Prace nad pierwszym samolotem przeznaczonym do prac agrolotniczych rozpoczęły sie w Czechosłowacji w 1961 r. we współpracy dwóch firm lotniczych: Let Kunovice i Moravan (producent samolotów Zlin). Był to samolot rolniczy o udźwigu 500 kg, przeznaczony do opylania roślin, przede wszystkim za pomocą rozrzutnika odśrodkowego. Prototyp, konstrukcji inż. Smrczka, oznaczony jako XZ-37 został oblatany 29.06.1963 r. (wg [4]- 29.03.1963 r.).

Samolot zbudowany został w układzie dolnopłata, konstrukcji metalowej, pokrytej duraluminium i płótnem w tylnej części kadłuba, ze stałym podwoziem. Miejsce pilota z przodu za silnikiem gwiazdowym, za pilotem umieszczono zbiornik na chemikalia. Takie rozmieszczenie oferuje pilotowi bardzo dobrą widoczność, ale stanowi potencjalne niebezpieczeństwo w przypadku nagłego, awaryjnego lądowania. Za pilotem możliwe jest również umieszczenie mechanika twarzą do ogona samolotu, w konfiguracji do przebazowania.

Zbudowano cztery egzemplarze serii prototypowej z silnikiem radzieckim Iwczenko AI-14 i dwa egzemplarze dla prób wytrzymałościowych i dynamicznych. Od 1965 r. samolot produkowany był pod oznaczeniem Zlin Z-37 "Čmelák", znany również jako LET Z-37 "Čmelák". Do napędu samolotu zastosowano silnik Avia M-462, będący zmodyfikowaną licencyjną wersję silnika AI-14. Od 1971 r. produkowana była wersja Z-37A ze wzmocnioną konstrukcją kadłuba. Ta wersja produkowana była do 1975 r. a także w latach 1983- 1984. Wyprodukowano 677 samolotów, wliczając w to 27 egz. dwumiejscowych do szkolenia, treningu pilotów oznaczonych jako Z-37A-2. Powstał również wariant dyspozycyjno- dostawczy.

6.09.1981 r. oblatano prototyp XZ-37T wyposażony w silnik turbośmigłowy Walter M-601B. W 1982 r. trwały próby, m.in. powiększono uste­rzenie i zastosowano rozpraszacze wirów na końcówkach skrzydeł oraz przedłużono kadłub. Dwa kolejne prototypy ostatecznej wersji turbośmigłowej Z-37T "Agro Turbo", napędzane przez mocniejsze silniki Walter M-601Z (wg [4]- M-601D), zostały oblatane 12.07. i 29.12.1983 r. Produkcja samolotu trwała w latach 1985- 1994. Zbudowano 51 egz., w tym kilka egzemplarzy dwumiejscowych Z-37T-2. Poza silnikiem wersja turbo różniła się powiększoną rozpiętością skrzydeł- do 13,63 m, większą powierzchnia nośną skrzydeł, a także wyposażeniem w winglety na końcach skrzydeł.

Wersja rozwojowa tego samolotu otrzymała później oznaczenie Z-137Т.

Łącznie wyprodukowano ok. 713 egz. wszystkich  wersji.

Głównym użytkownikiem Z-37 była ówczesna Czechosłowacja, później używane były w Czechach i Słowacji. Wiele samolotów zostało również wyeksportowanych, m.in. do NRD, Bułgarii, Jugosławii, Węgier, oraz Finlandii, Indii, Iraku, Nowej Zelandii, Sudanu, USA, Wielkiej Brytanii. Samolot używany głównie w pracach agrolotniczych, wykorzystywany był również jako przeciwpożarowy i holownik szybowców.

W Polsce.

W 1974 r. zakupiony został jeden samolot Zlin Z-37 ”Čmelák”, w celu przeprowadzenia badań i testów.

