THK-11 (MKEK-11), 1947

Samolot sportowo- turystyczny. Turcja.
Samolot sportowo- turystyczny THK-11. (Źródło: Dulęba L., Glass A. ”Samoloty RWD”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983).

W latach 1945- 1946 w wytwórni Türk Hava Kurumu Ucak Fabrikasi pod kierunkiem inż. inż. Stanisława Rogalskiego, Jerzego Teisseyre i Leszka Dulęby został zaprojektowany samolot turystyczny THK-11. Wyróżniał się on nietypowym układem, gdyż był napędzany śmigłem pchającym, umieszczonym na końcu krótkiego kadłuba, posiadał ponadto dwie belki ogonowe. Taka budowa zapewniała doskonałą widoczność z kabiny.

Prototyp samolotu został oblatany w 1947 r., kiedy większość polskich inżynierów wyjechała już z Turcji. Konstrukcja kadłuba była przekładkowa, co było w tym okresie nowością w budowie samolotu. Wypadła ona jednak dość ciężko. Duże opory podwozia i kadłuba dały osiągi niższe od przewidywanych, jednak wystarczające dla tej klasy samolotów. Ponieważ silnik był umieszczony z tyłu, napotkano też trudności z jego chłodzeniem

Samolotu nie produkowano seryjnie. Po zmianie nazwy wytwórni samolot otrzymał oznaczenie MKEK-11. Była to ostatnia konstrukcja Polaków w Turcji.

W tym samym czasie we Francji powstał samolot turystyczny SUC-10 ”Courlis” o identycznym układzie, którego zbudowano 100 egz.

Konstrukcja:
Trzymiejscowy górnopłat o konstrukcji drewnianej, z dwiema belkami ogonowymi.
Płat o obrysie trapezowym. Skrzydło niedzielone jednodźwigarowe, przód kryty sklejką, tylna część- płótnem. Lotki szczelinowe, różnicowe. W obrysie profilu umieszczono stałe sloty. Klapy wychylane ręcznie.
Kadłub krótki z silnikiem z tyłu i pchając śmigłem. Kadłub klejony w płaszczyźnie symetrii z dwóch połówek. Każda połówka była wykonana jako przekładkowa, trójwarstwowa skorupa na wewnętrznym foremniku. Zewnętrzna i wewnętrzna warstwa skorupy były sklejkowe, między nimi znajdowała się kratka z listewek sosnowych. Usterzenia zamontowane na dwóch belkach przymocowanych do skrzydeł. Kabina zakryta. W kabinie były dwa miejsca z przodu i jedno z tyłu. Z lewej strony kadłuba było dwoje drzwi, z prawej jedne.
Usterzenie w układzie H, z podwój­nymi statecznikami pionowymi.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, stałe. Sterowanie koła przedniego było sprzęgnięte z pedałami sterowania sterem kierunku.

Silnik- chłodzony powietrzem, 4- cylindrowy, rzędowy w układzie odwróconym De Havilland ”Gipsy Major” o mocy 99 kW (135 KM).
Zbiornik paliwa o pojemności 160 l.

Dane techniczne THK-11 (wg [1]):
Rozpiętość- 11,8 m, długość- 8,4 m, wysokość- 2,6 (wg [2]- 2,0) m, powierzchnia nośna- 19,0 m2.
Masa własna- 828 kg, masa użyteczna- 322 kg, masa całkowita- 1150 kg.
Prędkość max- 201 km/h, prędkość przelotowa- 164 km/h, prędkość min.- 80 km/h, wznoszenie- 3 m/s, pułap- 3500 m, zasięg- 800 km.

Galeria

  • Samolot sportowo- turystyczny THK-11. (Źródło: ”Polskie skrzydła w Turcji 1936-1948”).
  • THK-11, rysunek w rzutach. (Źródło: ”Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954”. Tom 5).

Źródło:

[1] Dulęba L., Glass A. ”Samoloty RWD”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Glass A., Kubalańca J. "Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954". Tom 5. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2013.
[3] Glass A. "Polskie skrzydła w Turcji 1936-1948". Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2023.
[4] Genç Özgür "Türk İnkilâp Tarihi Enstitüsü Türk Hava Kurumu (THK) Etimesgut Uçak Fabrikasi". Ankara Üniversitesi Türk İnkilâp Tarihi Enstitüsü. T.C. Ankara, 2018.
blog comments powered by Disqus