Samolot pasażerski Tupolew Tu-134 powstał jako rozwinięcie samolotu Tupolew Tu-124 i jego projekt nosił nawet oznaczenie Tu-124A. Prace projektowe rozpoczęto w połowie 1960 r. Główną zmianą było przeniesienie gondoli silnikowych ze skrzydeł na tył kadłuba oraz zastosowanie usterzenia o układzie T. Pierwszy prototyp Tu-134 (wg [4]- noszący jeszcze oznaczenie Tu-124A) został oblatany 29.07.1963 r., a serię informacyjną 15 egz. zbudowano w 1965 r. W czasie trwania prób zwiększono znacznie rozpiętość usterzenia poziomego w celu zabezpieczenia się przed zjawiskiem głębokiego przeciągnięcia, właściwym dla zastosowanego układu silników i usterzenia. Jako zespół napędowy zastosowano silniki turbowentylatorowe Sołowiow D-30. Seryjne Tu-134 rozpoczęły loty w 1967 r. i weszły do regularnej eksploatacji pod koniec 1967 r. Nietypowym rozwiązaniem było zastosowanie spadochronu hamującego skracającego dobieg samolotu. W samolotach późniejszych serii stosowano odwracacze ciągu. Wyprodukowano ok. 80 samolotów w wersji Tu-134. Były używane używane m.in. w NRD, Bułgarii i na Węgrzech.

Wersja Tu-134A od poprzednika różniła się większą masą startową, zwiększoną liczbą pasażerów z 72 do 76 (wg [4]- 84) oraz dłuższym kadłubem. Jako napęd zastosowano silniki Sołowiow D-30-II z rozruchem powietrznym i o podwyższonym ciągu. Otrzymał również pomocniczy zespół napędowy, wzmocnione podwozie główne oraz nową instalację radiową. Samoloty te zamiast oszklonego stanowiska nawigatora w części nosowej posiadały owiewkę wykonaną z radioprzezroczystych tworzyw sztucznych. Wzmocniono także strukturę ich skrzydeł oraz podwozie. Samoloty Tu-134A weszły do użytku na liniach Aerofłotu oraz ČSA (Czechosłowacja). Wg [2]- łącznie zbudowano ponad 400 samolotów Tu-134 i Tu-134A.

W 1980 r. rozpoczęto produkcję wersji Tu-134B, której wyposażenie awioniczne umożliwiało pilotowanie maszyny przez dwóch członków załogi. Wnętrze zmodernizowanej kabiny pasażerskiej wersji Tu-134B1 mieściło 96 osób.

Produkcję Tu-134 zakończono w 1984 r., po wyprodukowaniu 852 egz. wszystkich wersji. W 1988 r. rozpoczęto stopniowe wycofywanie Tu-134 ze służby w liniach Aerofłot. Po rozpadzie Układu Warszawskiego i ZSRR podobnie postąpiły inne kraje posiadające samoloty Tu-134. Jesienią 2000 r. w eksploatacji znajdowało się jeszcze ok. 140 samolotów w wersjach cywilnych.

Na bazie Tu-134 opracowano także wiele wersji przeznaczonych dla sił powietrznych ZSRR. Samoloty te służyły m.in. do szkolenia załóg bombowców strategicznych i prób w locie nowych urządzeń. Jesienią 2000 r. w eksploatacji znajdowało się 180 wojskowych Tu-134 należących do sił powietrznych Rosji.

W Polsce.

W 1968 r. Polskie Linie Lotnicze ”Lot” zakupiły pierwsze pasażerskie samoloty odrzutowe Tupolew Tu-134. W okresie od listopada 1968 r. do maja (lub czerwca) 1969 r. dostarczono 5 samolotów tego typu, które otrzymały znaki rejestracyjne SP-LGA, -LGB, -LGC, -LGD i -LGE. PLL ”Lot” wprowadziły samoloty Tu-134 na linie zagraniczne w dniu 1.04.1969 r., zastępując częściowo samoloty Iljuszyn Ił-18 oraz całkowicie samoloty Antonow An-24W. Nowe samoloty idealnie pasowały do potrzeb PLL ”Lot” i dlatego też szybko zostały wprowadzone na trasy europejskie. W 1969 r. zainaugurowano nimi również połączenia do Stambułu oraz Nikozji (na Cyprze). Samolot SP-LGB został uszkodzony na pasie startowym w Warszawie i skasowany w styczniu 1980 r. Pozostałe 4 egz. zostały wycofane z eksploatacji w czerwcu 1982 r.