Konstrukcja.
Jednomiejscowy  wolnonośny dolnopłat konstrukcji metalowej.
Płat trój­dzielny składa się z prostokątnej części środkowej połączonej z kadłubem i dwóch odejmowanych części skrajnych o obrysie trapezowym i wyraź­nym wzniosie. Profil NACA 33015 u nasady i NACA 44012A na końcu, wznios części zewnętrznych 6°58', kąt zaklinowania 3° u nasady, skręcenie 3°. Konstrukcja półskorupowa, jednodźwigarowa z dźwigarkiem pomocni­czym. Pokrycia kesonu z blach żłobkowa­nych, części spływowe kryte tkaniną. W kesonach noskowych zewnętrznych części skrzydeł mieszczą się zbiorniki paliwowe. Środkowa część skrzydła tworzy integral­ną całość z kadłubem. Podwozie główne mocowane do środkowej części płata. Klapy dwuszczelinowe, składają się z czterech segmentów (dwa na środkowej części płata i pa jednym na częściach zewnętrznych). Konstrukcja klap: szkielet metalowy, po­krycie z tkaniny. Lotki o konstrukcji ana­logicznej do konstrukcji klap wyposażone w ustawiane na ziemi klapki wyważające. W rejonie lotek na noskach skrzydeł znaj­dują się stałe sloty o konstrukcji metalo­wej. W wersji Z-37T- końcówki skrzydeł z rozpraszaczami wirów brzegowych.
Kadłub o przekroju prostokątnym. Konstruk­cja kratownicowa spawana z rur stalo­wych. Pokrycie z tkaniny rozpiętej na szkielecie duralowym w tylnej części kad­łuba, część przednia zaopatrzona w łatwo odejmowalne sztywne pokrywy. Kabina pi­lota usytuowana nad krawędzią natarcia skrzydła, wysunięta dość wysoko ku górze, co zapewnia doskonałą widoczność. Wnętrze kabiny ogrze­wane i przewietrzane powietrzem filtrowa­nym. Zbior­nik chemikaliów usytuowany za kabiną pilota w środku ciężkości samolotu. Za zbiornikiem znajduje się miejsce do prze­wozu ew. drugiego członka załogi, może ono być wykorzystywane jako bagażnik.
Usterzenie w układzie kla­sycznym, obrysy usterzeń .trapezowe. Sta­teczniki metalowe dwudźwigarowe, pokryte blachą żłobkowaną. Kon­strukcja sterów: szkielet metalowy, pokrycie z tkaniny.
Podwozie klasyczne stałe.

Silnik:
- XZ-37- gwiazdowy Avia M462 o mocy 226 kW (310 KM), wg innych źródeł- Iwczenko AI-14 o mocy 194 kW (260 KM),
- Z-37- gwiazdowy Avia M462RF o mocy 232 kW (316 KM) i startowej 282 KM (380 KM),
- XZ-37T- turbośmigłowy Walter M-601B,
- Z-37T "Agro Turbo"- turbośmigłowy Walter M-601Z o mocy 360 kW (490 KM),
- Z-137T- turbośmigłowy Walter M-601Z o mocy 382 kW (520 KM).

Wyposażenie: zestaw przyrządów pilotażowo- nawigacyjnych i kontroli pracy silnika, wskaźnik obciążenia zbior­nika, system sygnalizacji awarii.
Instalacje: elektryczna, pneumatyczna.

Wyposażenie rolnicze- aparatura rolnicza składa się że zbiornika chemikaliów o masie 500- 600 kg oraz trzech rodzajów wymiennych urządzeń do oprys­kiwania, opylania i rozsypywania nawozów sztu­cznych. Napęd pomp, względnie wirującego rozrzutnika do nawozów- bezpośrednio od silnika głównego przy pomocy specjalnej przekładni. Dzięki temu uniknięto stosowania zewnętrznych wiatraków, stawiających duży opór aerodynami­czny.

Dane techniczne XZ-37 (wg [2]):
Rozpiętość- 12,22 m, długość- 8,55 m, wysokość- 2,89 m, powierzchnia nośna- 23,8 m².
Masa własna- 918 kg, masa całkowita- 1665- 1765 kg.
Prędkość przelotowa- 180 km/h, prędkość robocza- 110- 120 km/h,  prędkość minimalna- 75 km/h, wznoszenie- 4 m/s, pułap praktyczny- 4000 m.

Dane techniczne Z-37T "Agro Turbo" (wg [4]):
Rozpiętość- 12,95 m, długość- 10,46 m, wysokość- 3,51 m, powierzchnia nośna- 27,62 m².
Masa własna- 1200 kg, masa chemikaliów- 800- 900 kg, masa startowa- 2260- 2400 kg, masa startowa max- 2525 kg.
Prędkość dopuszczalna- 285 km/h, prędkość max- 240 km/h, prędkość przelotowa- 190 km/h, prędkość robocza- 145- 165 km/h,  prędkość minimalna bez klap- 86 km/h, prędkość minimalna z klapami- 74 km/h, wznoszenie- 4,7 m/s, zasięg max- 360 km.