Bartel ornitopter, 1910
Uczeń szkoły handlowej w Sosnowcu, Ryszard Bartel pod wrażeniem przelotu Blériota nad kanałem La Manche, zaczął budować modele latające. W latach 1909- 1910 opracował projekt ornitoptera- mięśniolotu. Wykonał jego model o ruchomych żaluzjowych skrzydłach, który jednak nie był w stanie wznieść się w powietrze.
Mimo to konstruktor w 1910 r. zrealizował swój projekt w skali 1:1. Były to trapezowe skrzydła o rozpiętości ok. 6,4 m, umocowane zawiasowo do uprzęży, zakładanej jak tornister na plecy. Skrzydła były żaluzjowe, miały klapki wykonane z papieru, otwierające się przy ruchu do góry, a zamykające się przy ruchu w dół. Pilot poruszał skrzydłami, trzymając dłońmi za drewniane wieżyczki znajdujące się pod spodem skrzydeł u nasady.
Bartel wykonał na swym ornitopterze kilkanaście skoków z niskiego pomostu w ogródku koło swego domu w Sielcu pod Sosnowcem. Próby nie dały pozytywnych wyników.
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.