Applebay "Zuni", 1976

Szybowiec wyczynowy klasy 15-metrowej. USA.
Szybowiec wyczynowy klasy 15-metrowej Applebay "Zuni-2". (Źródło: via "Wikimedia Commons").

Szybowiec Applebay ”Zuni” został zaprojektowany w 1975 r. Głównym konstruktorem był  George Appelbay. Jego powstanie miało na celu przełamanie dominacji na zawodach szybowców europejskich, szczególnie niemieckich. Konstrukcja szybowca została oparta na materiałach kompozytowych, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji przepływu laminarnego. Szybowiec otrzymał układ kadłuba, złożony z gondoli kabinowej i rurowej belki tylnej, opracowany przez konstruktorów niemieckich.

Pro­totyp ukończony został na przełomie lat 1976 / 1977 i oblatany w listopadzie 1976 r. Próby w locie wykazały doskonałe właściwości szybowca. Wzbudził on duże zainteresowanie amerykańskich szybowników. Zachęcili oni konstruktora do podjęcia produkcji seryjnej, która została uruchomiona w firmie Aero Tek . Okazało się, że szybowiec jest co najmniej równy europejskim konkurentom. Niestety sukcesy odniesione przez szybowiec zostały przyćmione przez śmiertelny wypadek, który wydarzył się w maju 1977 r. z powodu uszkodzenia struktury szybowca. W 1978 r. firma Aero Tek została zmuszona do zaprzestania działalności. George Appelbay utworzył nową firmę Applebay Sailplanes Inc., w której nadal rozwijał konstrukcję szybowca ”Zuni”.

W 1980 r. do produkcji została skierowana nowa wersja ”Zuni-2”, która miała lepsze osiągi oraz otrzymała ulepszony układ sterowania i lżejszą konstrukcję opartą na włóknach aramidowych (Kevlar) i węglowych. Dźwigary skrzydła z kevlaru, zbudowane przy współpracy z firmą DuPont, były o ponad 70 kg lżejsze od wykonanych z włókna szklanego.

Szybowiec ”Zuni-2” nie wzbudził jednak zbyt dużego zainteresowania. Dodatkowo niekorzystny kurs dolara w stosunku do walut europejskich na początku lat 1980-tych powodował, że europejskie szybowce były importowane po niższych cenach niż ich amerykańskie odpowiedniki. Produkcja szybowca ”Zuni-2” została zakończona w 1983 r. Łącznie zbudowano 20 szybowców w obu wersjach.

Szybowce ”Zuni” odnosiły początkowo sukcesy w zawodach krajowych oraz międzynarodowych. Niestety po katastrofie w 1977 r. szybownicy amerykańscy zrezygnowali ze startów na nich w zawodach międzynarodowych. W listopadzie 1983 r. jeden szybowiec  ”Zuni-2” został przekazany do zbiorów National Air and Space Museum.

W Polsce.

Trzy szybowce Applebay ”Zuni 2” zostały wydzierżawione przez polskich szybowników. Starowali na nich polscy zawodnicy podczas  XVIII Szybowcowych Mistrzostw Świata, które zostały rozegrane w 1983 r. w Hobbs (USA). Startując w klasie 15-metrowej zajęli oni następujące miejsca: Janusz Centka- 19, Henryk Poźniak- 32 oraz Stanisław Kluk- 36.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy górnopłat o konstrukcji kompozytowej.
Płat dwuczęściowy o podwójnym obrysie trapezowym. Konstrukcja skrzydeł laminatowa, z dźwigarem rowingowym i usztywnieniem piankowym. Szybowiec wyposażony jest w klapy na całej roz­piętości i lotki wyważone masowo. Klapy i lotki są sterowane niezależnie albo zgodnie. Balast wodny w integralnych zbiornikach umieszczonych wewnątrz krawędzi natarcia skrzydeł o masie 220 kg.
Kadłub o konstrukcji laminatowej. Zwęża się za częścią kabinową, która jest stosunkowo obszerna. Kabina zakryta.
Usterzenie w układzie T. Na górze statecznika pionowego umieszczone jest poziome usterzenie płytowe o lek­kim skosie i przedniej krawędzi wysuniętej przed krawędź statecznika piono­wego.
Podwozie jednotorowe z kółkiem tylnym, chowane w locie.

Dane techniczne ”Zuni” (wg [2]):
Rozpiętość- 15,0 m, długość- 6, 67 m, powierzchnia nośna- 10,1 m2 .
Masa własna- 250 kg, masa balastu wodnego- 212 kg, masa  całkowita  z balastem wodnym- 544 kg.
Prędkość max- 288 km/h, prędkość minimalna- 67 km/h, opadanie minimalne- 0,55 m/s.

Dane techniczne ”Zuni 2” (wg [1]):
Rozpiętość- 15,0 m, długość- 6,72 m, wysokość- 1,3 m, powierzchnia nośna- 10,1 m2 .
Masa własna- 224 kg, masa całkowita- 288,9 kg, masa  całkowita  z balastem wodnym- 544 kg.
Prędkość max- 250 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, doskonałość- 48 przy prędkości 90 km/h, opadanie minimalne- 0,46 m/s przy prędkości 78 km/h.

Galeria

  • Applebay ”Zuni”, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 2/1979).

Źródło:

[1] "strona SG".
[2] (T. K.) "Szybowiec wyczynowy Zuni". Skrzydlata Polska nr 2/1979.

blog comments powered by Disqus