W 1917 r. w wytwórni lotniczej Gio Ansaldo inż. Giuseppe Brezzi zaprojektował samolot myśliwski Ansaldo A-1 ”Balilla”. Prototyp oblatano w lipcu 1917 r. Był to mały, zwrotny dwupłat z kadłubem charakterystycznym dla poprzednich konstrukcji SVA, mającym w tylnej części przekrój trójkątny wierzchołkiem zwróconym do spodu. Prototyp, jakkolwiek bardzo szybki i łatwy w pilotażu, wykazał usterki. Poddany przeróbkom, w nowej wersji Ansaldo A-1 bis został dopuszczony do produkcji w 1918 r. Nie zdobył również uznania u pilotów. Pojedyncze egzemplarze przekazano do kilku eskadr, większość trafiła do szkół lotniczych. Jedyne zwycięstwo powietrzne odniósł Leopoldo Eleuteri, który 8.10.1918 r. zestrzelił austriacki samolot obserwacyjny. W końcowej fazie wojny samoloty w większości przesunięto do obrony baz sterowców w głębi kraju.

Wkrótce po wojnie wycofano go z eskadr bojowych do szkół i magazynów. Liczba wyprodukowanych samolotów szacowana jest na niewiele ponad 200 egz. Pod koniec 1919 r. było we Włoszech 186 egz. z tego tylko 47 znajdowało się w szkołach, 33 w rezerwie, a 106 w składach przeznaczone na sprzedaż. W 1922 r. 30 egz.. zakupił Związek Radziecki, gdzie służyły jeszcze po 1926 r. Kilka samolotów znalazło się w Argentynie, Łotwie, dwa w Hiszpanii, jeden w Urugwaju, jeden był używany w USA jako wyścigowy.

W Polsce.

Działająca we Włoszech Polska Misja Wojskowa w okresie od sierpnia 1919 r. do sierpnia 1920 r. dokonała zakupu 35 samolotów Ansaldo A-1 ”Balilla”. Zanim dotarły pierwsze zakupione samoloty, w grudniu 1919 r. przybył do Polski egzemplarz pokazowy nazywany ”Prim”, zmontowany w CSL wziął udział w lutym 1920 r. międzynarodowym mityngu akrobatów lotniczych, współzawodnicząc z samolotami RAF SE-5a i Fokker D-VII. Pierwsza partia 15 egz. dotarła do Warszawy w styczniu 1920 r. i w maju zostały dostarczone do 7 EM na lotnisko frontowe w Białej Cerkwi. Obok samolotów Oeffag D-III wzięły udział w końcowej fazie ofensywy Kijowskiej. Latali na nich obok Polaków piloci amerykańscy z ochotniczego naboru we Francji. Były wykorzystywane przede wszystkim do działań przeciwkawaleryjskich. Przeprowadzono też udany atak na statek transportowy na Dnieprze. Dokonywano na nich także lotów rozpoznawczych i łącznikowych. Używane były na froncie do rozejmu w październiku 1920 r. Ostatnia partia 10 myśliwców dotarła do Krakowa w sierpniu 1921 r. Po wojnie stanowiły one nadal wyposażenie 7 EM wchodzącej w skład 1 PL. Ponadto wykorzystywane były do szkolenia i treningu w sekcjach treningowych 1, 2 i 3 PL, sekcji ćwiczeń CZL i WSP Grudziądz. Ostatnie skasowano wiosną 1926 r.

W październiku 1919 r. zakupiono licencję na produkcję samolotów Ansaldo A-1 ”Balilla” w kraju (razem z samolotem Ansaldo A-300) wraz z egzemplarzem wzorcowym. Spośród kilku ofert krajowych i zagranicznych, wybrano Zakłady Mechaniczne E. Plagę i T. Laśkiewicz w Lublinie zamawiając w lutym 1920 r. 100 egz. z dostawą od sierpnia 1920 r. do września 1921 r. Samolot wzorcowy zamierzano dostarczyć lotem. Start z Turynu nastąpił 23.08.1920 r., jednak drodze samolot został uszkodzony i do Polski dotarł drogą morską. W tym czasie wobec ofensywy bolszewickiej przygotowania do produkcji zostały przerwane, a wytwórnię ewakuowano z Lublina za Wisłę. W październiku 1920 r. ponownie podjęto produkcję. Pierwszy egzemplarz został oblatany 21.07.1921 r. Lot zakończył się rozbiciem samolotu i śmiercią pilota (Adam Haber-Włyński). Produkcję zatrzymano. Dla ratowania dobrego imienia firmy wytwórnia Ansaldo wysłała do Polski we wrześniu 1921 r. pilota fabrycznego Luigi Mainardi, który wykonał na A-1 lot Turyn- Warszawa. Przebywając w Polsce dawał pokazy sprawności i możliwości samolotu. Pierwsze seryjne A-1 wysłano do CSL z Lublina w listopadzie 1921 r.

