SZD-13x "Wampir", 1955

Projekt szybowca doświadczalnego. Polska.
Projekt szybowca doświadczalnego SZD-13x ”Wampir”. (Źródło: Praca zbiorowa ”Konstrukcje Lotnicze Polski Ludowej”. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1965).

Drugim z kolei, po szybowcu SZD-6x ”Nietoperz”, projektem eksperymentalnego szybowca bezogonowego opracowanym w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym był SZD-13x ”Wampir”, który miał mieć własności przeciętnego ortodoksyjnego szybowca wyczynowego. Projekt powstał w 1955 r. w oparciu o doświadczenia konstrukcyjne i eksploatacyjne szybowca ”Nietoperz”, według następujących założeń: doskonałość dobrego szybowca wyczynowego, prędkość minimalna ok. 60 km/h, pilotaż szybowca możliwy dla wysokowyczynowych pilotów, natomiast profil laminarny skrzydła należy zachować nawet kosztem zwiększenia ciężaru całego szybowca. Zastosowano w nim nowo opracowane profile laminarne NACA.

Wyż­sze osiągi miały zapewnić mu: profile laminarne typu 6-H-21 i 6-H- 15, zwiększona do 15 m rozpiętość i większe niż w szybowcu "Nietoperz" wydłużenie, wyno­szące 14,1. Większa też była powierzchnia no­śna. Do poprawy stateczności podłuż­nej miał przyczynić się znaczny dodatni skos skrzydeł (18,5° w 30% cięciwy), zaś statecz­ność kierunkową miało zapewnić podwójne usterzenie kierunku o znacznym rozstawie (umocowane w pobliżu większej cięciwy lotki).

W dniu 31.12.1955 r. wysłano do Instytutu Lotnictwa Projekt aerodynamiczny szybowca ”Wampir”, opracowany przez mgr inż. Irenę Kaniewską, oraz model do badań tunelowych w skali 1:15 o rozpiętości skrzydeł ok. 1 m. Wyniki jego badań, przeprowadzone w Instytucie Lotnictwa, sugero­wały konieczność wprowadzenia znacznych zmian, co spowodowało wstrzymanie dalszych prac. Nie kontynuowano więc prac konstrukcyj­nych, nie przystąpiono też do obliczeń wytrzy­małościowych (żartowano potem, że to z po­wodu pechowej trzynastki w oznaczeniu).

W trzy lata po przerwaniu prac nad SZD-13x, w 1958 r. w SZD podjęto dalsze prace nad projektem bezogonowca. Został zbudowany wówczas szybowiec doświadczalny SZD-20x ”Wampir 2”, który pomimo podobieństwa, nie był dalszym rozwinięciem SZD-13x ”Wampir”.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy szybowiec bezogonowy o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła ze skosem około 18° i o obrysie podwójnego trapezu. Profil skrzydła laminarny 6-H-15 pogrubiany stopniowo w partii centralnej aż do 21% w płaszczyźnie połączenia skrzydło- kadłub (wg [3]- profile laminarne typu 6-H-21 u nasady, przechodzące w 6-H- 15 przy mniejszej podstawie pierwszego trape­zu i ku końcom). Profil ten charakteryzuje zerowy współczynnik momentu aerodynamicznego w dużym zakresie kątów natarcia oraz duża wartość doskonałości. Zerowy moment pozwala na zastosowanie małego zwichrzenia w celu zapewnienia odpowiedniego zapasu stateczności podłużnej.
Kadłub umieszczono w zgrubionej partii centralnej w celu zmniejszenia oporów szkodliwych oraz uniknięcia niekorzystnych momentów kierunkowych.
Usterzenie pionowe miało mieć postać dwóch sterów, na każdym płacie jeden, po około 0,7 m2.
Podwozie jednotorowe stałe, składało się z koła głównego umieszczonego za środkiem ciężkości oraz koła przedniego.

Dane techniczne SZD-13x, obliczeniowe (wg [2]):
Rozpiętość- 15,0 m, długość- 3,64 m, powierzchnia nośna- 16,0 m2.
Prędkość dopuszczalna- 210 km/h, prędkość minimalna- 57 km/h, doskonałość max- 29,4 przy prędkości 75,5 km/h, opadanie minimalne- 0,64 m/s przy prędkości 63,5 km/h.

Galeria

  • SZD-13x ”Wampir”, rysunek w rzutach. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 7/1999).

Źródło:

[1] Praca zbiorowa ”Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1965.
[2] Polskie szybowce.
[3] Kubalańca J. "Nie zrealizowane konstrukcje SZD (2)". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 7/1999.
blog comments powered by Disqus