Projekt samolotu Avro 679 ”Manchester” został opracowany w 1936 r. w biurze konstrukcyjnym firmy A. V. Roe and Company Limited. Opracowany został przez zespół konstruktorów pod kierunkiem Roya Chadwicka. Była to propozycja firmy Avro na bombowiec spełniający Specyfikację Ministerstwa Lotnictwa P.13/36 z 1936 r. i dotyczącą budowy dwusilnikowego ciężkiego bombowca napędzanego 24-cylindrowymi silnikami w układzie X Rolls-Royce ”Vulture”. Nowy ciężki bombowiec miał posiadać sześcioosobową załogę i przenosić ładunek 5442 kg bomb. Jednym z wymogów było przystosowanie bombowca do startu z lotniska przy wspomaganiu naziemną katapulty startowej skracającej rozbieg, dzięki czemu udźwig uzbrojenia miał wynosić 3629 kg, a zasięg maszyny z takim ładunkiem 3629 km, lub 4827 km z ładunkiem 1814 kg uzbrojenia. Zamiast bomb przewidywano możliwość podwieszania dwóch torped kalibru 457 mm. Wymagano również zdolności maszyny do ataku z lotu nurkowego pod kątem 30°. Załoga ”Manchestera” miała składać się z czterech osób: dwóch pilotów, radiooperatora i strzelca nazywanego obsługującego zdalnie sterowane wieżyczki strzeleckie. Ponadto drugi pilot miał pełnić funkcję nawigatora, bombardiera i przedniego strzelca. Koncepcja ta nie sprawdziła się i ostatecznie załogę stanowiło 6-7 osób.

Do konkursu stanęły firmy Avro, Boulton Paul, Bristol, Fairey, Handley Page, Hawker, Short i Vickers z których wyłoniono dwie Avro i Handley Page. W momencie opracowywania oceniano, że moc silnika ”Vulture” osiągnie 1250 kW (1700 KM), ale w rzeczywistości moc wynosiła ok. 1103 kW (1500 KM). Pierwszy prototyp Avro 679 został oblatany 25.07.1939 r. Wytwórnia Handley Page postanowiła zwiększyć liczbę silników do czterech słabszych, ale bardziej niezawodnych typu Rolls-Royce ”Merlin”, co dyskwalifikowało ich z udziału w konkursie. Opracowany przez Handley Page bombowiec stał się pierwowzorem udanego bombowca Handley Page ”Halifax”. Firma Avro kontynuowała prace nad swoją maszyną napędzaną silnikami ”Vulture”, chociaż rozważano zastosowanie również innych jednostek napędowych: Napier ”Sabre”, lub Bristol ”Centaurus”. Loty testowe prototypu dowiodły istnienia szeregu wad silników i samolotu. Prototyp został przekazany do ośrodka badawczego w Farnborough w celu przetestowania lotniskowej katapulty startowej. Testy okazały się całkowitą porażką dlatego zaprzestano rozwoju katapulty.

Drugi prototyp w pełni wyposażony i uzbrojony został oblatany 26.05.1940 r. W porównaniu z prototypem posiadał szereg zmian: zwiększona rozpiętość skrzydeł oraz zainstalowany na grzbiecie trzeci statecznik mający zwiększyć stateczność podłużną. Seryjne silniki ”Vulture I” osiągały już zakładaną moc. Uzbrojenie obronne stanowiło 6 kaemów w trzech obrotowych wieżyczkach strzeleckich typu Frazer-Nash na dziobie, w ogonie i pod kadłubem. Ostatecznie trzecia podkadłubowa wieża została przeniesiona na grzbiet maszyny. Jeszcze w dniu 10.02.1937 r. Ministerstwo Lotnictwa zamówiło wstępnie, wprost z desek kreślarskich, pierwszą partię 200 samolotów oznaczonych jako ”Manchester” Mk.I, zwiększając później zamówienie do 400 egz., a docelowo planowano zakup 1200 egz. Produkcja miała być podjęta, oprócz macierzystej wytwórni Avro, także w firmach Metropolitan-Vickers Limited, Fairey i Armstrong-Whitworth. Pierwszy egzemplarz seryjny samolotu ”Manchester” Mk.I został dostarczony w dniu 5.08.1940 r. Samolot miał uzbrojenie obronne złożone zaledwie z dwóch karabinów maszynowych w tylnej wieżyczce strzeleckiej typu Frazer-Nash FN-20A. Na egzemplarzu tym zastosowano próbnie silniki typu ”Vulture II” o większej mocy.

