Aviatik Berg D-I, 1916

Samolot myśliwski. Austro-Węgry.
Samolot myśliwski Aviatik Berg D-I w barwach lotnictwa wojskowego Austro-Węgier. (Źródło: archiwum).

W austriackiej firmie lotniczej Österreichische-Ungarische Flugzeugfabrik Aviatik w Wiedniu Julius von Berg zaprojektował samolot o wyjątkowo prostej konstrukcji, możliwej do wykonania nawet w małych warsztatach. Samolot otrzymał oznaczenie Aviatik Berg D-I (oznaczany również Ö. Aviatik D-I i najczęściej od nazwiska konstruktora Berg D-I). Samolot był budowany w zakładach Ö. Aviatik, a także w pięciu innych fabrykach austriackich i węgierskich. Ogółem zbudowano ok. 740 samolotów. Istniało wiele odmian tego samolotu z silnikami od 136 do 166 kW.

Używany powszechnie w czasie I wojny światowej w lotnictwie Austro-Węgier. Uważany był za samolot o doskonałych własnościach pilotażowych, co potwierdzają lotnicy włoscy, którzy latali na zdobycznych egzemplarzach. W okresie istnienia Węgierskiej Republiki Rad zakłady w Aszod wznowiły produkcję tych samolotów na potrzeby Czerwonego Lotnictwa, liczba wyprodukowanych nie jest znana, prawdopodobnie tylko kilka sztuk.

W Polsce.

W czasie I wojny światowej na samolotach Aviatik Berg D-I latali również Polacy walczący w szeregach lotnictwa Austro-Węgier:
- we Flik 60J latał as myśliwski Frank Linke-Crawford (27 zwycięstw, urodzony w Krakowie, syn oficera armii austriackiej Adalberta Linke i jego żony, angielki Lucy Crawford), m.in. na samolocie nr 115.32, na którym zestrzelił 7 samolotów przeciwnika i na którym zginął 31.07.1918 r.,
- od 12.6.1917 r. we Flik 32 (na froncie włoskim) na samolotach Aviatik D-I (38.17) latał Oblt. Marian Gaweł,
- Leon Mazurczak- służył w Flik 37, Flik 28 i Flik 4. Uzyskał 3 ofi­cjalnie potwierdzone zwycięstwa. Pierwsze w dniu 04.04.1918 r. lecąc jednomiejscowym samolotem myśliwskim Aviatik Berg D.I zestrzelił nad włoskim lotniskiem Trevignano jednego z dwóch atakujących go włoskich Nieuportów. Kolejne dwa zwycięstwa odniósł na dwumiejscowym samolocie rozpoznawczym Hansa-Brandenburg C-I,
- Ernest Piech w kwietniu 1918 r. otrzymał przydział do jednostki myśliwskiej Flik 74/J, na froncie włoskim latającej na samolotach Aviatik Berg D-I. W dniu 15.06.1918 r. wykonał już jeden lot bojowy, po starcie do dru­giego lotu samolot spadł na ziemię, prawdopodobnie na skutek awarii silnika i Piech zginął.

W maju 1919 r. wpłynęła oferta firmy WKF z Wiednia na dostawę myśliwców Aviatik Berg D-I typu Ba.284 i Ba.384. Nie wzbudziła jednak zainteresowania władz polskich.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Kadłub o przekroju prostokątnym nie był wykrzyżowany drutem, złącza podłużnie i rozporek wzmocniono wklejonymi klockami drewnianymi. Pokrycie kadłuba sklejkowe. Kabina odkryta.
Skrzydła dwudźwigarowe, kryte płótnem. Zastosowano bardzo oryginalny profil skrzydła, za tylnym dźwigarem bardzo cienki (odwrotna krzywizna na powierzchni górnej). Płat odkształcał się (”prostował”) przy dużych prędkościach, była to jakby ”zmienna geometria”. Temu profilowi samolot miał zawdzięczać wyjątkową stabilność w locie.
Usterzenie z rurek stalowych, statecznik poziomy o profilu ”nośnym”, wypukło- wklęsłym.

Uzbrojenie- 2 stałe karabiny maszynowe pilota Schwarzlose M.07/12 kal. 8 mm.

Silnik- rzędowy Austro-Daimler o mocy od 136 kW (185 KM) do 166 kW (225 KM).

Dane techniczne D-I, wersja z silnikiem 147 kW (wg [2]):
Rozpiętość- 8,0 m, długość- 6,95 m, wysokość- 2,48 m, powierzchnia nośna- 21,8 m2.
Masa własna- 610 kg, masa użyteczna- 242 kg, masa całkowita- 852 kg.
Prędkość max- 185 km/h, czas wznoszenia na 2000 m- 4' 36", pułap- 6100 m.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] Goworek T. ”Samoloty myśliwskie I wojny światowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1981.
[3] Butkiewicz J. ”Marian Gaweł”. Lotnictwo z szachownicą nr 10.
[4] ”Frank Linke-Crawford”. Lotnictwo nr 3/2003.
[5] Januszewski S. "Pionierzy. Polacy w siłach powietrznych Wielkiej Wojny 1914-1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2019.
blog comments powered by Disqus