Weber- Sochacki samolot, 1910

Samolot zaprojektowany został wiosną 1910 r. przez asystenta Politechniki Lwowskiej inż. Andrzeja J. Webera przy współpracy prof. inż. Zygmunta Sochackiego. Wzorowany był na samolocie Farman III. W czerwcu 1910 r. zostało utworzone Akcyjne Towarzystwo Budowy Aeroplanów, w celu zdobycia środków finansowych na budowę samolotu. Zyskało kilku sponsorów.
Samolot Webera został zbudowany głównie przy pomocy słuchaczy Wydziału Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej i członków Sekcji Budowy Aparatów ZASPL: Bałabana, Machowieża (wg [3]- Machowicza), Kordyna, Tomasina, Witolda Rumbowicza i Leonarda Webera. Roboty ślusarskie i kowalskie wykonała firma Wygnaniec i S-ka, materiału na pokrycie płatów dostarczyła firma Riedla (Edmund Riedl był również radnym miasta Lwowa).
W październiku 1910 r. płatowiec ten wstanie niewykończonym (częściowy brak pokrycia skrzydeł) wystawiony był na I Wystawie Awiatycznej we Lwowie, do rzędu organizatorów której należał również Jan Weber. Jego samolot stanowił jej najciekawszy eksponat.
4.10.1910 r. odbyła się pierwsza próba samolotu, podczas której silnik pracował przez dwie godziny. 8.10.1910 r. (wg [4]- 7 października) na Błoniach Janowskich kołujący po ziemi i pozbawiony płatów samolot pilotowany przez Webera skapotował i uszkodzeniu uległa konstrukcja kadłuba (po szybkim przebiegnięciu ok. 150 m tylny ster wysokości uniósł się do góry i samolot skapotował). Pilot został lekko kontuzjowany. Weber zamierzał uczestniczyć w Tygodniu Lotniczym, który w dniach od 9 do 15 października, z inicjatywy Komitetu i Wystawy Awiatycznej, Galicyjskiego Towarzystwa Lotniczego "Awiata" i jego Spółki Udziałowej odbywał się we Lwowie. Kraksa z 8 października pokrzyżowała te plany.
Kolejne próby wzlotów samolotu określanego mianem Weber-Sochacki podjęto w listopadzie. Po wykonaniu kilku skoków samolot oderwał się od ziemi i zaraz wpadł na drzewo, łamiąc skrzydła i śmigło. Wyremontowano go i rozpoczęto jego przebudowę. Zimą 1910/1911 r. samolot uległ zniszczeniu, gdy pod ciężarem śniegu załamał się dach hangaru na Błoniach Janowskich.
Był to pierwszy polski samolot, dla którego w kraju wykonano niezbędne obliczenia konstrukcyjne.
Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Płaty prostokątne (górny z cofniętymi do tyłu końcówkami), dwudźwigarowe, kryte płótnem, wsparte miedzy sobą słupkami i wykrzyżowane drutami. Lotki zawieszone na drutach przed płatem górnym.
Kadłub o postaci drewnianej kratownicy przestrzennej (z prętów jesionu i nielicznych rur stalowych), o przekroju prostokątnym, wykrzyżowanej linkami stalowymi. Miejsce załogi odkryte. Sterownicę wykonano w formie drążka sterowego i orczyka.
Usterzenie o eliptycznych zakończeniach, składające się ze steru (o nieruchomych końcówkach), umieszczonego z przodu samolotu i statecznika- na końcu kadłuba. Usterzenie pionowe pojedyncze.
Podwozie główne wyposażono w płozy przeciwkapotażowe i dwa koła szprychowe, amortyzowane sznurem gumowym.
Silnik- chłodzony wodą, czterocylindrowy, rzędowy, Körting, o mocy 37 kW (50 KM), wg [4]-o mocy 29 kW (40 KM). Śmigło pchające o średnicy 260 cm wykonano w wytwórni Hoffmanna w Wiedniu. Po obu stronach miejsca pilota, między płatami, zabudowano chłodnice wodnorurkowe.
Dane techniczne (wg [2]):
Rozpiętość- 12,0 m, długość- 11,5 m, powierzchnia nośna- 40,0 m2. Masa własna- 310 kg, masa użyteczna- 190 kg, masa całkowita- 500 kg.
Galeria
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.