W 1940 r., w wyniku dużych strat lotnictwa aliantów podczas walk we Francji i Bitwy o Anglię, wytwórnie brytyjskie skupiły się na produkcji myśliwców odkładając na dalszy plan zarówno rozwój silników ”Vulture” jak i opracowywanie nowych typów bombowców. Rozwijany w tym samym czasie projekt czterosilnikowego bombowca firmy Avro również zwolnił tempa. Opracowana i przebadana w tunelu aerodynamicznym część ogonowa nowej maszyny z dwoma statecznikami pionowymi, charakteryzowała się doskonałymi parametrami. Testy dowiodły znaczącej poprawy własności lotnych maszyny, dlatego nowe usterzenie zaczęto montować seryjnie, a oznaczenie samolotu zmieniono na ”Manchester” Mk.IA. W późniejszym okresie do wersji Mk.IA przebudowano także 43 maszyny Mk.I. Jednak silniki ”Vulture” okazały się tworem nieudanym, doprowadzając do fiaska koncepcję samolotu, którego produkcję przerwano w listopadzie 1941 r. po zbudowaniu łącznie 200 egz. seryjnych obu odmian Mk.I i Mk.IA, a dalsze zamówienia anulowano na korzyść czterosilnikowego bombowca Avro ”Lancaster” B Mk.I. 157 egz. dostarczyły zakłady firmy Avro, natomiast Metro-Vick zbudował 43 egz. Samoloty wyprodukowane przez Metro-Vick były dostarczane w częściach do zakładów Avro i tam montowane i oblatywane. Właściwie powstało 213 egz. z tego 13 egz. zbudowanych w firmie Metro-Vick uległo zniszczeniu jeszcze w wytwórni w grudniu 1940 r. i zostało zastąpionych nowymi o takich samych numerach ewidencyjnych.

Ze względu na problemy z silnikami ”Vulture” powstały nie zrealizowane projekty wersji rozwojowych samolotu z innymi jednostkami napędowymi: ”Manchester” Mk.II z silnikami Napier ”Sabre I” i ”Manchester” Mk.IIA z silnikami Bristol ”Centaurus XI”. W dniu 9.01.1941 r. oblatano nowy prototyp czterosilnikowego bombowca Avro 683 ”Manchester” Mk.III z przeprojektowanym płatem, napędzany wypróbowanymi silnikami Rolls Royce ”Merlin X”. Samolot okazał się bardzo udany i został skierowany do produkcji seryjnej jako Avro ”Lancaster” B Mk.I.

Pierwszy seryjny ”Manchester” dotarł od 207. Dywizjonu Bombowego w listopadzie 1940 r. Wyposażono w nie nocne dywizjony bombowe: 49, 50, 57, 61, 83, 97, 106, 207, oraz 144 dywizjon obrony wybrzeża. Pierwszą akcją bojową był atak bombowców z 207. dywizjonu na niemieckie okręty w porcie Brest w nocy 24/25.02.1941 r. Pod koniec 1941 r. brały udział w nalotach bombowych na Niemcy, częściej jednak były przydzielane do ataków na okręty niemieckie w portach nad Kanałem La Manche. W lutym 1942 r. brały udział w poszukiwaniach niemieckich pancerników Scharnhorst i Gneisenau przepływających przez Kanał La Manche. Ostatnią wyprawą samolotu tego typu był nalot na Bremę w nocy 25/26.06.1942. W sumie ”Manchestery” wykonały 1269 lotów bojowych, zrzucając 1885 ton ładunków bojowych.

