zamocowane do jego dźwigarów za pomocą metalowych kołnierzy o kształcie elipsy. Skrzydła były usztywnione za pomocą stalowych cięgieł, mocowanych do piramidy nad kadłubem i do goleni podwozia. Ponadto, skrzydła były usztywnione cięgłami mocowanymi na krzyż pomiędzy nimi. Ze względu na obracające się śmigło, centralna cześć przedniego płata nie była usztywniona cięgłami.
Kadłub o przekroju prostokątnym, zwężający się ku tyłowi. Konstrukcja drewniana, oparta na pięciu prostokątnych wręgach. Silnik zakryty blachą aluminiową, pozostała część kadłuba pokryta sklejką i płótnem. Kabina odkryta.
Podwozie klasyczne stałe.

Silnik- rotacyjny Gnôme o mocy 59 kW (80 KM).

Dane techniczne Bezobrazow-Mosca "Tripłan" (wg [1]):
Rozpiętość- 13,0 (wg [3]- 13,3) m, długość-  (wg [3]- 6,9) m, powierzchnia nośna- 17,0 (wg [3]- 20,0) m2.
Masa własna- 400 (wg [3]- 388) kg, masa całkowita- 550 (wg [3]- 547) kg.
Prędkość max- 100 km/h, prędkość przelotowa- 75 km/h, pułap- ponad 1000  (wg [3]- 2000)m.

Galeria

  • Samolot Bezobrazow-Mosca ”Tripłan” w widoku z przodu. (Źródło: archiwum).
  • Bezobrazow-Mosca ”Tripłan”, widok w rzutach. (Źródło: archiwum).

Źródło:

[1] Szawrow W. B. ”Istorija konstrukcij samolotow w SSSR do 1938 g.”. Maszinostrojenije, Moskwa 1969.
[2] Kowalski T. J., Malinowski T. ”Mała encyklopedia lotników polskich.”. Tomik 1. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[3] Уголок неба - Большая авиационная энциклопедия.
[4] Военное обозрение.
blog comments powered by Disqus