Bensen B-8 "Gyrocopter", 1955
Bensen B-8 jest lekkim, tanim pojazdem powietrznym, zaprojektowanym jako mini-wiatrakowiec do budowy amatorskiej. Prototyp powstał w 1955 r. (wg innych źródeł w 1957 r.), skonstruowany przez Amerykanina pochodzenia rosyjskiego Igora Bensena w firmie Bensen Aircraft Corporation. Jego konstrukcja była udoskonaleniem wiatrakowca Bensen B-7 i podobnie jak on, B-8 został początkowo zbudowany jako wiroszybowiec bez napędu. Po raz pierwszy w tej wersji został oblatany w 1955 r. W dniu 6.12.1955 r. (wg innych źródeł w 1957 r.) po raz pierwszy wzbił się w powietrze prototyp wersji z napędem B-8M (M od Motorised- silnikowy).
Bensen B-8 okazał się niezwykle popularnym i długowiecznym wiatrakowcem. Był to najbardziej udany produkt firmy i pozostawał w produkcji aż do zamknięcia firmy w 1987 r. Dostarczane były jako gotowe do lotu lub w zestawach do samodzielnego montażu. Firma w ciągu trzydziestu lat sprzedała również tysiące zestawów planów do budowy amatorskiej. W chwili powstania był to najtańszy statek latający świata.
W 1967 r. Igor Bensen ustalił na wiatrakowcu B-8M "Gyro-Copter" szereg międzynarodowych rekordów prędkości, odległości i wysokości lotu w klasach E-3 (Wiatrakowce) i E-3a (Wiatrakowce o masie startowej do 500 kg):
- prędkość lotu w obwodzie zamkniętym 100 km bez ładunku- 82,64 km/h,
- prędkość lotu na bazie 3 km- 117,97 km/h,
- prędkość lotu na bazie 15/25 km- 127,15 km/h,
- odległość lotu w obwodzie zamkniętym- 119,58 km,
- odległość lotu- 133,20 km,
- wysokość lotu bez ładunku- 2217 m.
Wersje:
- B-8 "Gyro-Glider"- 1955, bezsilnikowy wiroszybowiec holowany za samochodem. Powstała również dwumiejscowy wariant treningowy,
- B-8B "Hydro-Boat"- 1956, bezsilnikowy hydrowiroszybowiec z kadłubem w kształcie pełnej łodzi, holowany za motorówką,
- B-8M "Gyro-Copter"- standardowa wersja silnikowa, główna wersja produkcyjna. Najczęściej napędzana silnikiem McCulloch 4318,
- B-8MH "Hover-Gyro"- 1976, posiadała podwójny, współosiowy wirnik z napędzanym dolnym wirnikiem i autorotującym górnym wirnikiem, dający mu możliwość zawisu. Górny wirnik i śmigło napędowe napędzane osobnymi silnikami. Wirnik- silnikiem o mocy 51- 81 kW (70- 110 KM), śmigło napędowe- zmodyfikowany chłodzony powietrzem silnik gokartowy o mocy 10 kW (14 KM),
- B-8MJ "Gyro-Copter"- wariant modelu B-8M z systemem prerotacji wirnika Power Head, który umożliwiał pionowy start lub start z krótkim rozbiegiem,
- B-8MW "Hydro Copter"- wariant pływakowy wiatrakowca B-8M,
- X-25A- B-8M testowany przez USAF. Pojedynczy egzemplarz (nr 68-10770), oblatany 5.06.1968 r. Zachowany w muzeum National Museum of the United States Air Force w bazie Wright- Patterson,
- B-8 "Super Bug"- podobna do B-8M, ale z dodatkowym silnikiem służącym do wstępnego rozpędzenia wirnika (prerotacji),
- B-8HD "Super Gyro-Copter"- dalszy rozwój wersji "Super Bug". Do wstępnego rozpędzenia wirnika (prerotacji) zastosowano napęd hydrauliczny zamiast oddzielnego silnika. Wprowadzona na rynek w 1979 r.,
- B-8V- wersja napędzana chłodzonym powietrzem silnikiem Volkswagen,
- B-8W "Hydro-Glider"- bezsilnikowa wersja pływakowa- wiroszybowiec holowany za motorówką,
- X-25B – wiroszybowiec B-8 testowany przez USAF. Pojedynczy egzemplarz (nr 68-10771) oblatany 23.01.1968 r. Zachowany w Muzeum AFFTC w bazie lotniczej Edwards,
- Rotorcraft "Minicopter" Mk. 1- wersja budowana w Republice Południowej Afryki. Wyposażona w prerotację wirnika i obudowaną kabinę pilota,
- Aeroflyte DGH-1- wersja budowana na licencji w firmie Aeroflyte Inc., napędzana silnikiem McCulloch o mocy 51 kW (70 KM).
W Polsce.
W 1974 r. Paweł Zołotow, konstruktor kilku kopii samolotów okresu pionierskiego, zbudował wiropłat Zołotow-Bensen B-8. W 1981 r. Zbigniew Zimny rozpoczął budowę wiatrakowca Bensen (Zimny-Bensen-wiatrakowiec). Również Marian Górniak zbudował kilka wiatrakowców (Górniak-wiatrakowiec jednomiejscowy) wzorowanych na wiatrakowcu Bensen.
Konstrukcja:
Silnik- Mc Culloch 4318-E o mocy 53 kW (72 KM). Wg [4]- stosowany jest również silnik o mocy 66 kW (90 KM).
Dane techniczne Bensen B-8M (wg [4]):
Średnica wirnika- 6,1 m, długość- 3,43 m, wysokość- 1,84 m.
Masa własna- 112 kg, masa użyteczna- 91 kg, masa użyteczna max- 136 kg, masa całkowita- 203 kg.
Prędkość max- 129 km/h, prędkość startowa- 32 km/h, zasięg- 160 km, zasięg max- 480 km, czas lotu- 1,5 h, długość startu- 15 m, długość lądowania- 0-6,1 m.
Galeria
Źródło:
[1] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] ”Polskie konstrukcje amatorskie”
[3] Informacje uzyskane od Mariana Górniaka.
[4] "Wiatrakowiec jednomiejscowy Bensen B-8M Gyrocopter". Skrzydlata Polska nr 12/1967.
[5] FAI records set by Igor Bensen in B-8M.
[6] Taylor, John W.R. "Jane's All The World's Aircraft 1982-83". Jane's Publishing Co. London 1982.
[7] Козярчук Л. Л. "Історія розвитку легкого автожира у світлинах (1933- 2015) : фотоальбом". "Вежа Друк". Луцьк, 2015.