Wincenty Nowina Smagłowski (pseudonimy: Jacenty Toporek, C. de Nowina, Liwoczanin, M.C. Nowina, Podgórzanin lacki, Podhalanin z Chochołowa, W.S.).

Urodził się 26.07.1806 r. (wg [3]- 1808 r.) w Brodach w Galicji, był synem Ignacego h. Nowina, pełnomocnika dóbr Wincentego Potockiego, następnie komornika granicznego w Wieliczce. Ernest Łuniński w 1910 r. wspominał go (w swej publikacji Spisek Smagłowskiego a książę Reichstadtu) jako kleryka pijarskiego, studenckiego historiozofa, che­mika, fizyka, mechanika, profesora, poetę, filologa i - jak go później nazwano - mistyka zarozumiałego.

Uczył się w Tarnowie i Wieliczce. Po śmierci ojca wraz z matką zamieszkał w Warszawie, gdzie ukończył z odznaczeniem liceum pijarów, po czym wstąpił do tego zgromadzenia. Po odbyciu nowicjatu w 1826 r. został nauczycielem języków starożytnych w konwikcie pijarów w Radomiu. W październiku 1828 r. zapisał się na Wydział Nauk i Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego. W kwietniu 1829 r., na miesiąc przed koronacją Mikołaja I na króla polskiego, powziął myśl utworzenia spisku celem wymuszenia na carze zobowiązania, że połączy z Królestwem Polskim ziemie zaboru rosyjskiego i będzie przestrzegał konstytucji. W wypadku odmowy- korona miała być oddana Napoleonowi, ks. Reichstadtu. W czasie spotkania 5.04.1829 r. Smagłowski dał do podpisu sześciu kolegom dokument zobowiązujący ich do tajnego działania. Następnego dnia wycofali oni swe podpisy i zniszczyli dokument, jednak jeden z nich- Feliks Krótki, nie wiedząc o decyzji kolegów, doniósł o zawiązaniu tajnego porozumienia Julianowi Ursynowi Niemcewiczowi, a ten powiadomił rektora Wojciecha Szweykowskiego. W rezultacie sześciu akademików zostało skazanych na sześć dni aresztu, a Smagłowskiego relegowano z Uniwersytetu. Równocześnie został on wydalony ze zgromadzenia pijarów, a środowisko akademickie oskarżyło go o prowokację. Aby oczyścić się z podejrzeń, Smagłowski nie opuścił Warszawy, został zatrzymany przez policję i wytoczono mu sprawę przed komisją śledczą pod przewodnictwem M. N. Nowosilcowa. Przedstawił bardzo szczegółowe sprawozdanie ze swojej działalności podpisane 28.11.1829 r., po czym wrócił na studia. Wydaje się, że Nowosilcow, widząc w Smagłowskim niezrównoważonego młodzieńca, nie traktował go poważnie.

W lipcu 1830 r. objął posadę nauczyciela w domu Łabędzkich w Trębkach koło Kutna. We wrześniu 1830 r. przyjechał do Warszawy, pod pozorem zakupu podręczników dla swych uczniów- faktycznie planował zorganizowanie nowego spisku w celu porwania króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III w czasie jego pobytu w Kaliszu. Zamiary Smagłowskiego zostały ujawnione, aresztowano go 21.07.1831 r. i wydano władzom galicyjskim. Skazany za udział w konspiracji, przesiedział w więzieniu we Lwowie do lipca 1832 r. Zwolniony został po wiadomości o śmierci ks. Reichstadtu, gdy uznano, że jego plany są nieaktualne i nie zagrażają Mikołajowi I. Utrzymywał się z pracy nauczycielskiej.

W latach 1829- 1832, przebywając w więzieniach warszawskim i lwowskim, opracował projekt kierowania lotem balonu, ujęty w memoriale zatytułowa­nym Pomysł mój wydoskonalenia statku powietrz­nego, czyli Teoria napowietrznej żeglugi Dostojnym Ziomkom moim do roztrząśnienia podana Roku 1830-1832. Łuniński, wspominając Smagłowskiego pisał, że wy­konywał on również modele statków podwodnych mających działać na Wiśle i na wodach morskich, projektował fontannę, coś w rodzaju perpetuum mobile na zasadach Zamboni’ego. Charakteryzując jego postawę podkreślał, że nosił się z setkami po­mysłów, przeskakując z dziedziny w dziedzinę, za­czynał i utykał w pierwszej ćwierci lub w połowie drogi, a dalej ledwie coś rozpoczął, już to porzuca, olśniony inną, bardziej pociągającą ideą, a jego tech­niczne i literackie pomysły schodziły na plan dalszy gdy tylko pojawiał się naczelny rozkaz machnięcia orężem.

