WWS-2 "Żaba", 1937

Szybowiec szkolny. Polska.
Szybowiec szkolny WWS-2 ”Żaba”. (Źródło: via Piotr Piechowski).

Szybowiec szkolny WWS-2 "Żaba" został skonstruowany przez inż. Wacława Czerwińskiego w 1937 r. i zbudowany w Wojskowych Warsztatach Szybowcowych w Krakowie. Powstał w odpowiedzi na zapotrzebowania przez Wojskowy Obóz Szybow­cowy w Ustjanowej na szybowce szkolne. Było to dalsze rozwinięcie szybowca CWJ-bis "Skaut". "Żabę" wyróżniały cieńsze końcówki skrzydeł, siodełko pilota specjalnie wygięte w celu chronienia kręgosłupa przy twardych lądowaniach (kształt dobrano doświad­czalnie na podstawie odcisków gipsowych pilotów) oraz dobra amortyzacja, opracowana w wyniku badań tego problemu. Był to pierwszy polski szybowiec wyposażony w amortyzator olejowo- sprężynowy. Zasadniczym materiałem użytym do budowy szybowca było drewno świerkowe.

Prototyp został oblatany wiosną 1937 r. W czerwcu 1937 r. szybowiec przeszedł próby w Instytucie Technicznym Lotnictwa w Warszawie. W tym samym roku rozpoczęto produkcję seryjną w WWS i ich dostawy dla WOS w Ustjanowej.

Na podstawie doświadczeń z użytkowania pierwszej serii szybowców wprowadzono drobne poprawki do konstrukcji. Ulepszony szybowiec otrzymał oznaczenie "Żaba II". Od początku 1938 r. "Żaby II" były produkowane na licencji w Lwowskich Warsztatach Lotniczych. Szybowce te otrzymały szkoły szybowcowe w Pińczowie, Tęgoborzu i Sokolej Górze.

W 1938 r. opracowano wersję "Żaba II bis". W 1938 r. w Instytucie Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa we Lwowie wyposażono "Żabę" w radio i przeprowadzono próby szkolenia z użyciem radia. W WWS wyprodukowano ponad 80 (wg [6]- ponad 90) "Żab", a w LWL ponad 70 "Żab II", ponad ok. 150 egz. (wg [6]- ponad 160 egz.).

Szybowce "Żaba" były używane przez Państwową Szkołą Szybowcową w Ustjanowej i cywilne szkoły szybowcowe w Pińczowie, Tęgoborzy i Sokolej Górze. Prawie wszystkie uległy zniszczeniu we wrześniu 1939 r. Dwa egz. przejęło z aeroklubu lwowskiego lotnictwo radzieckie. "Żaba" używana podczas wojny przez Niemców nazywana była "Frosh".

W 1942 r. Wacław Czerwiński z pamięci odtworzył w Kanadzie dokumentację szybowca WWS-2 "Żaba". Zbudowano dwa egzemplarze pod oznaczeniem CWA "Wren".

Wg [1] i [4]- 1 egz. seryjnej "Żaby" został przechowany przez cały okres okupacji w Krośnie. Wg [3]- w 1944 r. w Krośnie zachowały się 2 szybowce tego typu (i dwie Kocjan "Wrona") ukryte przez Polaków we wrześniu 1939 r. Zdemontowane były przechowane w szopie na terenie nieczynnych szybów naftowych McAllan.

Pierwsze loty wykonano na nich na szybowisku Białobrzegi na przełomie września i października 1944 r. Wobec bliskości frontu zdemontowano je ponownie i wywieziono do Rzeszowa, gdzie w garażach poczty przeleżały do wiosny 1945. Wiosną 1945 szybowce powróciły do Krosna, gdzie pozostawiono jeden, a drugi przekazano do Instytutu Szybownictwa. Po remoncie i dopuszczeniu do lotu wykorzystano go do lotów technicznych dla porównania z własnościami nowego szybowca IS-3 ABC budowanego w Bielsku. Był eksploatowany w okresie od marca 1947 r. do stycznia 1950 r. W lipcu 1964 r. został przekazany do zbiorów Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy kratowy, zastrzałowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat prostokątny o profilu płasko- wypukłym G-365 gru­bości 11,7%, o cięciwie 1,5 m, dwudzielny, dwudźwigarowy z wykrzyżowaniem między dźwigarami. Końce piata zwężone i ścienione. Zebra nawlekane na dźwigary. Nosek do pierw­szego dźwigara kryty sklejką, reszta płótnem. Płat podparty dwiema parami drewnianych zastrzałów. Płat wyposażony w lotki.
Kadłub w postaci skrzynki i kratownicy. Listwy kratownicy frezowane o kształcie ceownika. Skrzynka dwudzielna w celu ułatwienia jej wymiany w razie uszkodzenia. Do skrzynki zamocowane siodełko, sterownica, zaczep startowy i płoza przednia. Pod orczykiem podłoga zabezpieczająca przed spadaniem nóg (które czasem było przyczyną zwichnięcia nogi podczas lądowania). Kratownica w płaszczyźnie poziomej usztywniona drutami mocowanymi do skrzydeł.
Statecznik poziomy niedzielony, podparty zastrzałami z rurek stalowych. Stateczniki kryte sklejką, stery płótnem.
Podwozie płozowe. Jesionowa płoza przednia z amortyzatorem olejowo- sprężynowym. Płoza ogonowa stalowa.

Dane techniczne WWS-2 (wg [4]):
Rozpiętość- 9,33 m, długość- 5,45 m, wysokość- 1,65 m, powierzchnia nośna- 13,8 m2.
Masa własna- 85 kg, masa użyteczna- 79 kg, masa całkowita- 164 kg.
Prędkość minimalna- 43 km/h, doskonałość przy prędkości optymalnej 54 km/h- 11, opadanie minimalne przy prędkości ekonomicznej 45 km/h- 1,23 m/s.

Galeria

  • Szybowiec szkolny WWS-2 ”Żaba 2”. (Źródło: archiwum).
  • WWS-2 ”Żaba 2”, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Morgała A. ”Szybowce z biało-czerwoną”. Lotnictwo z szachownicą nr 18.
[3] Morgała A. ”Nie tylko z szachownicą. Pierwsze szybowce w Polsce po roku 1945”. Lotnictwo z szachownicą nr 25.
[4] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[5] ”Salamandra i jej zagraniczni krewni”. Polska Technika Lotnicza. Materiały Historyczne nr 39 (2/2008).
[6] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.
blog comments powered by Disqus