W lutym 1950 r. w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym przystąpiono do prac nad projektem szybowca wyczynowego SZD-8 ”Jaskółka”. Prototyp został zaprojektowany w Biurze Konstrukcyjnym SZD przez zespół pod kierunkiem mgr inż. Tadeusza Kostii. Szybowiec przeznaczono do wykonywania przelotów szybkościowych i wykonywania pełnej akrobacji. Szybowiec zaprojektowano w układzie wolnonośnego średniopłata. Mechanizację stanowiły klapy, lotki szczelinowe oraz hamulce aerodynamiczne. Kadłub konstrukcji skorupowej miał limuzynę odsuwaną do tyłu. Konstrukcja i wyposażenie szybowca było jak na ówczesny stan techniki szybowcowej bardzo nowoczesne: hamulec kółka sprzężono z hamulcem aerodynamicznym, lotki wychylały się z klapami o połowę kąta wychylenia klap, uchwyty do unoszenia chowane w obrys, siodełko zaopatrzone w zwalniacz pasów plecowych nastawiany w locie, przestawne w locie pedały, drążek sterowy z wyważeniem sprężynowym, bogaty zestaw przyrządów pokładowych, aparatura tlenowa, urządzenie kompensujące skróty linek napędowych lotek w niskich temperaturach na dużych wysokościach.

Prototyp szybowca SZD-8 ”Jaskółka” został zbudowany w 1951 r. i swój pierwszy lot wykonał 21.09.1951 r. Próby techniczne wykazały małą sterowność poprzeczną oraz szereg usterek eksploatacyjnych związanych z bogatym wyposażeniem. W wyniku tych prób pierwszy prototyp został przekonstruowany otrzymując nazwę SZD-8-2 ”Jaskółka”. Przeróbka polegała głównie na wydłużeniu kadłuba, powiększeniu usterzeń i zmianie linii podziału ster-statecznik. Pierwszy lot na przekonstruowanym szybowcu wykonano 16.03.1952 r., a cały program prób w locie zakończono 30.08.1952 r. stwierdzając znaczną poprawę właściwości pilotażowych. Ukończony w międzyczasie drugi prototyp, nr rejes. SP-1223 (wg [1]- oznaczony jako SZD-8-2), miał już wprowadzone niezbędne zmiany: większą lotkę o zmienionym obrysie, przekonstruowane napędy (niezależnie napędzane lotki i klapy), zmieniony kształt kadłuba za limuzyną, zrezygnowano z termicznego kompensatora naciągu linek, oraz zmieniono mechanizm zamykania limuzyny. Jego oblot wykonano 3.12.1951 r.

