Szybowiec treningowy WWS-1 ”Salamandra” został zaprojektowany przez inż. Wacława Czerwińskiego w 1936 r. i zbudowany w Wojskowych Warsztatach Szybowcowych w Krakowie z przeznaczeniem dla Obozu Szybowcowego w Ustjanowej, jako treningowy szybowiec przejściowy. Była to pierwsza konstrukcja W. Czerwińskiego zaprojektowana w tych warsztatach, po jego przejściu z Warsztatów Szybowcowych ZASPL we Lwowie. Prototyp został oblatany w lecie 1936 r. i po przejściu prób wszedł do produkcji seryjnej. Produkcie seryjną szybowca ”Salamandra” prowadziły WWS Kraków (ok. 80 egz.), a od 1937 r. Lwowskie Warsztaty Lotnicze (40 egz.) i Śląskie Warsztaty Szybowcowe (wg [4]- ok. 20 egz., wg [5]- 65 egz.). Łącznie do 1939 r. zbudowano ok. 150 egz. (wg [4, natomiast wg [5]- ok. 180 egz.).

”Salamandra” była dobrym szybowcem przejściowym, umożliwiającym nawet wykonywanie lotów żaglowych w słabej termice. Szybowce ”Salamandra” użytkowała również Szkoła Szybowcowa w Bezmiechowej oraz szkoły w Pińczowie, Tęgoborzy i Sokolej Górze. W 1938 r. ”Salamandry” weszły do użytku również w innych szkołach szybowcowych i stały się podstawowym szybowcem przejściowym polskiego szybownictwa. Na szybowcu Salamandra w 1937 r. (wg [4]- 22.08.1938 r.) pilot Burak wykonał na lotnisku Brasław koło Wilna ponad lot żaglowy trwający 11 h 15 min.

”Salamandry” były produkowane z licencji w Jugosławii (kilka egz.). Eksportowano je do Estonii (1 egz.). W końcu 1937 r. katowicki okręg LOPP ofiarował skautom węgierskim jedną ”Salamandrę”. Jedna została zakupiona przez Finów w sierpniu 1939 r. Używano ją do roku 1962, po czym trafiła do muzeum lotnictwa w Vantaa.

W 1937 r. jedna ”Salamandra” została wyeksportowana do Francji. Albert Mangeot dobudował nowy kadłub z usterzeniem pionowym do skrzydeł ”Salamandry” uszkodzonej przy lądowaniu. Dokumentację ulepszył Jakub Jarlaud w warsztatach Sport Aerienne. W 1945 r. został oblatany prototyp tego szybowca oznaczonego SA.103 ”Emouchet”, następnie wyprodukowano 150 egz. W 1950 r. powstała wersja SA.104 ”Emouchet” (100 egz). W 1959 r. jeden egzemplarz ”Emouchet” został wyposażony w dwa silniki pulsacyjne Escopette. Był to pierwszy w świecie odrzutowy motoszybowiec. W 1948 r. oblatano dwumiejscową wersję ”Eider” z miejscami w tandem, nie produkowana seryjnie.

We wrześniu 1939 r. większość ”Salamander” uległa zniszczeniu, tylko nieliczne zostały przejęte przez Niemców i przekazane dla lotnictwa Chorwacji (wg [5]- 20 egz.). Prawdopodobnie kilka egz. zdobytych w Polsce Niemcy wykorzystali do prób. Po zajęciu Lwowa w 1939 r. przez wojska sowieckie, w Lwowskich Warsztatach Szybowcowych, przemianowanych na Płaniernyj Zawód nr 5 Ossoawichima, zostało zbudowanych 10 Salamander, które wraz z czterema Salamandrami pozostawionymi w hangarze Aeroklubu Lwowskiego przejęło lotnictwo sowieckie i użytkowało je w 1940 r. na swych szybowiskach. W 1943 r. inż. Witold Kasprzyk uruchomił seryjną produkcję ”Salamander” w Rumunii w warsztatach szkoły szybowcowej w Sinpetru (wg [5]- zbudowano 20-40 egz.). W 1943 r. pilot rumuński G. Braescu wykonał na ”Salamandrze” lot trwający 23 h. Były używane jeszcze wiele lat po wojnie.

Jeden egz. ”Salamandry” został przechowany przez Polaków przez całą okupację w Goleszowie. Po naprawie w warsztatach Instytutu Szybownictwa w Bielsku, szybowiec był używany od grudnia 1945 r. do sierpnia 1948 r. Służył on również jako egzemplarz wzorcowy do podjętej przez IS produkcji powojennej wersji tego szybowca IS-A ”Salamandra”. Pomiary inwentaryzacyjne elementów wykonał inż. Józef Niespał w Warsztatach IS w Białej. Po skasowaniu szybowiec został przekazany do magazynów Muzeum Komunikacji w Pilawie, skąd przez Wrocław trafił w grudniu 1963 r. do zbiorów Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie.

W 1948 r. Wacław Czerwiński zrekonstruował ”Salamandrę” w Kanadzie pod nazwą DH ”Sparrow”, następnie zbudował jej dalsze rozwinięcie ”Robin”. Na ”Salamandrze” było wzorowanych kilka szybowców, np. jugosłowiańskie Soštarić / UTVA "Čavka" i Soštarić "Roda", węgierski K-02 "Szellő" oraz fińske Sisilisko i PIK-5.

W 2003 r. Gliwicki Klub Miłośników Zabytkowych Szybowców w Polsce (VGC Poland) rozpoczął własnymi siłami budowę w Gliwicach repliki szybowca WWS-1 ”Salamandra”. Do budowy wykorzystano części przekazane przez Muzeum Lotnictwa Polskiego. Praca wymagała wielu wyrzeczeń, poświęcenia ogromnej ilości godzin roboczych, zakupu materiałów, kleju, belek drewnianych, linek stalowych, płótna, elementów metalowych zaczepu. Budowa szybowca została ukończona w 2017 r. Pierwszy lot wykonał 18.09.2017 r. na lotnisku Aeroklubu Gliwickiego za wyciągarką WS-02-JK.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji drewnianej.
Płat o obrysie prostokątno-trapezowym, dzielony, jednodźwigarowy ze skośnym dźwigarkiem pomocniczym, podparty zastrzałami z rury stalowej. Keson sklejkowy do dźwigarów. Część zadźwigarowa kryta płótnem. Lotką bezszczelinowa.
Kadłub ze sklejki i dwubelkową częścią tylną wykrzyżowaną drutami i usztywnioną linkami mocowanymi do płata. Kabina odkryta.
Statecznik poziomy podparty zastrzałami z rurki stalowej. Stateczniki kryte sklejką, stery płótnem.
Podwozie płozowe.

Dane techniczne WWS-1 (wg [4]):
Rozpiętość- 12,5 m, długość- 6,45 m, wysokość- 2,3 m, powierzchnia nośna- 16,9 m².
Masa własna- 110 kg, masa użyteczna- 80 kg, masa całkowita- 190 kg.
Prędkość dopuszczalna nurkowania- 150 km/h, prędkość minimalna- 38,5 km/h, doskonałość przy prędkości optymalnej 56 km/h- 15,2 (wg [5]- 16,5), opadanie minimalne przy prędkości ekonomicznej 48 km/h- 0,81 (wg [5]- 0,83) m/s.