Aviatik (Österreichische) B-II / B-III, 1915

Samolot rozpoznawczy, bombowy. Niemcy / Austro-Węgry.
Samolot Aviatik B-II nr 32.36 z (jak podają niektóre źródła) "lwowskimi" znakami rozpoznawczymi. (Źródło: archiwum).

Austro-węgierska wytwórnia Österreichische-Ungarische Flugzeugfabrik Aviatik była oddziałem niemieckiej firmy Automobil und Aviatik, ale utworzyła własną linię rozwoju samolotów, różną od niemieckiej. Zimą 1914/1915 opracowano i rozpoczęto w niej produkcję samolotu rozpoznawczego  Aviatik B-II (seria 32), który znacznie różnił się od niemieckiego oryginału (Aviatik B-II). Posiadał m.in. zmodyfikowane i powiększone lotki, rogowe wyważenie sterów oraz silniki Austro-Daimler o mocy 89 kW (120 KM). Samolot nie posiadał uzbrojenia strzeleckiego, mógł natomiast przenosić kilka (wg różnych źródeł- od 2 do 6) bomb o masie 10 kg. Wyprodukowano niewielką liczbę egzemplarzy. Od kwietnia 1915 r. były używane bojowo na froncie rosyjskim.

Wiosną 1915 r. powstała wersja Aviatik B-III (seria 33) napędzana silnikiem Austro-Daimler o mocy 118 kW (160 KM) z chodnicą cieczy umieszczonej nad cylindrami silnika. Otrzymała skrzydła o większej rozpiętości i innym obrysie ich końców. Pilot i obserwator siedzieli we wspólnej, dużej kabinie. Uzbrojenie defensywne składało się z jednego ruchomego karabinu maszynowego Schwarzlose kal. 7,92 mm. Samolot przenosił również kilka (wg niektórych źródeł- 3) bomb o masie 10 kg każda. Podobnie jak B-II, samolot posiadał duży zasięg i był używany na froncie rosyjskim do dalekodystansowych lotów rozpoznawczych. Jednak samolot zbyt wolno reagował na stery i był bardzo wrażliwy na turbulencje, dlatego otrzymał przydomek gondola lub bujany fotel. Samoloty B-III nie odniosły spektakularnych sukcesów w czasie służby, ale były bardzo użyteczne. Używane były głównie na froncie wschodnim. W 1916 r. zostały wycofane do szkolnictwa.

Aby wyeliminować wady samolotu B-III, została podjęta produkcja wersji B-III (seria 34). Była to praktycznie wersja B-II, ale napędzana silnikiem Austro-Daimler o mocy 118 kW (160 KM). Samolot był uzbrojony w jeden ruchomy karabin maszynowy Schwarzlose oraz przenosił 3 bomby o masie 10 lub 20 kg każda. Samoloty tej wersji były bardziej stabilne w locie, rozwijały większą prędkość i posiadały dwa razy większy pułap lotu niż oryginalny B-II. Zbudowano ok. 100 samolotów serii 34. Używane były na froncie również jako samoloty rozpoznawcze dalekiego zasięgu. Do końca 1916 r. zostały wycofane z jednostek bojowych i skierowane do szkolnictwa.

Dalszym rozwojem konstrukcji był uzbrojony samolot rozpoznawczy Aviatik Berg C-I.

W Polsce.

Na samolotach Aviatik B-II latali również Polacy, lotnicy w służbie Monarchii Austro-Węgierskiej:
- od grudnia 1915 r. do kwietnia 1916 r. we kompanii rozpoznawczej Flik 18 latał pilot Karol Kulik. Kompania była w tym czasie wyposażona w samoloty Aviatik B-II i Oeffag C-I i Hansa-Brandenburg B-I. W jednostce tej Karol Kulik wykonywał loty na rozpoznanie wojsk rosyjskich. Jest bardzo prawdopodobne, że wykonywał loty na wszystkich trzech typach samolotów.

Wg [1]- w Księdze Ku Czci Poległych Lotników na stronie 110 pokazany jest na zdjęciu samolot Aviatik B-II nr 32.36, który znajdował się na wyposażeniu polskiego lotnictwa. Wg Andrzeja Morgały jest to niezgodne z prawdą, ponieważ w Polsce nie było samolotów tego typu.

Konstrukcja.
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła o obrysie prostokątnym, drewniane, dwudźwigarowe, o cienkim profilu. Pokryte impregnowanym płótnem. Lotki znajdowały się na górnych płatach. Skrzydła dolne o mniejszej rozpiętości niż górne. Komora płatów dwuprzęsłowa, usztywniona stalowym drutem fortepianowym. Słupki międzyskrzydłowe o konstrukcji drewnianej.
Kadłub o przekroju prostokątnym. Konstrukcja drewniana, kratownicowa. Łoże sinika oraz golenie podwozia spawane z rur stalowych. Przód samolotu (część silnika) pokryty blachą, w okolicy kabin pokrycie ze sklejki, tylna część pokryta impregnowanym płótnem. W wersji B-II po obu stronach kadłuba samolotu znajdowały się chłodnice wody. Kabiny odkryte.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie:
- B-II (seria 32)- nie posiadał uzbrojenia strzeleckiego, zabierał kilka (od 2 do 6) bomb o masie 10 kg kazda,
- B-III (seria 33)- 1 ruchomy karabin maszynowy Schwarzlose kal. 7,92 mm obsługiwany przez obserwatora. Zabierał kilka (prawdopodobnie- 3) bomb o masie 10 kg każda,
- B-III (seria 34)- 1 ruchomy karabin maszynowy Schwarzlose kal. 7,92 mm obsługiwany przez obserwatora. Zabierał kilka (prawdopodobnie- 3) bomb o masie 10 lub 20 kg każda.

Silnik- rzędowy:
- B-II (seria 32)-  Austro-Daimler o mocy 89 kW (120 KM),
- B-III (seria 33), B-III (seria 34)- Austro-Daimler o mocy 118 kW (160 KM).

Dane techniczne Aviatik B-II seria 32, silnik Austro- Daimler o mocy 89 kW (wg [2]):
Rozpiętość- 14,0 m, długość- 8,0 m, wysokość- 3,2 m, powierzchnia nośna- 35,2 m².
Masa własna- 562 kg, masa startowa- 880 kg.
Prędkość max- 109 km/h, pułap- 2500 m, zasięg- 480 km, czas lotu- 4 h.

Galeria

  • Samolot rozpoznawczy Aviatik (Österreichische) B-II seria 32  służbie lotnictwa Austro-Węgier. (Źródło: archiwum).
  • Aviatik (Österreichische) B-III seria 33, rysunek w rzutach. (Źródło: archiwum).
  • Samolot rozpoznawczy Aviatik (Österreichische) B-III seria 34  lotnictwa Austro-Węgier. (Źródło: archiwum).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] Bączkowski W. ”Samoloty bombowe I wojny światowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1986.
[3] Butkiewicz J. ”Karol Kulik”. Lotnictwo z szachownicą nr 15.
[4] All-Aero.
[5] stephenesherman.com – "stephenesherman" on Instagram.
[6] Насловна.
blog comments powered by Disqus