Po zakończeniu prób fabrycznych, inż. inż. Justyn Sandauer, Adam Skarbiński i Tadeusz Kostia, dostosowali dokumentację do potrzeb produkcji seryjnej, wprowadzając do produkcji ostatecznie dopracowaną wersję SZD-8 bis ”Jaskółka”, której pierwszy egzemplarz został oblatany 24.12.1952 r. Od prototypów różniła się ona poprawionym kształtem kadłuba za limuzyną, w przejściu skrzydło-kadłub, oraz nosa, jednopłytowymi (zamiast dwupłytowych) hamulcami aerodynamicznymi, nową konstrukcją limuzyny, przekonstruowanymi okuciami skrzydeł, częściowo chowanym podwoziem, i nową sterownicą. Wyprodukowana seria 30 egz. nie pokryła nawet krajowego zapotrzebowania na szybowiec. Szybowiec poddany został próbnej eksploatacji podczas I (X) Szybowcowych Mistrzostw Polski w Lesznie w 1953 r. Duża popularność szybowca w kraju i stałe zwiększenie zamówień, także zagranicznych, zaowocowały opracowaniem kolejnych wersji rozwojowych szybowca:
- SZD-8 bis E- otrzymała wzmocnienie napędów sterów, podwozia, nową płozę tylną i poprawiony obrys usterzenia poziomego. Serię 30 egz. ukończono wiosną 1954 r., wzięły udział w Międzynarodowych Zawodach Szybowcowych w Lesznie latem 1954 r.,
- SZD-8 bis W- otrzymała w skrzydłach zbiorniki balastowe o pojemności 95 dm³, z możliwością opróżnienia ich w powietrzu w czasie 2,5 minuty. Projekt modernizacji opracował zespół konstrukcyjny pod kierunkiem inż. Stanisława Wielgusa. Prototyp powstał w wyniku przebudowy seryjnego egzemplarza SZD-8 bis E. Instalacja wodna tego szybowca była jednak nieszczelna,
- SZD-8 bis Z (zawodnicza)- po zakończeniu prób eksploatacyjnych prototypu SZD-8 bis E i rozwiązaniu problemów związanych ze szczelnością instalacji balastowej, SZD opuściła seria nowych szybowców oznaczonych SZD-8 bis Z, w której wprowadzono kolejne ulepszenia: wzmocnione podwozie, sztywniejsze napędy sterów oraz poprawiony kształt przedniej części kadłuba,
- SZD-8 bis III- wersje, mało różniące się od siebie, opracowane przez Stanisława Wielgusa. Szybowiec oparty na dokumentacji SZD-8 bis E oraz SZD-8 bis Z, z następującymi zmianami konstrukcyjnymi: wzmocnienie podwozia, zabudowanie metalowej płozy ogonowej oraz zastosowanie we wszystkich napędach łożysk produkcji krajowej,
- SZD-8 bis O- wersja różni się od SZD-8 bis E tym, że zastosowano w niej obrys kadłuba jak w SZD-8 bis Z, poprawiono kształt tablicy przyrządów i zabudowano aparaturę tlenową typu KP-14 zamiast starej typu Dräger. Nie miała ona zbiorników wodnych. Wersja ta wykonana specjalnie starannie przeznaczona była w całości dla odbiorców zagranicznych,
- SZD-8 ter Z- była to poprawiona wersja SZD-8 bis Z. Została ona opracowana przez zespół pod kierunkiem mgr inż. Z. Brachackiego. Zmieniono w niej hamulce aerodynamiczne z drewnianych na metalowe, przekonstruowano tablicę przyrządów, poprawiono napęd zbiorników wody i zaostrzono grubą dotychczas krawędź spływu przejścia skrzydło-kadłub, zastąpiono kosztowne, wykonane z pasów sklejki przejścia powierzchni nierozwijalnych przez tanie z laminatu. Pierwszy egzemplarz został oblatany w maju 1958 r.,
- SZD-8 ter ZO- wersja zbudowana również w 1958 r., różniąca się od SZD-8 ter Z brakiem zbiorników wodnych i zapadki w kółku. Szybowców SZD-8 ter Z i ZO zbudowano łącznie 40 egz., z czego kilkanaście latało w naszych aeroklubach.
- SZD-8 bis-K ”Jaskółka K”- projekt wersji ze skrzydłem bez klap skrzydłowych. Przewidy­wano, że będzie to szybowiec mniej skompli­kowany, a tym samym tańszy i lżejszy. Pomi­mo, że dokumentacja konstrukcyjna była przy­gotowana- do rozpoczęcia budowy prototypu nie doszło. Pomysł ten zrealizowano, w pewnej mierze, w nieco większym SZD-11 ”Albatros”- unieru­chamiając napęd klap oraz zaklejając szczeli­ny taśmą. Wyniki prób w locie nie potwierdziły jednak spodziewanych efektów. Spostrzeżenia te spowodowały, że pro­jektu "Jaskółka-K" nie zrealizowano.

Produkcję zakończono pod koniec lat 1950-tych, sporą część produkcji wyeksportowano do 10 krajów świata: Belgii, Chińskiej Republiki Ludowej, Danii, Finlandii, NRD, Rumunii, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i ZSRR. Wg [4]- łącznie wyprodukowano 135 ”Jaskółek”. SZD-8 i SZD-8-1 po 1 egz., SZD-8 bis i SZD-8 bis W- łącznie 60 egz., SZD-8 bis Z- 28 egz., SZD-8 bis O- 5 egz., SZD-8 ter Z- 10 egz. oraz SZD-8 ter ZO- 30 egz. ”Jaskółki” latały w 14 krajach, m. in. w NRD- 14 egz. i w Chinach- 34 egz.

Szybowce SZD-8 ”Jaskółka” i IS-2 ”Mucha” to nasze powojenne szybowce wyczynowe, które zadecydowały o rozwoju i osiągnięciach polskiego szybownictwa. Od 1953 do 1961 r. ”Jaskółki” były w naszych aeroklubach podstawowym sprzętem wyczynowym, używanym w liczbie ponad 80 egz. W 1956 r. M. Gorzelak zdobył na Mistrzostwach Świata w St. Yan (Francja) trzecie miejsce w klasie szybowców jednomiejscowych. Na szybowcach ”Jaskółka” ustanowiono wiele rekordów krajowych i międzynarodowych, m. in.:
- rekord międzynarodowy, D. Zachara, prędkość na trójkącie 100 km- 80,5 km/h,
- rekord międzynarodowy, M. Czmiel-Paszyc, prędkość na trójkącie 200 km- 67 km/h,
- rekord międzynarodowy, P. Majewska, przelot docelowo-powrotny- 341, 9 km,
- rekord międzynarodowy, L . Misiek, przelot docelowo-powrotny- 536 km,
- rekord międzynarodowy, P. Majewska, przelot docelowy- 565 km,
- rekord krajowy, Henryk Zydorczak, 14.05.1954 r., prędkości na trójkącie 300 km- 64,6 km/h.

Szybowiec SZD-8bis ”Jaskółka”, nr fabr. 114 ze znakami SP-1335, po skasowaniu został w grudniu 1969 r. przekazany do zbiorów Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie.