W 1836 r. (lub 1840 r.) ożenił się z baronówną Józefą Lasallaye, córką właściciela Frysztaka (w pobliżu Jasła), i objął w dzierżawę Wolę Grządzką koło Tarnowa. W 1846 r. w czasie rabacji został ciężko pobity, a jego majątek rozgrabiono i zniszczono bibliotekę. Po wyleczeniu trafił znowu do więzienia. Zwolniony, osiadł z rodziną we Lwowie. Ogłosił broszurę Prawda rdzenna w dzień wyjścia z więzienia tarnowskiego w r. 1846, 21 lipca (1848 r.).

W okresie Wiosny Ludów wszedł w kwietniu 1848 w skład I Wydziału Spraw Krajowych Rady Narodowej (RN) we Lwowie. Był członkiem delegacji galicyjskiej do Wiednia wraz z Jerzym Lubomirskim, Florianem Ziemiałkowskim i Janem Dobrzańskim. Po powrocie z Wiednia złożył RN obszerne sprawozdanie. 11.05.1848 r. wybrany został do komisji mającej zredagować petycję do rządu w sprawie zastrzeżeń RN przeciwko tzw. Beiratowi (radzie przybocznej powołanej przez gubernatora F. Stadiona). Radykalnym poglądom dawał wyraz w wystąpieniach przeciw arystokracji i ziemiaństwu. M. in. złożył na posiedzeniu RN wniosek, aby podziękować ludowi lwowskiemu za wzorowe zachowanie się, wniosek ten upadł.

Smagłowski publikował broszurki i wiersze polityczne, m.in.: Hymn do Boga (1848 r.), Kobieta, wiersz poświęcony zacnym Polkom naszym (1848 r.), Krakowiaki porabacyjne (1848 r.), Ludowi wiejskiemu całej ziemi polskiej... (1848 r.). Wydał też kalendarz rolniczo- gospodarski pt. Liwoczanin (1851 i 1860 r.).

Po wykryciu spisku Juliana Goslara, w którym uczestniczył, Smagłowski został aresztowany i skazany w r. 1852 na dwanaście lat twierdzy. Karę tę odbywał przez dwa lata w Josefstadt, potem przeniesiono go do Ołomuńca. Po pięciu latach więzienia został zwolniony na podstawie amnestii. Był następnie guwernerem u hr. Skórzewskiego w Poznańskiem, gdzie z powodu radykalnych przekonań popadł w konflikt z właścicielami, zrezygnował z posady i wyemigrował z rodziną do Francji.

Pracował w Paryżu jako nauczyciel, m.in. w szkole polskiej na Montparnasse, gdzie założył bibliotekę. Otrzymał od J. Lelewela pochlebną opinię jako bardzo dobry pedagog. W okresie powstania styczniowego uczestniczył w różnych organizacjach współdziałających z powstańcami; wysłał też do Polski syna, Karola. Należał do L'alliance polonaise de toutes les croyances religieuses założonego przez Jana Czyńskiego i Ludwika Królikowskiego i do Zjednoczenia Emigracji Polskiej, wybrany na członka Sądu Bratniego.

Po upadku Komuny Paryskiej, namówiony przez burmistrza Stanisławowa Ignacego Kamińskiego, wrócił do kraju i osiadł w 1872 r. w Stanisławowie. W darze dla miasta przywiózł księgozbiór zgromadzony we Francji przez siebie i kilku innych emigrantów. Zbiory te liczące blisko 2 tys. tomów obejmowały prace historyczne, archeologiczne, pisma emigracyjne, starodruki polskie, polonica zagraniczne oraz mapy. Księgozbiór ten stał się zaczątkiem biblioteki miejskiej, Smagłowski został jej kierownikiem i archiwistą. Od miasta otrzymał wówczas mieszkanie. Wydał katalog pt. Światowid. Spis dzieł Zakładu Miejskiej Biblioteki Stanisławowskiej w pamięć wróconych krajowi wygnańców założonej w roku 1872. Cz. 1: Ofiarność Wincentego Nowiny Smagłowskiego i Rady miejskiej Stanisławowskiej (1875 r.).

Zmarł 10.01.1883 w Stanisławowie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu, zniszczonym po 1945 r. (na jego miejscu znajduje się obecnie park miejski).

W małżeństwie z J. Lasallaye miał troje dzieci, m.in.: syna Karola (o pozostałych brak informacji).

Po śmierci Smagłowskiego bibliotekę miejską w Stanisławowie nazwano jego imieniem.

Konstrukcje:
Smagłowski skrzydłowiec, 1830-1832, projekt skrzydłowca- mięśniolotu.