SZD-33 "Bocian 3", 1965
W lutym 1965 r. (wg innych źródeł- w 1967 r.) mgr inż. Tadeusz Łabuć opracował Założenia Techniczne dwumiejscowego szybowca szkolno- treningowego, który otrzymał oznaczenie SZD-33 ”Bocian 3”. Miał to być następca szybowców SZD-9/SZD-9 bis ”Bocian” oraz SZD-10 ”Czapla”.
Wieloletni plan przewidywał, że Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Szybownictwa w Bielsku-Białej opracuje w latach 1965- 1967 dokumentacje techniczną dwumiejscowego szybowca szkolno-treningowego, którego serię 50 egz. zamierzano zbudować w latach 1968- 1971. Pierwsze 10 szybowców z tej liczby, jako serie informacyjną, miano wykonać w Bielsku- Białej.
Konstrukcja szybowca miała być drewniana z wykorzystaniem laminatów szklano- poliestrowych na pokrycia nierozwijalne. Kadłub półskorupowy, skrzydła jednodźwigarowe (lub wielopodłużnicowe z grubszym pokryciem). Koło główne podwozia miało być amortyzowane.
Projekt nie wszedł jednak do realizacji- zamiast nowego szybowca wykonano kolejną modyfikację seryjnego szybowca "Bocian". Przeróbek, w latach 1965- 1966, dokonał zespół pod kierownictwem mgr inż. R. Śmigaja i mgr inż. Adama Meusa. Zmodyfikowany "Bocian" miał początkowo nosić oznaczenie SZD-33. Ze względów eksploatacyjnych i certyfikacyjnych uznano jednak, że nie należy zmieniać ani oznaczenia, ani nazwy. Pozostawiono więc symbol SZD-9bis, zmieniono jedynie literę wersji na E. Dało to pełne oznaczenie i nazwę: SZD-9bis-1E "Bocian 1E".
W wyniku dalszego rozwoju SZD-33 ”Bocian 3” powstał projekt SZD-34 ”Bocian 3”, na którego bazie opracowano następny szybowiec SZD-35 ”Bekas”.
Dane techniczne SZD-33, projektowane (wg [3]):
Rozpiętość- 17,0 m, długość- 8,5 m.
Masa własna- 343 kg.
Prędkość minimalna- ≥ 60 km/h, doskonałość- ≤ 28, opadanie minimalne- ≥ 0,75 m/s.
Źródło:
[1] Polskie szybowce.[2] Glass A. ”25 lat produkcji seryjnej szybowca SZD-9 Bocian”. Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 2/1978.
[3] Kubalańca J. "Nie zrealizowane konstrukcje SZD (5)". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/1999.