WBS- balony sondy, ok. 1935
W latach międzywojennych obserwacje pogody przy pomocy balonów meteorologicznych stanowiły podstawowe źródło wiedzy dla prognostyków w stacjach aerologicznych. Do połowy lat 1930- tych sondy obu rodzajów sprowadzane były z Francji (patrz Balony sondy (francuskie)).
W 1932 r. postanowiono uruchomić w kraju produkcję gumowych balonów meteorologicznych. Zadanie powierzono do rozpracowania pionowi chemicznemu Wytwórni Balonów i Spadochronów gdzie Józef Rojek wraz z szefem pionu dr chemii Zofią Josse, opracowali i wdrożyli do produkcji nową technologię wytwarzania balonów gumowych z mleczka lateksowego. Prace trwały od 1932 do 1935 r. Produkcję rozpoczęto od małych balonów pilotowych na kulistych formach szklanych o średnicy 20 cm. Wyzwaniem stała się natomiast technologia wytwarzania dużych balonów sond. Końcowy efekt osiągnięto budując wysokie - 2 metrowe formy składające się z drewnianego szkieletu otoczonego warstwą gipsu oszlifowanego do wysokiej gładzi i pokrytego bezbarwnym lakierem nitrocelulozowym.
Balony te produkowano w WBS dla wojska i PIHM początkowo metodami laboratoryjnymi, a później na skalę przemysłową. Nowymi produktami zainteresowano się za granicą. Pierwsze większe dostawy zrealizowano poprzez SEPEWE (Syndykat Eksportu Przemysłu Wojennego) do: Holandii Szwecji, Jugosławii, Argentyny i Szwajcarii. Wkrótce napłynęły kolejne zamówienia. Polska z importera stała się eksporterem gumowych balonów meteorologicznych produkowanych według własnej, oryginalnej technologii.
Metoda Josse-Rojek została opatentowana w kraju i za granicą i wykorzystywana długo po wojnie w przemyśle gumowym.
Galeria
Źródło:
[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.[2] Morgała A. "Inż. Józef Rojek- wynalazca zapomniany". Lotnictwo z Szachownicą nr 29.