Projekt samolotu Bartel BM-5 opracował w Wielkopolskiej Wytwórni Samolotów ”Samolot” inż Ryszard Bartel. W opracowaniu dokumentacji BM-5 brali udział: Z. Nowakowski, J. Medwecki, S. Nowkuński. Był to dalszy rozwój projektu Bartel BM-3. Przy budowie samolotu BM-5 zostały wykorzystane doświadczenia uzyskane podczas budowy samolotu szkolnego Bartel BM-4.

Budowę BM-5 rozpoczęto w marcu 1928 r. Pierwszy prototyp BM-5a, wyposażony w silnik Austro-Daimler, został oblatany 27.08.1928 r. (wg [1], natomiast wg [2]- 27.07.1928 r.). Samolot był badany w locie w IBTL. 15.04.1929 r. oblatany został drugi prototyp BM-5b, wyposażony w silnik SPA. Drugi prototyp przerobiono na wersję BM-5c, napędzaną silnikiem Hispano-Suiza, oblataną 29.07.1929 (wg [1], natomiast wg [2]- 30.07.1929 r.). Wersja ta powstała w celu wykorzystania silników używanych uprzednio na samolotach Bristol ”Fighter” oraz w celu zwiększenia przydatności samolotu do wykonywania akrobacji przez zastosowanie silnika o większej mocy. W 1929 r. (wg [1], natomiast wg [2]- 1928 r.) wytwórnia WWS ”Samolot” otrzymała zamówienie na samoloty BM-5. W latach 1929-1930 zbudowano po 20 samolotów wersji BM-5a i BM-5b oraz 30 BM-5c. Samoloty seryjne wszystkich wersji fabrycznych otrzymały oznaczenie wojskowe BM-5P2 i symbol cyfrowy 53. Kilka BM-5a spłonęło w pożarze wytwórni we wrześniu 1929 r. Łącznie zbudowano 72 samoloty wszystkich wersji (wg [1]).

Według oznaczeń konstruktora powstały następujące wersje i warianty samolotu Bartel BM-5 (wg [1]): prototyp BM-5a1, wersja seryjna BM-5a2, prototyp (1 odmiana) BM-5b1, prototyp (2 odmiana) BM-5b2, prototyp BM-5c1, wersja seryjna BM-5c2.

Już po likwidacji wytwórni WWS ”Samolot”, według koncepcji inż. R. Bartla wykonano w Państwowych Zakładach Lotniczych projekt zabudowy silnika Wright ”Whirlwind” na samolocie BM-5. Prototyp BM-5d zbudowano w 1934 r. Po próbach w IBTL na początku 1935 r., serię 20 łóż do tego silnika wykonały PZL w Warszawie, po czym w Parku Lotniczym Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Dęblinie 20 samolotów BM-5a i BM-5b przerobiono na wersje BM-5d.

Samoloty BM-5P2 były użytkowane w CWOL/OSP i LSSiB, zaś 5 szt. samolotów BM-5c użytkowano od 1930 r. w Morskim Dywizjonie Lotniczym w Pucku, w II Eskadrze Liniowej i Eskadrze Szkolnej. Samoloty te czasem oznaczano BM-300. Pojedyncze egzemplarze znajdowały się w eskadrach treningowych pułków lotniczych i obozach LPW. W kwietniu 1938 r. Dowództwo Lotnictwa uznało BM-5P2 za typ przestarzały przeznaczony do wycofania. Mimo to kilka egzemplarzy dotrwało do wybuchu wojny we wrześniu 1939 r.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji całkowicie drewnianej.
Płaty prostokątne, dwudzielne, dwudźwigarowe, kryte sklejką od góry do pierwszego dźwigara i od dołu do dru­giego dźwigara (w celu zastąpienia sklejkowym pokryciem wykrzyżowania międzydźwigarowego), natomiast pozostała część kryta płótnem. Dźwigary skrzynkowe. Profil płatów Bartel 37-IIa o grubości 15,8%. Płat górny wysunięty do przodu względem dolnego. Płat górny zamienny z dolnym. Platy usztywnione między sobą za pomocą słupków o układzie litery N, z rur stalowych oprofi­lowanych drewnem i wykrzyżowane podwójnymi linkami (druty biegnące od przedniego dźwigara górnego płata- nieoprofilowane, pozostałe oprofilowane). Płat górny mocowany do umieszczonej na kadłubie piramidki z 6 rur stalowych oprofilowanych drewnem. W górnych skrzydłach- zbiorniki paliwa. W dolnych skrzydłach analogiczne miejsce, mogące służyć za bagażnik. Lotki na wszyst­kich skrzydłach, kryte sklejką, połączone między sobą cięgnami ze stalowej rurki profilowanej. Napęd lotek- linkami i popychaczami.
Kadłub o przekroju prostokąt­nym, zaokrąglony u góry. Konstrukcja czteropodłużnicowa, kryta sklejką. W przedniej części kadłuba, w celu uzyskania dostępu do zbiornika paliwa, pokrycie zastąpiono wykrzyżowaniem z odejmowanych rur stalowych i zdej­mowanymi osłonami z blachy alumi­niowej. Łoże silnika spawane z rur sta­lowych. Kabiny przednia- ucznia, tylna- instruktora, odkryte, osłonięte z przodu wiatrochronami. Tablica przyrządów pokładowych- w pierwszej kabinie, w tylnej kabi­nie- prędkościomierz. W obu kabi­nach sterownice, dźwignie sterowania silnikiem i wyłączniki iskrowników. Drążek sterowy wyjmowany w razie potrzeby. W tylnej kabinie włącznik rozrusznika, dźwignia sterowania żaluzją chłodnicy, pompa powietrzna lub paliwowa i włącz­nik gaśnicy.
Usterzenie trapezowe spawane z rur stalowych, kryte płótnem. Usterzenie poziome dwudzielne, podparte zastrzałami z rur stalowych, usterzenie pionowe usztywnione profilowymi cięgnami z rurki. Napęd sterów linkami.
Podwozie stałe z rur stalowych, dwugoleniowe z przegubowo łamaną osią wspartą w miejscu przegubu dwiema rurami do kadłuba. Przednie golenie w postaci teleskopowych amor­tyzatorów ze ściskanych krążków gumowych, okrytych osłonami z blachy aluminiowej. Koła 750 x 125 mm. Płoza ogonowa sterowana, sprzężona z orczykiem, z amortyzato­rem z krążków gumowych w osłonie z blachy. Wersja BM-5c i samoloty seryjne otrzymały podwozie główne z amortyza­torami olejowo- powietrznymi Vickers i płozą ogonową z teleskopowym amortyzatorem sprężynowym.

