Samolot myśliwski Supermarine ”Spitfire” Mk.XII był pierwszą wersją wyposażoną w silnik Rolls Royce ”Griffon”. Silnik ten miał dużo większą pojemność skokową niż silnik ”Merlin”, ale był zbudowany w tym samym układzie. Obracał się jednak w przeciwnym kierunku. Był jednak tylko 7,5 cm dłuższy, 270 kg cięższy i w przekroju tylko o 6% większy niż ”Merlin”. Śmigło było czterołopatowe.

Już w końcu 1939 r. zaczęto rozważać zastosowanie tego silnika w kolejnej wersji i oznaczono ją jako ”Spitfire” Mk.IV (oznaczenie fabryczne typ 337). Przewidywano zastosowanie silnika ”Griffon IIB” z jednostopniową sprężarką i chowanego kółka ogonowego. Wzmocniono przy tym, by móc zamontować ten silnik, podłużnice w kadłubie i zmieniono mocowanie silnika. Z uwagi na dłuższy silnik, długość samolotu wzrosła do 9,3 m. Planowano, że będzie samolotem wysokościowym, dlatego w lutym 1940 r. opracowano specjalne szpiczaste końcówki skrzydła, dające się montować zamiast zwykłych, eliptycznych. Zwiększały one rozpiętość samolotu do 12,24 m i powierzchnię nośna do 23.09 m², pozwalając uzyskać wyższy pułap. Planowano, że wersja seryjna maszyny będzie uzbrojona albo w 2 działka 20 mm i 4 kaemy 7,7 mm albo w 4 działka 20 mm. Zamontowano nawet na prototypie makiety 6 działek, ale potem wrócono do konfiguracji 2 działka i 4 kaemy.

23.05.1941 r. Air Ministry wydało wymagania techniczne (Specification) F4/41, oparte na przedłożonym przez Supermarine projekcie wstępnym "Spitfire" Mk.IV. Trzy dni później złożono zamówienie na dwa prototypy, które miały posłużyć jako materiał doświadczalny dla dopracowanego Supermarine ”Spitfire” Mk.XXI (Mk.21)- napędzanego silnikiem "Griffon" z dwustopniową sprężarką i mającego gruntownie zmienioną konstrukcję.

Pierwszy prototyp (DP845) oblatano 27.11.1941 r. Na początku 1942 r., w ramach ogólnej reformy oznaczeń, samolot przemianowano z Mk.IV na Mk.XX. Zapadła wtedy decyzja o zachowaniu nazwy "Spitfire" dla wersji z silnikami "Griffon" (początkowo rozważano jej zmianę na "Victor") i nadawaniu im numerów od Mk.XX (Mk.20) wzwyż, w odróżnieniu od wersji z silnikami "Merlin", noszących numery poniżej Mk.XX.

Drugi ”Spitfire” (DP851) z silnikiem ”Griffon” został oblatany 8.08.1942 r. i w książce lotów pilota- oblatywacza został odnotowany jako ”Spitfire” Mk.20. Jego konstrukcja wewnętrzna została znacznie wzmocniona, tak że stała się o wiele mocniejsza nawet od Supermarine ”Spitfire” Mk.VII. Przed końcem 1942 r. samolot ten został zmodyfikowany. Zainstalowano na nim silnik ”Griffon 61” z dwustopniową sprężarką i tym samym stał się prototypem wersji Supermarine ”Spitfire” Mk.21.

Pierwszy prototyp wziął udział, w lipcu 1942 r. w wyścigu z samolotami Hawker ”Typhoon” i Focke-Wulf Fw-190, w locie na małej wysokości i wygrał go, co było dość niespodziewane dla obserwatorów. Maszyna ta potem przechodziła próby i dokonywano na niej modyfikacji. Samolot ten stał się prototypem wersji ”Spitfire” Mk.XII- myśliwca do działań na małej wysokości.

Wypuszczono krótką serię maszyn tej wersji- 100 egz. Mk.XII  (oznaczenie fabryczne typ 366) w firmie Supermarine Aviation. Pierwszy samolot był gotowy w października 1942 r. Płatowiec początkowo bazował na wersji Supermarine ”Spitfire” Mk.V a potem na wersji Supermarine ”Spitfire” Mk.VIII. Były one napędzanie silnikiem ”Griffon III” lub ”Griffon IV”, które zapewniały bardzo dobre osiągi na małych i średnich wysokościach, ale na dużych były gorsze od wersji Supermarine ”Spitfire” Mk.IX. Zrezygnowano z chowanego kółka ogonowego. Skrócono końcówki skrzydeł, przystosowując je lepiej do działań na niskich wysokościach.

