Supermarine "Spiteful", 1945

Samolot myśliwski. Wielka Brytania.
Samolot myśliwski Supermarine ”Spiteful” F.XVI. (Źródło: via ”Wikimedia Commons”).
W listopadzie 1942 r. zespół konstrukcyjny firmy Supermarine pod kierownictwem Josepha Smitha rozpoczął prace nad nowym skrzydłem o profilu laminarnym. Planowano zacząć od przeróbki zwykłego samolotu Supermarine ”Spitfire” Mk.23, a potem opracować docelowy nowy Typ 371. Po opracowaniu projektu wstępnego Air Ministry złożyło wymagania F1/43 na jednomiejscowy myśliwiec z laminarnym skrzydłem. Zażądano przy tym takiej konstrukcji skrzydła, która umożliwiałaby składanie skrzydła w wersji morskiej bez dużej komplikacji struktury wewnętrznej. Na tym etapie planowano, że różne wersje nowego samolotu byłyby napędzane zarówno silnikami ”Merlin” jak i ”Griffon”. W grudnia 1943 r. Air Ministry podpisało kontrakt na budowę trzech samolotów Supermarine ”Spitfire” Mk.VIII (z silnikami ”Merlin”) z nowym skrzydłem laminarnym. Jednak w marcu 1944 r. zarzucono pomysł budowy prototypu ”Spiteful'a” silnikiem ”Merlin”. Produkcja seryjna ”Spiteful'a” była wtedy planowana na 800 egz.

Ostatecznie skrzydła laminarne zostały zamontowane do kadłuba samolotu Supermarine ”Spitfire” Mk.XIV. Wykonał on pierwszy lot 3.06.1944 r. Prawdziwy prototyp ”Spiteful'a” został ukończony na przełomie lat 1944/1945 i oblatany 8.01.1945 r. Początkowo latał z usterzeniem od ”Spitfire'a” Mk.XIV, ale w połowie roku zainstalowano powiększone usterzenie pionowe i poziome. W tej postaci został oblatany 24.06.1945 r. W dniu 2.04.1945 r. oblatano pierwszy egzemplarz seryjny. W tym samym miesiącu Air Ministry dokonało pierwszej redukcji zamówienia, zmniejszając je do 650 egz. W ciągu najbliższych miesięcy dokonano kolejnych redukcji o 260 samolotów, następnie o 310, a potem jeszcze o 58, pozostawiając szczątkowe zamówienie na 22 samoloty.

W 1946 r. cały program ”Spiteful'a” stanął pod znakiem zapytania. Air Ministry zwróciło się do Josepha Smitha z informacją, że ”Spiteful” może zostać zamówiony dla RAF tylko jako samolot szturmowy, gdyż rolę myśliwców przejmują samoloty odrzutowe.

Ostatnią wersją był ”Spiteful” Mk.XVI zbudowany tylko w jednym egzemplarzu. Otrzymał silnik ”Griffon 101”- z dwustopniową, trzybiegową sprężarką, z doładowaniem, napędzający pięciołopatowe śmigło. Po dwóch wypadkach zastosowano silnik ”Griffon 121” (wersja ”Griffon'a 101” z reduktorem do napędu śmigła przeciwbieżnego), napędzający sześciołopatowe śmigło Rotol. Podczas prób w 1947 r. osiągnął on w locie poziomym prędkość 795 km/h. Jego próby zakończyły się nieodwołalnie 29.03.1949 r., kiedy podczas podnoszenia dźwigiem po kolejnym lądowaniu przymusowym zerwał się z lin i doszczętnie rozbił. Wobec odrzucenia ”Spiteful'a” przez RAF zainteresowanie nim wyraziła Szwajcaria i zaczęto przygotowania do lotów zapoznawczych szwajcarskich pilotów. Jednak Ministerstwo Produkcji Lotniczej zabroniło sprzedaży tych samolotów.

Ogółem powstały 22 samoloty ”Spiteful” (włącznie z prototypami), przy czym trzy ostatnie samoloty seryjne po wyprodukowaniu przekazano na złom, nawet ich nie oblatując.

W Polsce.

Na samolotach Supermarine ”Spiteful” latali również Polacy. Byli to piloci doświadczalni, którzy służyli w brytyjskim instytucie doświadczalnym Aircraft and Armament Experimental Establishment (AAEE- Instytut Doświadczalny Samolotów i Uzbrojenia), mieszczącym się na lotnisku Boscombe Down k. Amesbury (hrabstwo Wiltshire). M.in. S/Ldr Janusz Żurakowski latał na prototypach ”Spiteful” (m.in. na trzecim prototypie nr ewidencyjny NN667) od czerwca 1945 r. do kwietnia 1946 r.

Konstrukcja:

Dane techniczne:

Źródło:

[1] Płoszajski J. ”Technicy lotnictwa polskiego na Zachodzie 1939-1946”. Wydawnictwo Z.P. Poligrafia. Warszawa 2007.
[2] Matusiak W. ”Supermarine Spitfire cz. 2”. Seria Monografie Lotnicze nr 39. Wyd. AJ-Press. Gdańsk 1998.
blog comments powered by Disqus