Warsztaty Szybowcowe ZASPL
Warsztat stolarski Szczupłakiewicza
Towarzystwo Eksploatacji Warsztatów Szybowcowych ZASPL
Doświadczalne Warsztaty Szybowcowe ITSM

Logo Warsztatów Szybowcowych ZASPL. (Źródło: ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 3).

Pierwsze szybowce ZASPL, CW-II i CW-III, projektu Wacława Czerwińskiego, powstały w 1929 r. w Warsztatach stolarskich Szczupłakiewicza we Lwowie. Warsztaty te z czasem stały się Warsztatami ZASPL. W lecie 1931 r. zostały rozbudowane, otrzymały piętrową halę. Warsztaty wyprodukowały szybowce CW-III i CWJ, CWJ bis "Skaut" i CW-5 bis.

We wrześniu 1933 r. warsztaty uległy reorganizacji, przyjmując nazwę Towarzystwo Eksploatacji Warsztatów Szybowcowych ZASPL, lecz zmieniając się w spółkę, do której weszli inż. Wacław Czerwiński, inż. Władysław Jaworski, T. Załęski- jako dyrektor, i inni. Warsztaty przeniosły się na ul Na Błonie 20 (później nazwaną ulicą Pierackiego). W warsztatach budowane były szybowce CW-5, CW-7 i CW-8 oraz prototypy ITS. W końcu 1935 r, główny konstruktor warsztatów, inż. W. Czerwiński przeszedł do Wojskowych Warsztatów Szybowcowych.

W 1936 r. warsztaty przeszły kryzys z powodu zdyskwalifi­kowania szybowców CW-8. Warsztaty Szybowcowe ZASPL wyprodukowały około 170 (wg innych źródeł- 190) szybowców.W 1937 r. Warsztatom została przekazana dokumentacja warsztatową dla wykonania prototypu motoszybowca ZASPL "Osa" po czym przy­stąpiono do budowy 2 egz. tej maszyny. Prace te jednak wkrótce zostały przerwane.

W dniu 1.06.1937 r. warsztaty zostały wykupione przez Instytut Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa, otrzymując nazwę Doświadczalne Warsztaty Szybowcowe ITSM. Istniały one tylko cztery miesiące. Następnie majątek ich wykupiły Lwowskie Warsztaty Lotnicze.

Konstrukcje:
CW-II, 1929, szybowiec przejściowy.
CW-III, 1929, szybowiec szkolny.
CW-IV, 1930, szybowiec wyczynowy.
CWJ, 1931, szybowiec szkolny.
ITS-II (CWJ-2), 1932, szybowiec treningowy.
CWJ-bis ”Skaut”, 1933, szybowiec szkolny i przejściowy.
CW-5 bis (WOS, WOS-37), 1933, szybowiec wyczynowy.
B-1, 1934, szybowiec szkolno-treningowy.
CW-7, 1934, szybowiec akrobacyjny.
CW-8, 1934, szybowiec szkolny, motoszybowiec.
ITS-IVb, 1935, szybowiec przeznaczony do lotów pomiarowych.
ITS-8, 1936, motoszybowiec szkolno-treningowy, wyczynowy, meteorologiczny.
TS-1/34 ”Promyk”, 1937, szybowiec wyczynowy.
ZASPL "Osa", 1937, projekt amatorskiego samolotu słabosilnikowego.

Galeria

  • Budowa skrzydła szybowca CW-IV w Warsztatach Szybowcowych ZASPL, 1930 r. (Źródło: www.piotrp.de).
  • Zakończenie kadłuba szybowca ITS-IVb w czasie budowy w Warsztatach Szybowcowych ZASPL. (Źródło: Wacław Czerwiński).
  • Płat szybowca ITS-IVb w czasie budowy w Warsztatach Szybowcowych ZASPL. (Źródło: Wacław Czerwiński).
  • Szczegóły płata szybowca ITS-IVb w czasie budowy w Warsztatach Szybowcowych ZASPL. (Źródło: Wacław Czerwiński).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.
blog comments powered by Disqus