Pierwsze użycie bojowe nowej wersji nastąpiło kilka miesięcy przed wprowadzeniem jej do dywizjonów! 20.01.1943 r. 28 myśliwsko- bombowych Fw-190 i Messerschmitt Me-109, dokonało nalotu na Londyn. Zbiegiem okoliczności akurat tego dnia S/Ldr Raymond Hiley Harries wykonywał na badanym wtedy EN223 lot z Duxford (na północ od Londynu) do Manston (na wschód od stolicy). Zaalarmowany przez kontrolę naziemną dołączył do samolotów "Typhoon" z 609 Dyonu Myśliwskiego i wraz z nimi przechwycił niemiecką wyprawę. W walce zestrzelono ogółem siedem niemieckich samolotów, z czego Harries zapisał na swoje konto jednego Fw-190 zestrzelonego na pewno i dwa dalsze uszkodzone.

Wiosną 1943 r. Mk.XII weszły na uzbrojenie w 41. i 91. Dywizjonie Myśliwskim RAF. Używane były do przechwytywania samolotów myśliwsko- bombowych Focke-Wulf FW-190, które atakowały obiekty na Wyspach Brytyjskich nadlatując na minimalnej wysokości. Później eskortowały samoloty bombowe Boeing B-17 "Flying Fortress" i myśliwsko- bombowe Hawker ”Typhoon”. Duży nadmiar mocy w locie na małej wysokości również Mk.XII predestynował w naturalny sposób do roli samolotu myśliwsko- bombowego. Przeprowadzono próby bombardowania z różnymi wyrzutnikami bombowymi i bombami 113,5 i 227 kg. Ostatecznie "Spitfire" Mk.XII nie wykonały żadnego lotu bojowego na bombardowanie. W marcu 1944 r. 91 Dywizjon przezbrojono na Supermarine ”Spitfire” Mk.XIV- nowszą wersję "Spitfire" z silnikiem "Griffon".

W czerwcu 1944 r. 41 Dywizjon skierowano do osłony przyczółków inwazyjnych. Z użycia do zadań myśliwsko-bombowych zrezygnowano ostatecznie wobec wystąpienia nowego zagrożenia: samolotów- pocisków V-1. "Spitfire" Mk.XII był jednym z nielicznych typów samolotów w służbie RAF, które były dostatecznie szybkie, aby skutecznie zwalczać niemieckie latające bomby. Latem 1944 r. skierowano Dywizjon 41 do walki z nimi. Dywizjon zestrzelił łącznie 53 pociski V-1. W sierpniu wycofano 41 Dywizjon z tego rodzaju lotów. We wrześniu 1944 r. rozpoczęto przezbrajanie go na "Spitfire" Mk.XIV.

Samoloty "Spitfire" Mk.XII trafiły do Fighter Leaders' School (Szkoły Dowódców Myśliwskich) w Millfield oraz 595 Anti- Aircraft Co-Operation Squadron RAF- jednostce pomocniczej do szkolenia artylerii przeciwlotniczej. Latały tam do lipca 1945 r. W lutym 1946 r. wersję Mk.XII uznano za przestarzałą i została oficjalnie wycofana z użycia. Nieliczne egzemplarze przydzielono do szkół personelu naziemnego. Wkrótce złomowano niemal wszystkie samoloty, ostatnie na przełomie lat 1940- tych i 1950- tych. Do dziś zachował się w Wielkiej Brytanii jeden niekompletny egzemplarz.

Samolot "Spitfire" Mk.XII, zoptymalizowany do działań na małych wysokościach, posiadał osiągi jakie były wymagane przez lotnictwo morskie od myśliwców pokładowych. Musiały one dysponować maksymalną mocą przy starcie i lądowania na poziomie morza. Dlatego dwa "Spitfire" Mk.XII skierowano do prób na pokładzie lotniskowca. Do lego celu wyposażono je w haki pod tylną częścią kadłuba i eliptyczne końcówki skrzydeł.