Wiosną 1922 r. znów nastąpiła seria wypadków na samolotach produkowanych w Lublinie. W maju 1922 w MSWojsk. powołano komisję do zbadania przyczyn wypadków. Okazało się, że z Włoch dostarczono silniki nie te, które zamówiono, a starsze, po remoncie. W październiku 1922 r. ograniczono liczbę zamówionych A-1 do 80 sztuk. Na początku 1923 r. produkcja była nadal wstrzymana. W 1923 r. nastąpiła kolejna seria wypadków. Rozpoczęto kolejne działania kontrolne. Pod koniec maja przeprowadzono próbę statyczną na dwóch płatowcach seryjnych wziętych z produkcji, która dała wynik pozytywny. Współczynnik wytrzymałości wyniósł 13,5, wobec wymaganego 8. W czerwcu 1923 r. przeprowadzono kontrolę skrzydeł i kadłubów, która wykazała wady w ich budowie. W międzyczasie uruchomiono ponownie produkcję płatowców, a pierwsze samoloty odebrano pod koniec września 1923 r. W kwietniu i maju 1924 r. prasa rozpoczęła zjadliwą kampanię, powodując powołanie kolejnej komisji. Znów stwierdzono usterki w płatowcach, wady spawania, niepewne silniki itd. Krajowe ”Balille” były uważane przez pilotów za niebezpieczne.

We wrześniu 1924 r. podjęto decyzję o zaprzestaniu produkcji. Do tego czasu zbudowano 62 płatowce. Wytwórnię zobowiązano do dostarczenie jeszcze 23 szt., ale zmontowano tylko 8. Razem zbudowano w ZM PI&L 70 samolotów Ansaldo A-1 ”Balilla”. Znajdowały się w wyposażeniu eskadr 7 i 18 (później 121 i 122) w 1 PL oraz 13 i 15 (później 111 i 112) w 3 PL. Były również w 11 PM w Lidzie na początku formowania tej jednostki. Ponadto znajdowały się w sekcjach ćwiczeń, a później eskadr treningowych w pułkach lotniczych, w CZL, w Szkole Pilotów w Bydgoszczy i w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu.

Na Ansaldo A-1 poniesiono wówczas największą liczbę ofiar w ludziach i strat w sprzęcie niż na jakimkolwiek innym typie samolotu myśliwskiego. W wpadkach utracono ok. 35 egz., zginęło 15 pilotów. W miarę otrzymywania samolotów SPAD S-61 i SPAD S-51 samoloty Ansaldo A-1 były wycofywane. Do połowy 1927 r. zostały wycofane z eskadr myśliwskich. Ostatnie wycofano z eskadr treningowych 11 MPL i 6 PL w 1928 r.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła prostokątne, dwudźwigarowe, z miękką krawędzią spływu, kryte płótnem. Wydłużenie górnego płata 5, dolnego- 8. Górny płat z lotkami, niedzielony. Część środkowa wsparta o stojaki na kadłubie. Dolny płat dwudzielny. Komora płatów jednoprzęsłowa mająca z każdej strony parę równoległych stojaków z rur stalowych o przekroju kroplowym- wykrzyżowania ze ścięgien stalowych.
Kadłub podłużnicowo- wręgo-wy, pokryty był sklejką o grubości 2 mm. Cienkie pokrycie usztywniono od wewnątrz ukośnie ustawionymi prętami z drewna. Przekrój poprze­czny kadłuba- charakterystyczny dla wytwórni Ansaldo: prostokątny w części środkowej przechodzący w trójkątny zwrócony wierzchołkiem do spodu. Zapewniało to lepszą wi­doczność z kabiny w tył do dołu. Przód kadłuba pokryty był osłonami z blachy aluminiowej. Kabina odkryta.
Usterzenie klasyczne. Sta­tecznik pionowy pokryty sklejką, ster kierunku płótnem. Statecznik pozio­my niedzielony miał nosek pokryty sklejką, resztę usterzenia poziomego pokryto płótnem. Stery proste nie skompensowane. Stateczniki były usztywnione zewnętrznie ścięgnami z drutu, a statecznik poziomy pod­party zastrzałami.
Podwozie klasyczne stałe, dwugoleniowe z osią stałą niedzieloną amortyzacja sznurem gumowym. Płoza ogonowa z półresora stalowego.

Uzbrojenie- 2 stałe karabiny maszynowe pilota Vickers wz.09 kal. 7,7 mm.

Silnik- rzędowy, 6-cylindrowy, chłodzo­ny cieczą SPA-6A o mocy 162 kW (220 KM).
Chłod­nica czołowa typu ulowego. Śmigło drewniane dwułopatowe o średnicy 2,50 m. Zbiornik główny paliwa mieś­cił się w spodzie środkowej części kadłuba i miał mechanizm wyrzuca­nia w locie. W górnym płacie mieścił się dodatkowy zbiornik paliwa i zbior­nik wyrównawczy wody chłodzącej. Masa zapasu paliwa wynosiła 96 kg, a oleju 13 kg.

Dane techniczne A-1 ”Balilla” (wg [1]):
Rozpiętość- 7,68 m, długość- 6,84 m, wysokość- 2,63 (wg [2]- 2,53) m, powierzchnia nośna- 21,25 (wg [2]- 21,2) m².
Masa własna- 625 (wg [2]- 615) kg, masa użyteczna- 245 (wg [2]- 255) kg, masa całkowita- 870 kg.
Prędkość max- 210 (wg [2]- 220) km/h, czas wznoszenia na 5000 m- 17',pułap- (Wg [2]- 7000) m, zasięg- 360-400 km, czas lotu- 2 h 30'.