Silnik:
- BM-5a- chło­dzony wodą, 6- cylindrowy, rzędowy Austro-Daimler o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) (wg [2], natomiast wg [1]- o mocy 166 kW (225 KM). Śmigło drew­niane, dwułopatowe stałe Heine o średnicy 2,8 m,
- BM-5b- chłodzony wodą, 6- cylindrowy, rzędowy SPA-6A o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 169 kW (230 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane stałe, typu Szomański,
- BM-5c- chłodzony wodą, 8- cylindrowy; rzędowy w układzie V typu Hispano-Suiza 8Fb o mocy 235 kW (320 KM) (wg [2], natomiast wg [1]- o mocy 221 kW (300 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane stałe, typu Szomański,
- BM-5d- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy, gwiazdowy Wright ”Whirlwind J-5” o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 176 kW (240 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane stałe, typu Szomański,
Zbiorniki paliwa w górnych skrzydłach i w kadłu­bie. Pojemność zbiorników normalna 235 l, maksymalna 270 l.

Dane techniczne BM-5a (wg [1] i [2]):
Rozpiętość- 11,2 m, długość- 7,81 m, wysokość- 3,18 m, powierzchnia nośna- 31,0 m².
Masa własna- 980-972 kg, masa użyteczna- 370-432 kg, masa całkowita- 1350-1395 kg.
Prędkość max- 164 km/h, prędkość przelotowa- 145 km/h, prędkość minimalna- 76-80 km/h, wznoszenie- 2,6 m/s, pułap- 3250 m, zasięg- 420-550 km.

Dane techniczne BM-5b (wg [1] i [2]):
Rozpiętość- 11,2 m, długość- 7,81 m, wysokość- 3,18 m, powierzchnia nośna- 31,0 m².
Masa własna- 922-906 kg, masa użyteczna- 378 kg, masa całkowita- 1300 kg.
Prędkość max- 161 km/h, prędkość przelotowa- 145 km/h, prędkość minimalna- 70 km/h, wznoszenie- 3,4 m/s, pułap- 3075 m, zasięg- 435 km.

Dane techniczne BM-5c (wg [2]):
Rozpiętość- 11,2 m, długość- 7,81 m, wysokość- 3,18 m, powierzchnia nośna- 31,0 m².
Masa własna- 947 kg, masa użyteczna- 383 kg, masa całkowita- 1330 kg.
Prędkość max- 172 km/h, prędkość przelotowa- 150 km/h, prędkość minimalna- 73 km/h, wznoszenie- 4,5 m/s, pułap- 4750 m, zasięg- 300 (wg [1]- 360) km.

Dane techniczne BM-5d (wg [1] i [2]):
Rozpiętość- 11,2 m, długość- 7,6 m, wysokość- 3,18 m, powierzchnia nośna- 31,0 m².
Masa własna- 900 kg, masa użyteczna- 390 kg, masa całkowita- 1290 kg.
Prędkość max- 172 km/h, prędkość przelotowa- 150 km/h, prędkość minimalna- 70 km/h, wznoszenie- 4,0 m/s, pułap- 4000 m, zasięg- 450 km.