W 2002 r. został sprowadzony z Belgii szybowiec SZD-8ter ”Jaskółka”. Przeszedł remont w Zakładzie Szybowcowym w Jeżowie Sudeckim i od 2004 r. jest prezentowany na międzynarodowych zlotach zabytkowych szybowców w Niemczech, Francji, na Słowacji i w Czechach i w Polsce. W 2006 r. była to jedna z pięciu latających na całym świecie ”Jaskółek” i jedyna latająca w Polsce.

Na bazie szybowca SZD-8 ”Jaskółka” opracowano kilka konstrukcji pokrewnych: SZD-14x ”Jaskółka M” w której zastosowano usterzenie motylkowe; SZD-11 ”Albatros” o rozpiętości skrzydeł 18 m oraz SZD-17x ”Jaskółka L”, w której zastosowano skrzydła o profilu laminarnym. W 1972 r. Tadeusz Dobrociński zaprojektował motoszybowiec "Orchidea", którego konstrukcja oparta została no elementach szybowca SZD-8bis "Jaskółka". Prawdopodobnie w latach 1970-tych w ChRL powstał szybowiec wyczynowy Shenyang X-10 "Qian Jin", którego konstrukcja została oparta na szybowcu "Jaskółka".

Konstrukcja SZD-8 ter ZO:
Jednomiejscowy średniopłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydło dwudzielne, jednodźwigarowe, trapezowe, pokryte w całości sklejką. Dźwigar skrzynkowy. Lotki szczelinowe, dwudzielne, różnicowe, kryte płótnem. W części przykadłubowej skrzydła znajdują się klapy-poszerzacze szczelinowe. Mogą one być blokowane w położeniach odpowiadających wychyleniom 0°, 9°, 17°, 25°. Hamulce aerodynamiczne płytkowe, metalowe, umieszczone za tylnym dźwigarkiem mają urządzenie blokujące je samoczynnie w stanie zamkniętym w celu zabezpieczenia przed wyssaniem podczas lotu. Na końcu skrzydła kroplowa podpórka.
Kadłub konstrukcji półskorupowej o przekroju owalnym kryty sklejką, a w miejscach powierzchni nierozwijalnych laminatem. Z przodu i dołu kadłuba zamocowano zaczepy przedni i dolny. Na tylnej części kadłuba umieszczono chowany w locie uchwyt do transportu szybowca. Kabina zakryta.
Usterzenie: klasyczne, w układzie dolnokrzyżowym. Usterzenie poziome trapezowe ma znaczny wznios. Usterzenie może być złożone i zaczepione nad statecznikiem kierunku. Statecznik kryty sklejką, ster płótnem. Statecznik pionowy stanowi nierozłączną część z kadłubem, kryty sklejką. Ster konstrukcji drewnianej, kryty płótnem, zamocowany do dźwigarka statecznika.
Z przodu kadłuba znajduje się szczątkowa płoza drewnianą, w okolicy środka ciężkości półschowane kółko służące do startu i lądowania, z tyłu kadłuba umieszczono metalową płozę.

Wyposażenie- podstawowy zestaw przyrządów pokładowych, aparat tlenowy typu KP-18.

Dane techniczne prototyp (wg [6]):
Rozpiętość- 16,0 m, długość- 6,74 m, wysokość- 1,28 m, powierzchnia nośna- 13,6 m².
Masa własna- 275,5 kg, masa całkowita- 360,5 kg.
Dopuszczalna prędkość nurkowania- 250 km/h, prędkość minimalna- 50 km/h, doskonałość max- 25,4 przy prędkości 80 km/h, opadanie minimalne- 0,76 m/s przy prędkości 65 km/h.

Dane techniczne SZD-8 bis, SZD-8 bis E (wg [6]):
Rozpiętość- 16,0 m, długość- 7,42 m, wysokość- 1,41 m, powierzchnia nośna- 13,6 m².
Masa własna- 252 kg, masa całkowita- 337 kg.
Dopuszczalna prędkość nurkowania- 250 km/h, prędkość minimalna- 55 km/h, doskonałość max- 26,4 przy prędkości 80 km/h, opadanie minimalne- 0,76 m/s przy prędkości 68 km/h.

Dane techniczne SZD-8 ter Z (wg [6]):
Rozpiętość- 16,0 m, długość- 7,42 m, wysokość- 1,41 m, powierzchnia nośna- 13,6 m².
Masa własna- 270 kg, masa całkowita- 355 kg.
Dopuszczalna prędkość nurkowania- 250 km/h, prędkość minimalna- 55 km/h, doskonałość max- 28,5 przy prędkości 83 km/h, doskonałość max z balastem wodnym- 28,5 przy prędkości 92 km/h, opadanie minimalne- 0,75 m/s przy prędkości 74 km/h, opadanie minimalne z balastem wodnym- 0,85 m/s przy prędkości 84 km/h.

Uwagi (wg [6]):
- Dane SZD-8 bis W w zasadzie nie odbiegają od danych SZD-8 bis, masa własna- 267,5 kg.
- Dane SZD-8 bis Z, SZD-8 bis III, SZD-8 bis O i SZD-8 ter ZO są identyczne z danymi SZD-8 ter Z.