Albatros C-XII, 1917
(BFW C-XII)
W 1917 r. w firmie Albatros Flugzeug-Werke G.m.b.H zaprojektowano w nowy samolot rozpoznawczy Albatros C-XII, który miał być następcą samolotów Albatros C-VII i Albatros C-X. Płatowiec otrzymał starannie opracowany półskorupowy kadłub o przekroju eliptycznym wzorowany na bryle kadłuba samolotu myśliwskiego Albatros D-V. Samolot C-XII był określany jako najbardziej elegancki samolot klasy C w lotnictwie niemieckim. Produkcję seryjną uruchomiono w wytwórni macierzystej Albatros, a następnie w OAW, BFW i Linke Hofmann. W lutym 1917 r. zamówiono 200 egz., wg [2]- zbudowano ok. 250 egz.
Używane były na Froncie Zachodnim i w Rosji począwszy od jesieni 1917 r., aż do zakończenia działań wojennych w 1918 r.
W Polsce.
W Polsce znalazły się 24 samoloty Albatros C-XII (wg [1], natomiast wg [3]- tylko kilka). Spośród nich 16 przejęto od zaborców w b. Kongresówce i Małopolsce, a 8 otrzymano z przydziału Ententy od międzyalianckiej komisji rozdziału reparacji wojennych. Kilkanaście C-XII pochodziło z wytwórni BFW i oznaczano je jako BFW C-XII, chociaż prawidłowo powinno być: Albatros C-XII (BFW).
Znajdowały się one w wyposażeniu eskadr: 1 EL, 2 EW, 3 EW, 6 EW, 7 EM, 8 EW, 9 EW, 17 EW oraz 1 Esk. Łącznikowej. Używano ich bojowo, przeważnie w 1919 r. Szczególnie wyróżniły się wówczas w walkach w rejonie Lwowa i przy oswobodzeniu Małopolski Wschodniej oraz podczas walk na Polesiu. W sierpniu 1920 r. brały udział w obronie stolicy, ponadto były jako rezerwowe w 3 EW na Froncie Mazowieckim. Jeden samolot wykorzystywany był jako szkolny w 1919 r. w Wojskowej Szkole Lotniczej na Mokotowie, a później przeszedł do dyspozycji Szefa Lotnictwa. C-XII był poprawny w locie i był lubiany przez pilotów.
Samoloty Albatros C-XII były tracone w wyniku działań na froncie i tylko nieliczne dotrwały do rozejmu. Przekazano je do końca 1920 r. do Ruchomych Parków Lotniczych i do składnic. Otrzymane samoloty z przydziału Ententy na początku 1921 r. były w kiepskim stanie i nie nadawały się do użytku. Składowane w CSL nie zostały wykorzystane. Demontowano je stopniowo, a ostatnie zostały rozebrane w wielkiej akcji kasowania wycofanych z użytku samolotów, przeprowadzonej w kwietniu 1921 r. (wg [3]- ostatnie z nich skasowano ok. 1930 r.).
Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła dwudźwigarowe, kryte płótnem. Komora płatów dwuprzęsłowa. Płaty dwudzielne. Lotki na obu płatach. Na górnym lotki miały kompensację osiową. Szkielet lotek był spawany z rur stalowych.
Kadłub półskorupowy, podłużnicowo-wręgowy, pokryty trzema warstwami sklejki. Przekrój poprzeczny owalny, zbliżony do eliptycznego. Górna partia kadłuba, z przodu, do pierwszej kabiny pokryta była blachą aluminiową. Kabiny odkryte. Stanowisko obserwatora było usytuowane nieco wyżej niż w starszych samolotach klasy C. Znajdowało się w odpowiednio ukształtowanej wieżyczce zwieńczonej obrotnicą, wykonaną z drewna.
Statecznik pionowy i płetwa podkadłubowa o konstrukcji drewnianej były integralnie związane z kadłubem. Statecznik poziomy oraz obydwa stery miały konstrukcję spawaną z rur stalowych i pokrycie z płótna. Stery miały kompensację rogową.
Podwozie stałe, główne dwugoleniowe z osią niedzieloną. Amortyzacja Spiralfederschnur: sprężyny spiralne osłonięte plecionką z bawełny. Płoza ogonowa stalowa, wsparta o płetwę podkadłubową.
Uzbrojenie- 1 stały karabin maszynowy pilota Spandau wz. 08/15 kal. 7,92 mm i 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora Parabellum wz. 14 kal. 7,92 mm. Ładunek bomb o masie do 200 kg zawieszony był na wyrzutnikach zewnętrznych, znajdujących się pod kadłubem i pod dolnym płatem.
Silnik- rzędowy, 8-cylindrowy, chłodzony wodą Mercedes D-IVa o mocy 191 kW (260 KM) lub rzędowy, 6-cylindrowy, chłodzony wodą Maybach o mocy 196 kW (260 KM). Chłodnica wody wtopiona w profil górnego płata, zabudowana była na koźle nad kadłubem. Dodatkową chłodnicę zamocowano do lewego, przedniego stojaka kozła podpierającego górny płat. Zbiornik paliwa mieścił się w kadłubie.
Dane techniczne C-XII (wg [1]):
Rozpiętość- 14,37 m, długość- 8,85 m, wysokość- 3,25 m, powierzchnia nośna- 42,7 m2.
Masa własna- 1021 kg, masa użyteczna- 618 kg, masa całkowita- 1639 kg.
Prędkość max- 175 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 5', pułap- 5000 m, zasięg- 500 km, czas lotu- 3 h 15'.
Galeria
Źródło:
[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.[2] Sankowski W. ”Albatros C-XII”. Lotnictwo z szachownicą nr 8.
[3] Chołoniewski K., Bączkowski W. "Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939. Tomik 1". Seria "Barwa w lotnictwie polskim" nr 6. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1987.