SZD-27 "Kormoran", 1965

Szybowiec szkolno-treningowy. Polska.
Szybowiec szkolno-treningowy SZD-27 ”Kormoran”. (Źródło: archiwum).
W 1960 r. Aeroklub PRL, w ramach planu ujednolicenia sprzętu szybowcowego, zlecił biurom konstrukcyjnym opracowanie projektu dwumiejscowego szybowca metalowego, przeznaczonego do szkolenia i treningu. Z dwóch projektów wstępnych złożonych przez biura konstrukcyjne: SZD-27 ”Kormoran” i PZL M-8 ”Pelikan”, do realizacji został przeznaczony ”Kormoran”. Wprowadzenie do użytku w aeroklubach metalowego szybowca wielozadaniowego miało zmniejszyć liczbę typów używanych szybowców, stworzyć możliwość przechowywania sprzętu pod gołym niebem oraz zapewnić większą żywotność sprzętu.

SZD-27 ”Kormoran” został zaprojektowany w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym przez zespół pod kierunkiem inż. Józefa Niespała w latach 1961- 1962. W 1964 r. w Instytucie Lotnictwa zostały przeprowadzone, pod kierownictwem Tadeusza Chylińskiego, próby statyczne szybowca. Pierwszy prototyp został oblatany w dniu 2.01.1965 r. Był to pierwszy i jedyny w historii SZD szybowiec o konstrukcji całkowicie metalowej. Szybowiec nie wszedł do produkcji seryjnej. Zbudowano dwa prototypy. Jeden jest przechowywany w magazynach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, drugi latał jeszcze na początku lat 1990-tych w Modlinie. Drugi prototyp miał w wyniku prób w locie powiększony ster kierunku. Ok. 1995 r. został odkupiony przez pilota z Grudziądza, i choć był sprawny, nie latał jednak ze względu na ukończony resurs.

Realizacja prototypu "Kormorana", zamiast "Pelikana", była błędem. Bowiem SZD nie miał doświadczenia w konstruk­cjach metalowych, zaś WSK-Mielec zebrał je już przy PZL M3 "Pliszka". Ponadto wykonanie oprzyrządowania do budowy "Kormo­rana" w zakładzie budującym konstrukcje drewniane było trudne i kosztowne.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy grzbietopłat o konstrukcji całkowicie metalowej.
Skrzydło dwudzielne o obrysie prostokątno-trapezowym i skosie do przodu. Na części prostokątnej profil laminarny. W miejscu zmiany profilu i uskoku grubości skrzydła- płyta spełniająca rolę kierownicy strug. Konstrukcja skrzydła półskorupowa z blachy usztywnionej podłużnicami, tworząca dwuobwodowy keson. Hamulce aerodynamiczne płytowe wysuwane, konstrukcji metalowej, umieszczone na prostokątnej części skrzydła. Lotka dwudzielna, kryta blachą. Na końcu skrzydeł kroplowe zakończenia spełniające rolę podpórek.
Kadłub konstrukcji skorupowej z duralu, usztywnionej rzadko rozstawionymi podłużnicami. Przekrój kadłuba jajowy. Kabina zakryta.
Usterzenie poziome trapezowe, niedzielone. Statecznik poziomy prostokątny konstrukcji półskorupowej. Ster wysokości kryty blachą. Usterzenie pionowe, skośne. Statecznik pionowy skośny, dwudźwigarowy. Ster kierunku kryty blachą.
Koło podwozia stałe, zamocowane do nośnej wręgi kadłuba. Płoza przednia metalowa, z tyłu kadłuba płoza ogonowa.

Dane techniczne SZD-27 (wg [2]):
Rozpiętość- 17,0 m, długość- 8,0 m, wysokość- 1,1 m, powierzchnia nośna- 19,3 m2.
Masa własna- 382 (wg [1]- 289) kg, masa startowa- 552 (wg [1]- 517) kg.
Prędkość dopuszczalna- 235 km/h, prędkość minimalna- 64 km/h, doskonałość max- 28,1 przy prędkości 93 km/h, opadanie minimalne- 0,8 m/s przy prędkości 80 km/h.

Galeria

  • Próba statyczna szybowca SZD-27 ”Kormoran” przeprowadzona w Instytucie Lotnictwa pod kierownictwem Tadeusza Chylińskiego, 1964 r. Ogólny widok próby. (Źródło: via Rafał Chyliński).
  • Próba statyczna szybowca SZD-27 ”Kormoran” przeprowadzona w Instytucie Lotnictwa pod kierownictwem Tadeusza Chylińskiego, 1964 r. Ogólny widok próby. (Źródło: via Rafał Chyliński).
  • Próba statyczna szybowca SZD-27 ”Kormoran” przeprowadzona w Instytucie Lotnictwa pod kierownictwem Tadeusza Chylińskiego, 1964 r. Ogólny widok próby. (Źródło: via Rafał Chyliński).
  • Próba statyczna szybowca SZD-27 ”Kormoran” przeprowadzona w Instytucie Lotnictwa pod kierownictwem Tadeusza Chylińskiego, 1964 r. Fragment kadłuba szybowca przed próbą statyczną. (Źródło: via Rafał Chyliński).
  • Próba statyczna szybowca SZD-27 ”Kormoran” przeprowadzona w Instytucie Lotnictwa pod kierownictwem Tadeusza Chylińskiego, 1964 r. Zniszczenie wręgi. (Źródło: via Rafał Chyliński).
  • Próba statyczna szybowca SZD-27 ”Kormoran” przeprowadzona w Instytucie Lotnictwa pod kierownictwem Tadeusza Chylińskiego, 1964 r. Zniszczenie wręgi wewnątrz kadłuba. (Źródło: via Rafał Chyliński).
  • Próba statyczna szybowca SZD-27 ”Kormoran” przeprowadzona w Instytucie Lotnictwa pod kierownictwem Tadeusza Chylińskiego, 1964 r. Widok zniszczonej górnej powierzchni skrzydła. (Źródło: via Rafał Chyliński).
  • Sprawozdanie z badań wytrzymałościowych i sztywnościowych skrzydła szybowca SZD-27 ”Kormoran”. (Źródło: via Rafał Chyliński).

Źródło:

[1] ”Polskie szybowce”
[2] Praca zbiorowa ”Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1965.
[3] Rafał Chyliński - informacje.
[4] Glass A. "Projekty szybowców metalowych PZL-103 i PZL M-8 Pelikan". Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 2/1983.
blog comments powered by Disqus