W lutym 1943 r. w 778 Squadron Fleet Air Arm w Arbroath w Szkocji przeszedł próby lądowe na sztucznym pokładzie lotniskowca. Następnie 9.03.1943 r. wykonał na pokładzie HMS Indomitable serię lądowań i startów. Tym samym samolot był pierwszym egzemplarzem "Spitfire" / "Seafire" z silnikiem "Griffon" jaki wylądował na lotniskowcu. W efekcie udanych prób zamówiono dla Fleet Air Arm samoloty pokładowe oparte na "Spitfire" Mk.XII, według wymagań N4/43. Samoloty seryjne otrzymały oznaczenie Supermarine "Seafire" Mk.XV.

6 .11.1943 r. Niemcy zdobyli egzemplarz Mk.XII w niezłym stanie. Samolot z 91 Dywizjonu został uszkodzony podczas walki i wylądował przymusowo w okolicy Rouen. Prawdopodobnie został naprawiony i trafił na badania do Luftwaffe. Dalsze informacje o jego losach są bardzo niepewne. Podobno latał później w ośrodku badawczym w Rechlinie, a następnie w2. Slaffel Versuchsverband Oberkommando der Luftwaffe (2. Eskadra Jednostki Doświadczalnej Naczelnego Dowództwa Luftwaffe).

W Polsce.

W listopadzie 1942 r. do Aircraft and Armament Experimental Estabishment (AAEE) został przydzielony ppor. pil. Henryk Pietrzak z Dywizjonu 306, w celu przeprowadzenia prób samolotu ”Spitfire” Mk.XII. W 1942 r. Jerzy Solak latał na samolocie tej wersji w jednostce doświadczalnej The Air Fighting Development Unit (AFDU). W latach 1942- 1943 Henryk Pietrzak, Władysław Potocki i Ignacy Olszewski służyli w jednostce doświadczalnej Intensive Flying Development Flight w Boscombe Down. Brali tu udział w próbach samolotu ”Spitfire” Mk.XII.

J. Polak walczył na samolocie ”Spitfire” Mk.XII w brytyjskim 41 Dywizjonie Myśliwskim.

Samoloty tego typu były rozprowadzane na terenie Wielkiej Brytanii przez polskich pilotów działających w jednostkach Ferry, m.in. przez por. pil. Annę Leską. Jeden samolot "Spitfire" Mk.XII (nr MB 795) znalazł się w bazie RAF w Halton, gdzie mieściła się School of No. 1 Technical Training RAF (jednostka szkoląca kadetów RAF). W tej samej bazie miała swą siedzibę polska szkoła techników lotnictwa dla niepełnoletnich. W 1944 r. samolot ten był wykorzystywany przez polskich kadetów m.in. do szkolenia w obsłudze uzbrojenia samolotu myśliwskiego.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydła trójdzielne, jednodźwigarowe o obrysie eliptycznym. Pod skrzydłem znajdowały się chłodnice cieczy silnika. Pokryte blachą, lotek- płótnem.
Kadłub półskorupowy, pokryty blachą, składał się z trzech sekcji: centralnej, przedniej i ogonowej. Kabina zakryta.
Usterzenie wolnonośne. Pokrycie stateczników blachą duralową, pokrycie sterów płótnem lub blachą.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Uzbrojenie- 2 działka British Hispano kal. 20 mm i 4 karabiny maszynowe Colt Browning kal. 7,7 mm zamontowane w skrzydłach.

Wyposażenie- radiowe obejmowało radiostację TR 1143 pracującą w paśmie UKF, transponder identyfikacji swój- obcy R3002 i urządzenie do ślepego lądowania A1271. Zachowano też możliwość wymiany radiostacji na wcześniejszy model UKF- TR 1133 lub krótkofalową TR9D.

Silnik- rzędowy:
- Mk.IV- Rolls Royce ”Griffon IIB”,
- Mk.XII- Rolls Royce ”Griffon III” lub ”Griffon IV”, oba o mocy 1294 kW (1760 KM).

Dane techniczne Mk.XII (wg [6]):
Rozpiętość- 9,93 m, wysokość- 3,35 m, powierzchnia nośna- 21,46 m².
Masa własna- 2530 kg, masa całkowita- 3300, masa całkowita max- 3350 kg.
Prędkość max na wysokości 5500 m- 637 km/h, prędkość max na poziomie morza- 557 km/h, wznoszenie- 24 m/s, pułap praktyczny- 13 400 m, zasięg- 529 km, zasięg max z podwieszanym zbiornikiem paliwa- 793 km.