W 1973 r. PLL ”Lot” zakupiły pierwsze 3 samoloty Tu-134A. Pierwszy (SP-LHA) przybył do Warszawy 29.03.1973 r., drugi (SP-LHB)- 6.04.1973 r., a trzeci (SP-LHC)- 10.04.1973 r. W 1976 r. zostały zakupione 2 następne samoloty (SP-LHD i SP-LHE). PLL ”Lot” zakupiły samoloty z wersji z oszklonym nosem na stanowisku nawigatora. Na początku 1978 r. PLL ”Lot” nabyły (wg [3]- odkupione od wojska w latach 1977-1978) 2 egz. Tu-134A (SP-LHF i SP-LHG) w wersji z nieoszklonym nosem i z radarem umieszczonym w dziobie samolotu oraz miejscem nawigatora za fotelami pilotów. W 1988 r. odkupiono od wojska jeszcze jeden samolot Tu-134A (SP-LHI). Łącznie PLL ”Lot” posiadały 8 samolotów Tu-134A. Samoloty Tu-134A używane były na liniach zagranicznych. Samoloty zostały wycofane z eksploatacji w latach 1991-1994.

Samoloty Tu-134A używane były również w polskim lotnictwie wojskowym. Od 1974 r. były dostarczane do 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego na Okęciu. Na początku 1976 r. na jego stanie znajdowały się 2 samoloty Tu-134A. W styczniu 1992 r. zostały sprzedane dla PLL ”Lot” (wg [3]- PLL ”Lot” odkupiły od wojska 3 samoloty, po jednym w latach 1977- SP-LHF, 1978- SP-LHG i 1988- SP-LHI).

Konstrukcja:
Dolnopłat o konstrukcji metalowej. Załoga- 4 osoby, pasażerów- 72.
Płat pięciodzielny, dwudźwigarowy, o skosie 35°. Klapy-poszerzacze dwuszczelinowe, z przerywaczami (interceptorami) na górnej powierzchni, pod kadłubem duża klapa krokodylowa.
Kadłub półskorupowy. Kabina zakryta, ciśnieniowa i klimatyzowana.
Podwozie trójpodporowe z przednim podparciem. Koła przednie zdwojone, podwozie główne z wózkami 4-kołowymi.

Wyposażenie:
- Tu-134 zakupione przez PLL ”Lot”- radiostacja KF nadawczą 1RSB-70 i odbiorczą US-8, dwie radiostacje UKF Lotos, radiostacja ratownicza, dwa radiokompasy ARK-11, zdwojony zestaw nawigacyjny do lądowania bez widoczności ziemi VOR/ILS Kurs-MP1, radiowysokościomierz RW-UM, radar meteorologiczno-nawigacyjny ROZ-1, automatyczny radarowy układ nawigacyjny Trassa i dwa transpondery Cossor. Wyposażenie pilotażowo-nawigacyjne obejmuje: busolę żyromagnetyczną KS-8, urządzenie pilotażowo-nawigacyjne PUT-4MPA, wskazujące pilotowi właściwe wychylenia sterów podczas podejścia do lądowania i dające się sprzęgać z pilotem automatycznym AP-6EM-ZP (co umożliwia wykonywanie automatycznego lotu po trasie wg radiolatarni i automatyczne podejście do lądowania do wysokości 60 m), sygnalizator krytycznych prędkości, kątów natarcia i przeciążeń AUASP-15KR, radioizotopowy sygnalizator oblodzenia i magnetyczny rejestrator parametrów lotu MSRP-12,
- Tu-134A- dwa radiokompasy ARK-15, radiostacja KF Mikron, 2 radiostacje UKF Łandysz, radiowysokościomierz RW-5, dwa układy VOR/ILS Kurs MP2, 2 transpondery SO-70, odległościomierz SD-67, radar meteorologiczny ROZ-1 i radar dopplerowski DISS-013.
Instalacje: elektryczna, hydrauliczna, przeciwoblodzeniowa.

Napęd- 2 silniki turbowentylatorowe Sołowiew D-30 o ciągu startowym 6800 daN i ciągu nominalnym 5000 daN każdy. W wersji Tu-134A dodatkowo pomocniczy turbinowy zespół napędowy TA-8 dostarczający sprężonego powietrza do rozruchu silników, wentylacji, podgrzewania kabin oraz zasilania energią elektryczną. TA-8 zabudowany był w końcowej części kadłuba.

Dane techniczne Tu-134 (wg [2]):
Rozpiętość- 29,01 m, długość- 34,95 m, wysokość- 9,02 m, powierzchnia nośna- 127,3 m². Masa własna- 27160 kg, masa użyteczna- 17840 kg, masa całkowita- 45000 kg.
Prędkość przelotowa max- 900 km/h, prędkość przelotowa ekonomiczna- 750-870 km/h, prędkość minimalna- 226 km/h, wznoszenie- 14,0 m/s, pułap- 11800 m, zasięg- 1950 km, zasięg max- 3380 km.

Dane techniczne Tu-134A (wg [2]):
Rozpiętość- 29,01 m, długość- 37,05 m, wysokość- 9,02 m, powierzchnia nośna- 127,3 m². Masa własna- 28560 kg, masa użyteczna- 18640 kg, masa całkowita- 47200 kg.
Prędkość przelotowa max- 905 km/h, prędkość przelotowa ekonomiczna- 850 km/h, prędkość minimalna- 270 km/h, wznoszenie- 12,0 m/s, pułap- 11600 m, zasięg- 1740 km, zasięg max- 2770 km.