Bartel 1, 1911
W 1911 r. Ryszard Bartel zbudował model latający wzorowany na modelu ”Lotni-kaczki” konstrukcji Czesława Tańskiego, o układzie kaczki, pokazanym w książce Abramowskiego pt. ”Lotnictwo współczesne”, z 1910 r. Po przekonaniu się, że model dobrze lata, Bartel zbudował szybowiec (Bartel 1) wzorowany na ”Lotni-Kaczce” Tańskiego. Szybowiec gotowy był na wiosnę 1911 r. Ponieważ konstrukcja wypadła zbyt ciężko (ok. 35 kg), 14-letni konstruktor z trudem mógł ją unieść, lecz nie był w stanie biec z nią, dlatego nie mógł na niej wykonać prób lotu.
Po niepowodzeniu z pierwszym szybowcem Ryszard Bartel niezwłocznie przystąpił do budowy drugiego (Bartel 2), wykorzystując do niego skrzydła i usterzenie od pierwszej konstrukcji. (Wg [3]- latem 1911 r. szybowiec był wypróbowywany na wzgórzach kamieniołomów Andrzeja Marii Renarda w Sielcu. Po rozbiciu aparatu Bartel przebudował go).
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.