RM-1

Rakieta doświadczalna. Polska.
Rakieta doświadczalna RM-1. (Źródło: rys. Krzysztof Luto).

Po zawieszeniu w pierwszym kwartale 1957 r. prac nad projektem rakiety doświadczalnej RM-0, opracowano zarys programu realizacji serii rakiet RM. Przewidywał on 3 etapy:
- rakieta jednostopniowa RM-1,
- rakieta dwustopniowa RM-2,
- rakieta trzystopniowa RM-3.

Na podstawie tego schematu tworzono projekty rozwiązań różnych wariantów silników i rakiet. W rzeczywistości podany wyżej schemat uległ daleko idącej modyfikacji. Likwidacja Komórki Techniki Rakietowej i Fizyki Atmosfery AGH w 1959 r. spowodowała, że tylko rakieta RM-1 została zrealizowana zgodnie z pierwotnym programem.

Rakieta RM-1 była pierwszą polską rakietą doświadczalną. Głównym konstruktorem był mgr inż. Jacek Walczewski, który rozpoczął prace nad projektem w jesieni 1957 r. W pierwszej połowie 1958 r. przeprowadzono doświadczenia w celu określenia parametrów układu zapłonowego, niezbędnego do prawidłowego uruchomienia i działania napędu rakiety. Prace nad dokumentacją rakiety ukończono w kwietniu 1958 r. W maju 1958 r. złożono zamówienie w Zakładzie Aparatów Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego na wykonanie części metalowych rakiety i wyrzutni. Części mechaniczne rakiety zostały ukończone w czerwcu, a wyrzutnia we wrześniu 1958 r. 5 lipca dokonano próby naziemnej rakiety RM-1 w w Forcie Barycz.

Udany start rakiety RM-1 został przeprowadzony 10.10.1958 r. we wschodniej części Pustyni Błędowskiej. Silnik rakiety został uruchomiony o godz. 12.48 i nastąpił start. Nie udało się zmierzyć pułapu, gdyż rakieta na pewnej wysokości wymknęła się spod obserwacji z powodu dużej prędkości i odległości. Próbowano oszacować obliczeniowo pułap, osiągnięty przez rakietę. Uzyskano wartości 3000-3500 m. O starcie rakiety doniosło Polskie Radio, w ślad za tym pojawiły się notatki w prasie codziennej i tygodniowej. Dalszym rozwojem konstrukcji była rakieta RM-1A.

Konstrukcja:
Korpus silnika S-1 wykonany był z rury kotłowej o średnicy 64/58 mm. W tylnej części korpusu umieszczono dyszę, toczoną ze stali. Przed dyszą był umieszczony ruszt ze stali żaroodpornej, stanowiącej tylne osadzenie ładunku paliwa. Przednim osadzeniem ładunku były cztery wygięte z drutu łapki, wspawane do wnętrza komory i centrujące laskę paliwa. Od przodu do korpusu wspawano pierścień gwintowany, do którego wkręcano zamknięcie przednie silnika, w którym osadzony był zapłonnik z prochu czarnego. Średni ciąg- 1372 N (140 kG), czas pracy- 1,4 s.
Na zewnętrznej części pierścienia gwintowanego komory silnika osadzona była głowica ze stopu lekkiego. W głowicy zainstalowano przyrząd do zarejestrowania maksymalnego przyspieszenia osiowego rakiety i masę dymotwórczą z zapłonnikiem.
Cztery stabilizatory z blachy stalowej umocowano do korpusu silnika. Tylne części stabilizatorów odgięte były pod kątem 5° w celu nadania rakiecie ruchu obrotowego.

Dane techniczne RM-1 (wg [1]):
Długość- 820 (wg [2]- 800) mm, średnica- 66 mm, rozpiętość stateczników- 174 mm.
Masa paliwa- 1,03 kg, masa startowa- 4,35 (wg [2]- 4,9) kg.
Pułap- (wg [2]- ok. 1800) m.

Źródło:

[1] Walczewski J. ”Polskie rakiety badawcze.”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1982.
[2] Elsztein P. ”Polska w Kosmosie”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1978.
blog comments powered by Disqus