Jednak już w połowie 1942 r. wycofano ze służby liniowej ostatnie ”Manchestery”. Ponadto służyły w różnych jednostkach szkolnych, treningowych i pomocniczych (np. 25. Operational Training Unit, 1654., 1656., 1660. i 1661. Heavy Conversion Unit, 1486. Bombing & Gunnery School), a kanadyjskie dywizjony bombowe 408 i 420 używały ich przez pewien czas do treningu załóg. Kilkanaście egzemplarzy służyło także do rozmaitych prób i testów w wytwórniach Avro i Rolls-Royce Ltd. oraz w różnych ośrodkach doświadczalnych RAF, m.in. A&AEE w Boscombe Down, Air Fighting Development Unit (AFDU) w Wittering, RAE w Farnborough, Torpedo Development Unit (TDU) w Gosport i Airborne Forces Experimental Establishment (AFEE). Bombowce Avro ”Manchester” zostały zastąpione w jednostkach bojowych przez samoloty Avro ”Lancaster”.

W Polsce.

Nie posiadam informacji, czy polscy lotnicy wykonywali loty na samolotach Avro ”Manchester”. Jego opis postanowiłem zamieścić w mojej encyklopedii, ponieważ samolot ten jest nierozerwalnie związany z historią powstania najlepszego brytyjskiego samolotu bombowego- Avro ”Lancaster”, który zapisał chwalebną kartę w historii Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Konstrukcja:
Średniopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej. Załoga- 7 osób.
Kabiny zakryte.
Usterzenie wolnonośne z potrójnymi (Mk.I) lub podwójnymi (Mk.IA) statecznikami pionowymi.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Uzbrojenie:
- drugi prototyp- 6 ruchomych karabinów maszynowych kal. 7,7 mm, zainstalowanych w trzech obrotowych wieżyczkach strzeleckich typu Frazer-Nash na dziobie, w ogonie i pod kadłubem. Ostatecznie trzecia podkadłubowa wieża została przeniesiona na grzbiet maszyny,
- Mk.I- 2 ruchome karabiny maszynowe Browning kal. 7,7 mm w przedniej obrotowej wieżyczce strzeleckiej Frazer-Nash FN-5 z przodu kadłuba, 2 ruchome karabiny maszynowe Browning kal. 7,7 mm w górnej obrotowej wieżyczce strzeleckiej Frazer-Nash FN-7 na grzbiecie tylnej części kadłuba (nie na wszystkich egzemplarzach), 2 ruchome karabiny maszynowe Browning kal. 7,7 mm w dolnej wysuwanej obrotowej wieżyczce strzeleckiej Frazer-Nash FN-21A pod spodem tylnej części kadłuba (tylko na wczesnych egzemplarzach), 4 ruchome karabiny maszynowe Browning kal. 7,7 mm w tylnej obrotowej wieżyczce strzeleckiej Frazer-Nash FN-20A na końcu kadłuba. Udźwig bomb- 4699 kg, potem zwiększonej teoretycznie do 6350 kg.

Napęd- 2 silniki rzędowe w układzie X typu Rolls-Royce ”Vulture I” o mocy 1312 kW (1780 KM) każdy.

Dane techniczne Mk.I (wg [2]):
Rozpiętość- 27,46 m, długość- 20,98 m, wysokość- 5,94 m, powierzchnia nośna- 105,07 m².
Masa własna- 13362 kg, masa całkowita- 22680 kg.
Prędkość max- 426 km/h, prędkość przelotowa- 330 km/h, czas wznoszenia na 4572 m- 25', pułap- 5852 m, zasięg- 1931 km, zasięg max- 2623 km.

Dane techniczne Mk.IA (wg [2]):
Rozpiętość- 27,46 m, długość- 20,98 m, wysokość- 5,94 m, powierzchnia nośna- 105,07 m².
Masa własna- 12138 kg, masa całkowita- 25402 kg.
Prędkość max- 426 km/h, prędkość przelotowa- 298 km/h, czas wznoszenia na 4572 m- 25', pułap- 5852 m, zasięg- 1931 km, zasięg max- 2623 km.